در این نوشتة کوتاه، قصد دارم یکی از مهم‌ترین آموزه‌ های مولانـا جلال الدّین محمّد بلخی را در حدّ توان خویش بازگو کنم؛ و آن، تلقّی وی از « عید» است.      شاید بتوان گفت؛ مفهوم « عید» نزد مولانا، با تلقّی آن نزد سایر مکاتب و عرفا، تفاوتی گوهرین دارد و همین تفاوت است که مرا برانگیخت تـا بـه رسم ادب شاگردی نزد وی و شاگردانش، اندکی سخن بگویم.      هم‌چنین یکی از عللی که اهمیت توضیح دربارة این مفهوم را نش...

اهتمام فراوان آموزه­های دینی بر اسمای حسنای الهی موجب شد تا عارفان مسلمان از نخستین دوران، سخن از بهره­های سلوکی سالکان از اسمای الهی به میان آورند. این اندیشه کم‌کم تکامل و انسجام بیشتری یافت و خود را در لسان عارفان، در قالب پیوندهای سه­گانۀ «تعلق»، «تخلق» و «تحقق» به اسماء الله نشان داد. «تعلق» معمولاً نخستین مرتبه از مراتب پیوند با اسماء الله شمرده شده و «تخلق» مرتبۀ میانی و «تحقق» مرتبه فنا ...

در تلقی عمومی، طریق عارفان و منش سیاست‌مداران جمع‌ناشدنی‌ می‌نماید؛ آن یکی تحنّث و عزلت و دیگری رندی و زیرکی می‌طلبد. نه عارفان با خلوص خود، سیاست‌مداری موفق توانند بود و نه سیاست‌مداران به پاکی و زلالی، حکومت‌داری توانند کرد. این مقاله بر آن است تا با توصیف ویژگی‌های مشی حکومتی عارفی واصل نشان دهد می‌توان عادلانه حکومت کرد و بر معادلات جهان اثر گذاشت و درعین‌حال جز خدا را ندید و همه چیز را از ا...

پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان شعب تهران بانک توسعه صادرات ایران می باشد که مشتمل بر 160 نفر می باشند که اطلاعات 147 نفر از آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش، پرسشنامه سنجش رفتار شهروندی سازمانی اورگان و کونوسکی(1996) و پرسشنامه ارزشیابی عملکرد کارکنان بوده است. در تجزیـه و تحلیـل دادهها از آمار توصیفی و آما...

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و سلامت سازمان در اداره کل آموزش و پرورش فارس بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش فارس بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 165 نفر انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده شامل پرسشنامه سلامت سازمانی (تمیمی نژاد، 1386) و مقیاس محقق ساخته رفتار شهروندی سازمانی بود که پس از محاسبه روایی و پایایی بی...

  این مقاله به گفت‌‌وگوی عارفان با ابلیس پرداخته است. در‌مجموع سی‌و هشت1 گفت‌‌وگو از متون ادبیات عرفانی انتخاب شده که آن‌ها را از جهات گوناگون همچون تصویر ابلیس، زمان و مکان، جملات، آغازکنندة سخن‌، یک‌طرفه یا دوطرفه بودن گفت‌‌وگوها در دیدار با ابلیس، آشنابودن او برای عارفان، عناصر داستان و مانند آن بررسی کرده‌ایم. نتیجة چند مورد به‌صورت آماری داده شده است.

انسان‌ها تصویرهای گوناگونی از خدا دارند و بر اساس آن تصویر، الگویی از رابطه را بین خود و خدا را پدید می‌آورند. در این مقاله، نُه تصویر از خدا را در فرهنگ اسلامی معرفی می‌کنیم و بعد بر اساس سه معیار سنخیت، شخصیت و نوع رابطه به بررسی جایگاه دعا در این تصویرها می‌پردازیم. این نُه تصویر عبارت‌اند از تصویر فیلسوفان، تصویر اشاعره، تصویر معتزله (شامل دو تصویر)، تصویر فقیهان، تصویر زاهدان، تصویر عارفان خ...

سماع در اصطلاح به شنیدن، سرور، دست‌افشانی و پایکوبی صوفیان گفته می‌شود. این حالات درظاهر به غنا نزدیک است و به‌همین‌دلیل، موضوع سماع موجب اختلاف‌نظر فقها و اهل‌حدیث با عارفان شده است. علما، برپایه دسته‌ای از احادیث، سماع را حرام دانسته‌اند و عارفان با استناد به قرآن و شمار دیگری از احادیث، آن را جایز شمرده‌‌اند. عارفان، اساس سماع را بر احوال درونی و تجارب عرفانی مستمع نهاده‌اند، نه صرفاً بر مسمو...

بر اساس این نظریه که عرفان نگاه هنری به مذهب و الهیات است می¬توان پذیرفت که سخنان عارفان و صوفیان از ویژگیهای کلام هنری برخوردار است. یعنی در سخنان صوفیان و عارفان بسامد هنرسازه¬هایی از قبیل سجع و جناس و همحروفی و انواع تشبیهات و استعاره¬ها و رمز و کنایه بیش از سخنان مردم عادی و حتی دینداران زاهد پیشه است. در این تحقیق سعی کرده¬ایم اقوال فارسی عارفان و صوفیان برجسته¬ای را که کلامشان در کتاب کشف...