با آنکه شعر طرح به عنوان کامل ترین نوع شعر کوتاه، در دو دهه اخیر، حضوری چشمگیر در ادبیات معاصر داشته، و نقشی مستمر در انعکاس تمامی مسائل و دغدغه های جامعه امروز ایفا کرده است، از دسترس مطالعات علمی، اصولی و نقّادانه، دور مانده و تاکنون نتوانسته است در پژوهش های دانشگاهی، جایگاهی فراخور بیابد؛ از این رو، با وجود تمامی محدودیت ها و مشکلات این راه، نگارنده در صدد بر آمد، تا با گردآوری تمامی منابع و...

در دوره معاصر، نیما یوشیج با درک عمیق نسبت به اوضاع ادبی، اجتماعی و سیاسیِ جامعه ایران، راهی نو در شعر فارسی می گشاید و پس از او شاعران بسیاری در جهت پویایی این شیوه تازه گام برمی دارند. محمّد زُهَری، شاعر کوتاه ترین طرح فارسی یکی از این شاگردان مکتب نیمایی است. او به جهت حضور مستمر در میدان سه دهه شعر معاصر و چاپ مجموعه های مختلف با مهندسی و سبک ویژه و استقلالِ شاعرانگی چهره ای ممتـاز دارد؛ به گـون...

هنجارگریزی، همواره یکی از مؤثرترین روش های برجسته سازی زبان شعر بوده است. این پدیده، در شعر معاصر عربی اهمیت فراوانی یافته است تا آنجا که گاهی، درکِ کلیّتِ شعری، بر محورِ آن دور می زند. عزالدین مناصره، شاعر معاصر فلسطینی، از جمله شاعرانی است که از انواعِ هنجارگریزی های نحوی، واژگانی و نوشتاری بسیار گسترده استفاده کرده است. علاوه بر این، وی گاهی با استفاده از عبارت ها و تمثیل های کهن، مضمونی از شعر پ...

بررسی مرثیه به عنوان یکی از اصیل ترین اغراض شعری در شعر شاعرانی چون نزار قبانی عاشقانه سرای معاصر دنیای عرب و همچنین احمد شاملو به عنوان شاعر معاصر فارسی زبان که هر کدام سرآغاز حرکت بزرگ شعری در زبان عربی و فارسی بوده اند از اهمیت شایانی برخوردار است. با بررسی مراثی نزار قبانی در می یابیم که شاعر در زمینه مراثی فردی واجتماعی خود به مواردی همچون مرثیه اعضای خانواده ، جنگ اعراب با اسرائیل،اشاره ب...

هنجارگریزی، بحثی در نقد صورتگرا و یکی از نظریّه های ادبی معاصر است که مبنای آن بر پایه علم بلاغت استوار می باشد. در رویکردهای جدید زبان شناختی، نظریّه پردازان معاصر هنجارگریزی را ابزار شعرآفرینی معرّفی کرده اند و برای آن انواع گوناگونی برشمرده اند. در این میان، هنجارگریزی معنایی بیش از همه در عرصه شعر بازخورد دارد. شاعر با به کارگیری این صنعت و طولانی کردن فرایند ادراک مخاطب، پیام هنری خویش را به ...

دهۀ چهل شمسی یکی از درخشان ترین مقاطع شعر معاصر فارسی است. در این دهه، جریان ها و موج های زیادی مانند موج نو، شعر دیگر و شعر حجم از دل شعر نیمایی سر برآوردند. هوشنگ چالنگی از جمله شاعرانی بود که در این دهه به شعر بیوزن موج نو گرایش پیدا کرد و به همراه چند شاعر، گروه «شعر دیگر» را تشکیل دادند که بعدها هستۀ نخستین «شعر حجم» شدند. آموخته ها و آموزه های شعری چالنگی در دهۀ پنجاه سرمشق شاعران جوان مس...

نادر نادرپور (1308-1378) با ارایه مضامین رمانتیکی از نوع رمانتیسم طبیعت­گرا، سیاه و  احساسی به عنوان یکی از برجسته­ترین نیمه ­سنتی پردازان معاصر شناخته شده است. این پژوهش با رویکرد زیبایی­شناسانه و ساختاری، به تحلیل و ارزیابی تصویر سروده­های او در مجموعه شعری «سرمه خورشید» پرداخته است؛ برای این منظور مهم ترین عناصر شعری  مانند موسیقی (بیرونی، کناری، درونی یا داخلی و معنوی) و تصویر در شعرهای او ...

شعر معاصر افغانستان با توجه به شکل گیری جنبش مشروطه در سال 1298ش و پس از آن بویژه جنبش مشروطه سوم (1325تا 1332ش) و عوامل اجتماعی و فرهنگی همچون آشنایی روشنفکران با ایدئولوژی های نو بعد از جنگ جهانی دوم، ترجمه آثار ادبی (شعر و رمان) از زبان های ترکی، فرانسوی و انگلیسی، روابط نزدیک با اتحاد شوروی و ورود کتاب از ایران که در آن سال ها تفکر چپ گرا بر جریان های ادبی آن سیطره داشت، دچار تحول اساسی شد....