مقالۀ حاضر تحلیلی بین زبانی از الگوهای کاهش ظرفیت فعل که به حذف کنشگر منجر می­شود ارائه می­دهد. در این راستا بهره­گیری زبان فارسی از دو الگوی مهم ضدسببی و مجهول­سازی مورد بررسی قرار گرفته است و نشان داده شده که هرچند عملیات تغییر ظرفیت غالباً در زبان­های دیگر به صورت ساختواژی رخ می­دهد، در زبان فارسی این فرایندها از طریق الگوهای غیرصرفی صورت می­پذیرد. در خصوص مجهول­سازی نیز نشان داده شده از آنجا...

در بیش از دو دهۀ گذشته، این فرضیه که گروه فعلی متشکّل از دو فرافکن گروه فعلی کوچک یا گروه جهت و گروه فعل واژگانی است، فرضیۀ پذیرفته‌شده‌ای در میان زبان‌شناسان چامسکیایی محسوب می‌شود؛ امّا پژوهش­های اخیر دربارۀ ساختار گروه فعلی، براساس فرضیۀ گروه فعل کوچک شکافته، هستۀ جهت را متفاوت از هستۀ فعل کوچک و گروه فعلی را متشکّل از سه فرافکن می­دانند که عبارت­اند از: گروه فعلی کوچک، گروه جهت و گروه فعل واژگ...

در این نوشتار، اصطلاحات خویشاوندی گویش کُردی میانی که سورانی هم خوانده می‌شود، در چارچوب نظریات انسان‌شناسان جهانی‌گرا - که معتقد به وجود‌ نظام جهانی ‌یکپارچه‌ای در زیر تنوّعات ظاهری موجود در نظام‌های خویشاوندی هستند - به‌صورت مقایسه‌ای با فارسی و انگلیسی، مورد بررسی قرار می‌گیرد. انسان‌شناسان جهانی‌گرا، اساس همۀ روابط خویشاوندی، از ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین آنها را مبتنی بر خانوادۀ هسته‌ای و گستر...

در زبان فارسی تناوب «آغازی/سببی» هم به­صورت واژگانی وجود دارد و هم اشتقاقی، و تناوب «معلوم/ مجهول» صرفاً اشقاقی (نحوی) است. در این مقاله با ارائۀ ملاک­هایی نشان داده­ایم که تقریباً همواره راهی برای تمیز آنها وجود دارد. این ملاک­ها عبارت اند از: 1- جمله­های مجهول را به دلیل کنشگر مستتر نمی­توان با قید «خودبه­خود» به کار برد، اما جمله های آغازی با این قید به­کار می­روند؛ 2- جمله­های مجهول را بخاطر ...

آوازه ضیاء العرفای رازی کاشانی از دانشمندان دوره صفویه، باعث شد تا ملاصدرا برای بهره‌گیری علمی به کاشان مهاجرت کند. توطن ملاصدرا در کاشان و پیوند سببی او با ضیاء العرفاء ونیز فیض کاشانی با صدر المتألهین، مطالبی است که در این مقاله به آن پرداخته شده و از رهگذر آن بر موقعیت علمی و فرهنگی این دیار مورد تأکید قرار گرفته است.

فعل سبک فارسی یکی از مقولاتی است که پژوهش‌های قابل توجّهی را در مباحثی چون فعل سببی، انضمام، فعل مرکّب، ساختار موضوعی و ساخت مجهول به خود اختصاص داده‌است. در عموم بررسی‌هایی که در خصوص فعل سبک در افعال مرکّب صورت گرفته‌است افزایش و کاهش ظرفیت فعل و ساختار موضوعی آن بیشتر مدّ نظر قرار گرفته‌است. یکی از جنبه‌های قابل بررسی در فعل سبک میزان واژگانی­بودن این فعل در ترکیبات متفاوت است. این پژوهش می‌کوشد...

این پژوهش به منظور تعیین روابط سببی متغیرهایی که بیشترین اثر را بر روی خودناتوان‌سازی تحصیلی در دانشجویان شهر تهران داشتند، صورت گرفته ‌است. جامعۀ آماری همۀ دانشجویان شهر تهران بودند که از بین آنان تعداد 520 نفر از چهار دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، آزاد اسلامی مرکز تهران جنوب و پیام نور واحد تهران جنوب به روش داوطلبانه به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش‌نامه‌های فرم کوتاهشخص...

مجازات شرعی و قانونی زنا با محارم، قتل است. محرم یعنی کسی که نکاح با او إلی الأبد حرام است و این تعریف، محارم نسبی، رضاعی و مصاهره ای را دربر می گیرد؛ بعضی از فقها با تمسک به مفهوم لغوی و عرفی و استناد به ادله مشترک معتقدند واژه " محرم " در روایات، محارم سببی و رضاعی را هم دربر می گیرد، لکن مشهور فقها به استناد تبادر و لزوم اکتفا به قدر متیقن معتقدند مراد از " محرم " در روایات، صرفاً محارم نسبی...

هدف: برنامه ریزی برای بهبود روابط اجتماعی در عصر حاضر، بدون شناخت گذشته ناقص است. یکی از منابعی که می تواند ما را نسبت به فرهنگ گذشت­ی ایران آگاه سازد شاهنامه است از آن روی که قوم ایرانی حاصل صدها سال تجربه­ی زندگی و دستاوردهای خود را در آن گنجانده است.       روش: برای شناخت روابط خویشاوندی شاهنامه را برگزیده ایم. خویشاوندی را به دو شکل نسبی و سببی طبقه بندی کرده ایم و روابط درون هر طبقه را بر...

وجود بی نهایت جواب برای کلاسی از تابعک های غیر خطی درگیر با عملگر   p-دوهارمونیک تحت شرایط مرزی نیومان غیرهمگن ثابت می شود.  ما با استفاده از قضیه نقطه- بحرانی جدیدی برای تابعک های غیرهموار و تحت رفتار خاصی از جمله غیرخطی و شرایط مرزی نیومان غیرهمگن، نتیجه را به دست می آوریم.