در این مقاله پرسش بر سر شکل­های مواجهه -آگاهانه یا ناآگاهانه- کاراکتر ایرانی بین «خود» و «دیگری» در نمایشنامه جعفرخان از فرنگ برگشته نوشته حسن مقدم است. «خود» و «دیگری» استعاره­ای از مهم­ترین "سوژۀ" ادبیات مدرنِ ایرانی است و این نسبت، متضمن یک رابطه دوسویۀ است. رابطه­ای که فضایی ایجاد می­کند تا فرم­های اجتماعی و ارتباطی هر بار در قالب شخصیت­های اجتماعی و انواع مواجهه­هایشان –«خود» و «دیگری»-  با...

متون اساطیری، یکی از متون پیشین است که پیوندی تنگاتنگ با شعر فارسی دارد. اسطوره‌ها ماهیت بینامتنیتی دارند، زیرا در متونِ زمان‌های گوناگون ادبیات زبانی و نوشتاری پی در پی بازگویی می‌شوند. بینامتنیت و اسطوره شناسی تطبیقی دو دانش پیوسته هستند. شاملو از شاعران ایرانی و برجسته پای بند به اجتماع در ادبیات فارسی است. او با بهره گیری از اسطوره‌های یونانی، دینی و ایرانی به بیان پرسمان‌های اجتماع...

احمدشاملو طبق اشارات سرودههایش، از پدر خود دوری جستهاست .پدر شاملو به واسطهی نظامی بودن ارتباط عمیقی با رژیم سابق داشته و نمایندهی نسلی است که فرزندان خود را از  هرگونه مبارزه و تلاش برای تغییر میترسانند و تسلیم وضع موجود هستند. از آنجا که شعر شاملو سمبلیک و اجتماعی است روی گرداندن شاملو از پدر نمایانگر عصیان نسلی است که از پیرویِ دستوراتِ پدران محافظهکار رسته و به ایجاد تحولی اجتماعی و سیاسی از ...

با مرگ نادرشاه و جنگ‌های جانشینی بعد از وی- که میان فرزندان، عموزادگان و برخی از سردارانش چون کریم خان زند، آزادخان افغان و محمدحسن خان قاجار روی داد- از تسلط حکومت مرکزی بر منطقه قفقاز کاسته شد و حکمرانان آن منطقه، با مشاهده ضعف و سستی در حاکمیت ایران و برای حفظ منافع خود، دم از استقلال‌طلبی زدند و برخی از ایشان، به سمت قدرت نوظهور شمالی یعنی روسیه کشیده شدند. در زمان فرمانروایی زندیان، بجز اع...

جایگاه تصویر در ادبیات فارسی بسیار حائز اهمیت است. درواقع تصویر، دریافت های حسی و انتزاعی شاعر است و طریقه ی خاصی است که شعور انسانی به وسیله ی آن، یک شئ را به خود ارائه می دهد. اهمیت آن در شعر، تا بدان حد است که هنر شاعر و توان وی، به میزان خلق تصاویر، بستگی داشته است. تصویر معشوق در دورههای مختلف تاریخ ادبی متفاوت بوده است . هدف ما در این رساله ببرسی جایگاه معشوق در ادبیات معاصر، بویژه در ا...

تحلیل سبک شناختی ، کشف و بررسی صورتها و تمایزات اثرادبی است از رهگذر بررسی بسامدهای بالا یا نوآوریهای زبانی و ادبی و کاربردشناسیِ ادبی در واقع اعمال کردنِ نظریه ی کاربردشناسی به متون ادبی است. کاربردشناسی را بررسی کاربرد زبان و ارتباط آن با کاربران و تأویل کنندگانش و بررسی معنای مقصود زبان تعریف کرده اند یعنی مطالعه ی معنای غیر قابل رویت که از طریق بافت، تعبیر می شود. در این پژوهش، نگارنده، شیوه ...

احمد شاملو که شاعری نوآور در حوزه فرم و محتوای شعر به حساب می آید، با نظرات خود مبدأ تحولاتی در شعر معاصر ایران است. این شاعر علاوه بر سرودن شعر، در مصاحبه ها و نوشته هایش به ارائه سخنانی پیرامون کیفیت و ویژگیهای شعر، شاعران و سبک شعری خود می پردازد. در این رساله، پس از بررسی و دسته بندی نظرات شاملو درباره شعر و نشان دادن میزان بهره گیری او از مکتبها و نظریه های ادبی، به تحلیل عناصر و ویژگیه...

مطالعه خاندان های تاثیرگذار درفرهنگ ومدنیّت ایران زمین از جمله موضوعات مهمی است که کمتر بدان پرداخته شده است .نقد و بررسی شخصیت ها وخاندان های تاثیر گذار می تواند بسیاری ازابعاد مختلف جامعه ایرانی رامشخص نماید .درکنار ارباب شمشیر، فرهیختگان فرهنگی ایران که تجربیات ذی قیمتی درنظم ونسق امور مملکت داشته اند ،نقش به سزایی در رشد سیاسی و فرهنگی ایران زمین ایفاکرده اند .خاندان سپهر یکی از این خاندان ه...

مدرسه ابراهیمیه مهم ترین مدرسه در کرمان عصر قاجار به دستور ابراهیم خان ظهیرالدوله، حکمران1240 ه.) به منظور ترویج علوم و معارف شیعی در این شهر بنا گردید . ام ا طولی - کرمان (حک: 1218نکشید که ابراهیمیه برخلاف خواست بانی آن به مرکزی علمی  فرهنگی برای فعالیت فرقه نوظهورشیخیه تبدیل شد و این نقش را تا پایان عمر سلسله قاجار ادامه داد . مقاله حاضر به بررسی تغییرکارکرد ابراهیمیه وکارنامه علمی  آموزشی آن...

خان احمد خان گیلانی(943-1000 هـق)آخرین حاکم حکومت آل کیا در گیلان است که در سال1000 هـق بنا به دلایل سیاسی، اقتصادی و مذهبی به وسیله شاه عباس یکم ساقط شد. برخورد مورّخان عصر صفوی با حکومت آل کیا در سه مقطع قابل بررسی است. در مقطع اول به پاس پناهنده شدن اسماعیل میرزا به گیلان، با احترام از آل کیا یاد می کنند. در مقطع دوم که مصادف با حکومت شاه طهماسب بود، به دلیل بروز برخی اختلافات بین طهماسب و خا...