در این مقاله حیات شعری قیصر امین پور، شاعر معاصر فارسی ( متوفی 1386) در سه دوره با عنوان سه سبک فعّال، منفعل و انعکاسی از هم متمایز شده است. این تقسیم بندی بر اساس تمایزهای زبانی (در قلمرو واژگان و نحو)، بلاغی (در تصویرها و صناعات) و اندیشه شکل گرفته است. حیات شعری شاعر، در سه دورة حماسی (فعّال)، رمانتیک غمگنانه (منفعل) و تقدیرگرایی درونگرا (انعکاسی) در سه رنگ سرخ، خاکستری و بی رنگ تبیین شده است....

جریان­شناسی عبارت است از شناخت حرکتهای ادبی به لحاظ نمایندگان، ویژگیها، دگرگونیها و درست ونادرست ها. پژوهش حاضر ابتدا به عرضه ی یک تعریف کلی از اصطلاحات «جریان­شناسی»، «غزل» و «معاصر» پرداخته است و بعد، جریانهای غزل معاصر را نام برده است و برای هر جریان، نماینده یا نمایندگانی را از میان غزل پردازان معاصر یادآور شده است و در ادامه ویژگیهای هر جریان را در غزلیات نماینده یا نمایندگان همان جریان طی...

این تحقیق به مطالعۀ پدیدارشناسی تصویر هنری در نقاشی معاصر بر اساس نظریۀ تصویر شعری گاستون باشلار می‌پردازد. هدف آن تبیین پدیدارشناسی تصویر هنری معاصر در آفرینش، وجود و تعالی آن است و مبتنی بر سه محور می‌باشد؛ نخست به آفرینش تصویر هنری، به‌عنوان ترکیبی از عینیت و ذاتیت، می‌پردازد. سپس تصویر هنری را کوششی برای هستی‌شناسی مستقیم می‌پندارد، سپس به بررسی وجود آن به عنوان کوششی برای پدیدارشناسی روح م...

غزل نئوکلاسیک ـ که با ظهور شعر نو، در شعر کلاسیک ایران ایجاد شد ـ یکی از جریان­های شعری معاصر محسوب می­شود که تا امروز همچنان پویا و مورد توجّه است. هدف سرایندگان پیشگام آن، همگام ساختن قالب سنّتی غزل با اقتضائات روز بود. این جریان شعری از امکاناتی که شعر نو به شعر فارسی، در سطوح بیان، زبان و عناصر ادبی افزوده، بهره برده و خود نیز ابعادی نوین در غزل ایجاد کرده است؛ از آن جمله می­توان به تلفیق ادب...

نظریه‌های اجتماعی و سیاسی بر پایه مبادی فرانظری خود که دلالت بر هستی‌شناسی اجتماعی و نتایج معرفت ـ روش‌شناختی حاصل از آن دارد، بویژه در تاریخ معاصر به اردوگاههای مختلف عینیّت‌گرایانه و ذهنیت‌گرایانه تقسیم شده و بدین ترتیب، قرائتهای مختلف از رابطة فرد ـ جامعه و ساختار و کارگزار را عرضه کرده‌اند. درمقابل فرانظریه‌های انتقادی که درصدد فرارفتن از تقابل عینیت‌گرایی ـ ذهنیت‌گرایی در مورد رابطة فرد ـ ج...

نادر نادرپور (1308-1378) با ارایه مضامین رمانتیکی از نوع رمانتیسم طبیعت­گرا، سیاه و  احساسی به عنوان یکی از برجسته­ترین نیمه ­سنتی‌پردازان معاصر شناخته شده است. این پژوهش با رویکرد زیبایی­شناسانه و ساختاری، به تحلیل و ارزیابی تصویر سروده­های او در مجموعة شعری «سرمة خورشید» پرداخته است؛ برای این منظور مهم‌ترین عناصر شعری  مانندِ موسیقی (بیرونی، کناری، درونی یا داخلی و معنوی) و تصویر در شعرهای او ...

 از دیرباز تاکنون، یکی از اشکال شعر شکل کوتاه آن بوده است. این فرم که در دوره معاصر به یکی از گونه‌های شعر فارسی تبدیل شده است، در سال‌های اخیر بیشتر به آن توجه شده و در حال استقلال است. صرف‌نظر از نام‌هایی که پیش از دوره معاصر بر این شکل شعری نهاده‌اند، در عصر حاضر از نیما تاکنون عناوینی چون طرح، شعرک، هایکو، فرانو، آنک، شعر پیامکی و سه‌گانی بر نوع خاص آن اطلاق می‌شود؛ اما گاه این مفاهیم خاص ب...

تصاویر شعری، از عناصر اصلی شعر است و یکی از معیار‏های مهم نقد شعر نزد ناقدان ایرانی و عرب در همۀ دوره‏ها به‏شمار می­رود. در دورۀ معاصر، توجه به این جنبه از زیبایی­شناختی شعر از‏سوی ناقدان دو زبان مورد بحث، بیشتر شد؛ تا جایی که برخی ناقدان برجستۀ فارسی و عربی، آثاری مستقل را در این حوزه، تألیف کردند. کمال ابو‏دیب و دکتر محمد‏رضا شفیعی کدکنی، از‏جمله این ناقدان هستند که در آثار ارزندۀ خود، دیدگاه...

ابوالعلاء معری در ادبیات کلاسیک عربی صاحب فکر و اندیشة ویژه ای است. او در اوج باروری و غنای ادبیات عربی زیسته است. این شخصیت ادبی و فکری، بسیاری از ادبای بعد از خود را به شیوه های گوناگون تحت تأثیر قرار داده است. شاعران معاصر نیز با کمک گرفتن از ادبیات او، جریان ابداعات خود را رونق بخشیدند و خیال شعری خود را از این رهگذر بارور ساختند. سخن سرایانی همچون: احمد شوقی، محمود سامی البارودی، عبدالوهاب...