چکیده   با افزایش بی‌رویۀ جمعیت، بویژه جمعیت شهر‌نشین در چند دهۀ اخیر در کشور ایران، مسأله فضا و توسعه پایدار فضایی از اهمیت قابل توجهی برخوردار گردیده است. در ایران رشد جمعیت شهری با توسعۀ ناموزون افقی شهر و از بین بردن منابع کشاورزی و طبیعی اطراف شهرها همراه بوده است. این در حالی است که بسیاری از شهرها دارای منابع فضایی باارزش، اما فرسوده‌ای هستند که راه گشای بسیاری از مشکلات به وجود آمدۀ ش...

محلات شهری نقش اساسی در حیات و زوال شهرها ایفا می کنند و کالبد محلات نیز از حس تعلق ساکنین به محله جان می گیرد. علاوه بر این حس هویت و تعلق اجتماعی در محلات شهری به عنوان ضرورتی انکارناپذیر در سرزندگی و بقای آنها تلقی می شود. امروزه ویژگی های کالبدی محلات تهران به گونه ای نمود پیدا کرده که به نظر می رسد با بحران کم رنگ شدن تعاملات اجتماعی و به دنبال آن کاهش حس تعلق ساکنین مواجه هستیم. در این خص...

تا قبل از دوران رشد فزاینده شهرها، محلات شهری رشد تدریجی داشتند و ضمن حفظ ارزشهای زیست محیطی ،کالبدی و اجتماعی خود به نیازهای نسبتا ثابت ساکنان خود پاسخ می دادند. به دلیل افزایش جمعیت و رشد سریع شهرها ، محلات شهری فرصتی برای آنکه خود را با مقتضیات زمان وفق دهند نداشتند ، به همین دلیل قادر به پاسخگویی به نیازهای ساکنان خود نشدند و اختلالات زیادی بر آنها حاکم گشت. نگرش توسعه پایدار محله ، حاصل تل...

محلات مسکونی به عنوان یکی از واحدهای پایه برنامه ریزی در ساخت فضایی شهر و کوچک ترین واحد سازمان فضایی در پایداری شهری نقشی اساسی ایفا می کنند. این واحدهای خرد به صورت یک واحد فیزیکی با هویت کاملاً مشخص اجتماعی، به عنوان یکی از ابزارهای برنامه ریزی در طول قرن بیستم برای فائق آمدن بر مسائل شهری مطرح بوده است و از دیدگاه های مختلف به آن توجه شده است. به گونه ای که شکل گیری هویت محله ای و تحکیم رواب...

گوناگونی و تنوع کاربری ها از جمله عناصر کلیدی برنامه ریزی شهری معاصر به شمار می آید که به سبب مزایای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی آن، از سوی الگواره های نوین توسعه پایدار شهری (نظیر جنبش نوشهرسازی و رشد هوشمند شهری) مورد استقبال و تاکید فراوان قرارگرفته است. با این حال، در نظام برنامه ریزی شهری ایران به این اصل توجه چندانی نشده است و چنین غلفتی نه تنها باعث کاهش سطح زیست پذیری محلات شده بلکه د...

چکیده : توسعه پایدار شهری و شهر پایدار به عنوان دو مقوله مهم در مطالعات و برنامه ربزی های شهری در دهه های اخیر مورد توجه صاحب نظران و اندیشمندان در حوزه شهر قرار گرفته است. در کنار این مقولات نگاه به پایداری تک تک اجزاء شهر به خصوص محلات و نواحی تشکیل دهنده شهر جهت بالا بردن کیفیت کالبدی و زندگی و پرداختن به اصول و معیارهای توسعه محله ای پایدار نیز مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار گرفته است.بر...

  امروزه پارادایم پایداری به طور گستردهای به منظور پدید آوردن دنیایی که در آن انسانها بتوانند با عدالت و به گونه‌ای شایسته در کنار یکدیگر زندگی کنند، مطرح گردیده است. از طرفی دیگر یکی از بسترهایی که انسان در آن پرورش یافته و بسیاری از نیازهای خود را در آن برآورده می کند، "محله"است. تا قبل از انقلاب صنعتی و رشد فزاینده شهرها، محلات شهری رشدی تدریجی داشتند و ضمن حفظ ارزش‌های طبیعی، اجتماعی و کالب...

روند فزاینده ی شهرنشینی مسائل را در ابعاد مختلف در پی داشته که یکی از این مسائل سکونتگاههای مساله دار شهری هستند که به شکلی خودرو و بدون برنامه شکل می گیرند. حل این مسئله نه با برخورد مقطعی، گزینشی و پراکنده کاری یا رهاسازی بلکه باید از طریق یک راهکار بنیادینی و بصورت ریشه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. جدای از روش های برخورد با این سکونتگاهها، لحاظ کردن دیدگاه و نگرش ساکنین محلی از مهمترین م...

تمرکز توسعه در شهر ها و توجه به مفاهیم کالبدی و هندسی و غفلت از اهداف اجتماعی در طرح های توسعه شهری، شهرها را با چرخه نامطلوبی از عدم تعادل اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی روبرو کرده و چالش های زیادی را از نظر فقر، جرم و بزهکاری، تعارضات فرهنگی، نزول کیفیت زندگی، از هم گسیختگی های اجتماعی و غیره به وجود آورده است. رویکرد توسعه پایدار، برنامه ریزی و مدیریت شهری را از خردترین واحد شهر یعنی محله مور...

کاربرد مفاهیم پایداری و اهداف توسعه پایدار در جهت کاهش اتلاف انرژی و آلودگی محیط زیست در معماری، منجر به پیدایش مبحثی به نام «معماری پایدار» گردیده و طی دهه‌های اخیر، توسعه پایدار به طور فزاینده‌ای به یک عنصر مهم در برنامه‌ریزی مناطق شهری تبدیل شده است. ظاهرا توجه توسعه پایدار بیشتر معطوف به شهرهاست و توسعه محله به دلایلی کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ با این حال اگر قطعات شهر‌ها (مؤلفه‌هایی ما...