چکیده کنکاش­های وسیعی درباره آلفرد لُرد تِنِسِن شاعر قرن نوزدهم انگلیس تا کنون انجام گرفته است، اما سهم و تاثیر حافظ در آثار تنسن، ملک‌الشعرای انگلیس هر چند کم، نباید از نظر دور داشته شود. شاعری چون تنسن تحت تأثیر گفتمان شرق­شناسانه به سبب عشقی که به حافظ پیدا کرد بر آن شد تا فارسی را بیاموزد. در ادبیات تنسن ایران باستان با زیبایی هایش نفوذ دارد، از این رو منابعی را که نشان می دهند تنسن از حافظ بهر...

زبان شعر، زبان تناقض است و این تناقض در هر دو ساحت صورت و معنی برای شعر اجتناب‌ناپذیر است.این جستار در پی آن است تا این گونه تنش‌های صوری- معنایی را در غزلیات حافظ مورد تحلیل قرار دهد.در بخش نخست مقاله، مختصری در باب پارادوکس و تعریف آن در شعر، آمده است.سپس در مورد ساخت تقابل‌های دوگانه در مکتب ساختار‌گرایی اندکی بحث شده است.در بخش سوم تضادها و تقابل‌های دوگانه در اشعار حافظ نشان داده شده و علا...

از میان دیوان های شعر  فارسی، دیوان حافظ در ایجاد ارتباط با خوانندگان مختلف، با امحتقادات متفاوت وعواطف گوناگون، جایگاه ممتازی دارد. این که عوام وخواص،کم سواد و پرسواد، با اندیشه های متنو ع وگاه متضاد، غزل های حافظ رامی خوانند وهرکدام از آنان، به فراخورفهم وعواطف خود، از آن بهره می برند؟ نشانه آن است که اشعار حافظ استعداد تاویل پذیری و قابلیت انطباق با افکار ومحقاید مختلف را دارد ودیوان اورا می...

در این مقاله به آموزه های حافظ همچون یک مکتب تربیتی نگاه شده و مبانی فلسفی ، دینی ، تربیتی و علمی آن مورد بررسی قرار گرفته است . در مقاله با استناد به اشعار حافظ تاکید شده است که حافظ پرورش را مقدم بر آموزش می داند و به جای مدرسه و قیل و قال درس ، در پی انسان سازی است . حافظ از نظر معرفت شناسی نگرش شهودی دارد و از نظر هستی شناسی معتقد به تقدیر الهی است . او از نظر انسان شناسی انسان را موجودی تک...

پیوند حوزۀ ادبی شیراز و تأثیر عظمت اندیشه و تفکر سخنوران این سرزمین بر ادبیات فارسی فرارود از روزگاری نمود پیدا می‌کند که در این دو منطقه زمینۀ به کمال رسیدن ادبیات فارسی فراهم شده است. نخستین بحث این مقاله، تأثیر سخن سعدی و حافظ در سخنوران هم‌عهد خود در فرارود است. اطلاعات موجود در منابع مختلف نشان‌دهندۀ پیوند سعدی با سیف فرغانی، و حافظ با کمال خجندی است. البته، روابط ادبی این دو حوزه بعد از ظ...

جغرافیای حافظ ابرو، تألیف حافظ ابرو (د. 833ﮬ)، مهم­ترین اثر جغرافیایی عهد تیموری به زبان فارسی است. ازآنجاکه آثار جغرافیایی نوشته­شده در دوره­های متأخر غالبا وام­دار آثار پیشین­اند، جای طرح این پرسش هست که گزارش­های جغرافیای حافظ ابرو تا چه اندازه از خود او است. برای تشخیص اصالت مطالب این اثر، داده­های جغرافیاییِ آن با منابع سال­ها و سده­های پیشین مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفت و در نتیجه مشخص شد ...

در میان آفرینندگان آثار ادبی، خواجه شمس­الدین محمد حافظ شیرازی، جایگاه ویژه‌ای دارد. این تمایز و برجستگی در گرو عوامل متعددی است از جمله این‌که حافظ در پدیدآوردن آثارش، شگردهای هنری فراوانی را به‌کاربسته که بسیاری از آن­ها به رفتار و کارکرد وی با زبان و شیوه­ی واژه­گزینی و واژه­چینی او بر روی زنجیره­ی سخن مربوط است. حافظ­پژوهان بسیاری تمام تلاش خود را به کار بسته­اند تا خود را در جهان ذهن و زبا...

در میان آفرینندگان آثار ادبی، خواجه شمس­الدین محمد حافظ شیرازی، جایگاه ویژه ای دارد. این تمایز و برجستگی در گرو عوامل متعددی است از جمله این که حافظ در پدیدآوردن آثارش، شگردهای هنری فراوانی را به کاربسته که بسیاری از آن­ها به رفتار و کارکرد وی با زبان و شیوه­ی واژه­گزینی و واژه­چینی او بر روی زنجیره­ی سخن مربوط است. حافظ­پژوهان بسیاری تمام تلاش خود را به کار بسته­اند تا خود را در جهان ذهن و زبا...

در ابتدای این پژوهش، دیدگاه های مختلف در باره ی حافظ به صورت خلاصه نقل شده است؛ امّا ویژگی های شخصیّت حافظ به روایت خود حافظ، بحث اصلی این پایان نامه را تشکیل می دهد که در آن تمام گفته های حافظ در باره ی خود، ابتدا توصیف شده و سپس مورد تحلیل قرار گرفته است. توصیف شخصیّت حافظ از نگاه خود حافظ به پنج قسمت تقسیم بندی شده است که عبارتند از: احوال فردی و ویژگی های روحی و اخلاقی حافظ؛ شخصیّت عارفانه ی ح...

سخن در باب حافظ از جمله موضوعاتی است که همواره طرفداران و مشتاقانه خود را دارد و شاید کمتر تألیف و نوشته‌ای در این زمینه باشد که نقد و بررسی نشده باشد. کتاب ارزشمند بحرالفراسـﺔ اثر دانشمند افغان، عبیدالله خویشگی قصوری از آن شروح قابل توجه حافظ است که به جهت ناشناخته بودن نویسندة آن، کمتر مورد توجه حافظ شناسان و حافظ دوستان قرار گرفته است. در این مقاله، سعی شده تا شناختی اجمالی در باب این اثر و ...