هرمنوتیک با ظهور اندیشه های هانس گئورگ گادامر (۱۹۰۰-۲۰۰۱) وارد عرصه جدیدی شده است. از اینرو لازم است تا نگاهی به چشم اندازها اندیشه هرمنوتیکی گادامر داشته باشیم. این نوشتار در دو بخش تنظیم شده است. نخست به ریشه یابی واژه هرمنوتیک، تاریخچه و خاستگاه و آنگاه قلمرو و گرایش های کلی آن پرداخته و سپس اندیشه های محوری گادامر از قبیل پرسش هرمنوتیکی، مساله متن و مساله فهم آن مورد بررسی قرار گرفته است.

اگر در پی آن باشیم که ایدة بینامتنیت کریستوا را در قامت یک هرمنوتیک در نظر آوریم، می­توان گفت که چنین امری از مسیر تحلیل او از سوژة مؤلف/خواننده و از سوی دیگر تحلیل او از متن می­گذرد. پویایی سوژه از یک سو سوژة در فرآیند و پویایی متن از سوی دیگر -بینامتنیت، متن زایشی و امر نشانه­ای- به پویایی خوانش و در پی آن تأویل منجر خواهد شد. ثمرة این پویایی چیزی جز کنار رفتن مفاهیمی چون قطعیت معنا، اصالت، ی...

در میان همة نظریه پردازان گفتمان، نظریة لاکلا و موفه جایگاهی خاص دارد؛ از آن که این دو اندیشمند بهتر از دیگران توانسته اند نظریه ای را که ریشه در زبان شناسی دارد به عرصة فرهنگ، اجتماع و سیاست بکشانند. آنها با ارائة صورت بندی نظام مند از نظریة گفتمان به وسیلة ایجاد زنجیرة به هم پیوسته از مفاهیم جدید، ابزاری کارآمد برای شناخت و تبیین پدیده های سیاسی به دست داده اند. در عین حال گسترد گی مولفه ها و...

در فهمِ تمام گونه های آثار زبانی حتی متون مقدس، روش ها، معیارها، اصول و یافته های اساسی بشری جریان دارد. فرآورده و فرایند پژوهش حول موضوع «فهم متن مقدس» که به واسط? یک توجیه عقلایی هرمنوتیک متون مقدس را شکل می دهد، مستعد آن است که سازنده معرفتی از نوع علوم تفسیری با روش تحقیق واحدی باشد، این پژوهش در پی شناخت و ارزیابی چند چیز است: اول، شناخت هویت، ویژگی ها و مولفه های متن مقدسی که مفسر به فهم و...

این تحقیق بررسی تطبیقی را پرتوی در فهم اندیشه های دو دانشمند مؤثر در تاریخ علم کلام و علم تفسیر اخذ می کند. زمخشری در الکشاف و فخر رازی در التفسیر الکبیر، به رغم وابستگی به دو نظام فکری مختلف، معرفت خدا را استدلالی دانسته و علاوه بر آن دلایلی «قرآن بنیان» در اثبات وجود باری ارائه داده اند. هر دو مفسر برهانهای فطرت، حدوث در اجسام و حدوث در صفات را به کار بسته اند، ولی رازی علاوه بر اینها از براه...

چکیده تمام نما ادیان ابراهیمی (اسلام، مسیحیت و یهودیت) مبتنی بر وحی و کلام الهی اند و این امر باعث می شود که فرهنگ دینی چنین جوامعی به شدت تحت تاثیر متون دینی و تفسیر و فهم آن ها باشد، این پیوند عمیق میان فرهنگ دینی و مقوله تفسیر متون دینی موجب می شود که ارائه نظریات نو در زمینه تفسیر و فهم متون، بر معرفت دینی و تفسیر متون دینی تاثیر گذار باشد و عالمان دینی را با پرسش های جدید روبه رو سازد. عل...

اگر در میان منابع دینی به دنبال کشف نظام ارزش‌های اخلاقی بوده و بخواهیم مراتب خوب و بد را به دست آوریم؛ یعنی خوب را از خوب‌تر و بد را از بدتر تمیز دهیم، لاجرم به سراغ مفاهیمی از قبیل افعل تفضیل خواهیم رفت. در نگاه نخست انتظار داریم که این مفهوم تنها دارای یک مصداق باشد، اما برخلاف انتظار اولیه، در آیات و روایات، مصادیق مختلف و متنوعی برای آن بیان شده است! مفسران در تفسیر این آیات و جمع میان ادل...