در مقاله حاضر در  صدد بیان مؤلفه‌هایی هستیم که از نظر امام خمینی در کیفیت  قدم زدن در صراط مستقیم انسانیت نقش مهمی را ایفا می‌کند و ضرورت پرداختن به این مسئله به این خاطر است که انسان برای رسیدن به سعادت باید در صراط مستقیم سیر کند. صراط از طرفی به طبیعت و از طرف دیگر به الوهیت (ما فوق طبیعت) ختم می‌شود. امام خمینی مفهوم صراط را شامل تمام زندگی دنیوی می‌داند و معتقد است ...

اخلاق، از دیدگاه اسلام افزون بر اینکه در کنار اعتقادات و احکام فقهی یکی از سه پایه اصلی معارف اسلامی تلقی می­گردد، سبک زندگی اسلامی و حرکت به­سوی کمال نهایی را تعلیم می­دهد. اهمیت اخلاق و تهذیب نفوس بر کسی پوشیده نیست تا جائی که پس از اعتقاد به خدا و پیامبر اسلام(ص)، اخلاق، مهم‌ترین مسئله از دیدگاه اسلام به شمار می­رود. از دیدگاه اهل بیت (ع) اخلاق امر...

انگارۀ تاثیر «حکمت عملی و اخلاق» در تکامل نفس، علاوه از اهمیَت فوق العاده‌اش در نیل به «مرتبه فوق تجرد عقلی» در حکمت ملاصدرا، از ترابط میان این دو رهیافت نزد وی خبر می‌دهد. توجَه به اندیشه‌های فلسفی صدرالمتألهین شیرازی هم‌چون «جسمانیة الحدوث بودن نفس، حرکت جوهری، تشکیک مراتب نفس و اتحاد عاقل به معقول»، که نقطه عزیمت پژوهش حاضر و مدخل آن نیز بشمار می‌روند، تاثیر بسزایی در طرح، درک و چگونگی تجرد نف...

حج فریضه‎ای جهان شمول است ودارای ابعاد گوناگون فردی، اجتماعی، عبادی، اخلاقی و تربیتی است و هر کدام دارای فلسفه و اهدافی مخصوص به خود است که هدف اصلی آن ها تهذیب نفوس و انسان سازی و تربیت انسان است. این تحقیق علاوه بر معرفی عمل بزرگ عبادی، سیاسی حج به بررسی ابعاد مختلف اخلاقی تربیتی آن پرداخته که هر کدام از این ابعاد دارای آثار فردی و اجتماعی متعددی است که برای رشد و کمال انسان موثر واقع می‎شو...

پژوهش حاضر با هدف شناسایی آراء و عقاید دو عارف بزرگ جهان اسلام، غزالی در احیاءعلوم الدّین و فیض کاشانی درالمحجّهالبیضاء فی تهذیب الاحیاء در ربع عبادات صورت گرفته است. کتاب احیاءعلوم الدّین یکی از متون مهم اخلاقی و عرفانی در عالم تسنّن است. این کتاب توسط ابوحامد محمد بن محمد غزالی در سال 488 ه. ق. تألیف شد. بیان روان، آسان و سلیس غزالی در این کتاب، آن را از کتاب‏ های هم ردیف خود، متمایز ساخته است. ه...

گستردگی موضوع ارتباط بنا با بیرون از خود، چه از بُعد مفهوم و کیفیت آن و چه به لحاظ کثرت وجوه سبب می شود تا موضوع این رساله گستره ای فراگیر را در برگیرد. از این رو ممکن است هرکس با مواجهه با چنین موضوعی چیزی خاص را در ذهن خود تداعی کند. محقق رسال? حاضر، در تأمل دو سال? خود نسبت به موضوع، بعضی جوانب آن را مطالعه کرده و در نهایت نگرشی خاص به موضوع را تبیین و تألیف نموده است. از اینرو لازم می داند ...

کاوش دیدگاه‏های امام خمینی(ره) نشان می‏دهد هستی‏شناسی دفاع مقدس، از منظومه هستی‏شناسی کلان دینی و انسان شناسی عرفان گرای امام نشأت می‏گیرد که معنای جنگ را مرتبط با شناخت هستی و ابعاد وجودی انسان و ضرورت نیل به سعادت حقیقی از طریق تهذیب نفس می‏داند. یکی از مهم‏ترین ابعاد هستی‏شناسی دفاع مقدس از منظر امام خمینی(ره) که آن را علیرغم پیامدهای دهشت‏زا، واجد بار معنایی مثبت می‏سازد، رویکرد کارکردگرایا...

آیا در مسیر تهذیب انسان، اولیای الهی تصرفی تکوینی در باطن و نفس انسان صورت می دهند؟ شواهد و قرائنی که از آیات و روایات برای اثبات این موضوع می توان ارائه داد کدامند؟ آیا این تصرف با اختیار و ارزشمندی کار انسان، منافات ندارد؟ ادلّه ی عام و ادلّه ی خاص دالّ بر آنند، اولیای الهی با علم و قدرتی که از ناحیه ی خداوند متعال به آنها إعطا شده، از ضمیر انسان ها آگاه و قادر به تغییر نفوس آن ها می باشند، و ا...

«محبت و دوستی» یکی از مهم ترین مقوله های اخلاقی و فلسفی است. «محبت» در اندیشه اخلاقی ابن مسکویه عنوان عامی برای بیان استعداد ذاتی بشر جهت ارتباط و همبستگی است. دوستی، رنگ اجتماعی دارد و از فروعات عدالت و برتر از آن شمرده می شود. بهترین معیار در ارزیابی از عالی ترین شکل افعال است. در ایجاد انواع و مراتب این فضیلت بین افراد عواملی مثل لذت، نفع و خیر دخالت دارند که عامل واقعی آن خیر است. از برترین...

تصوف در آذربایجان، بنا به دلایل مختلف دیرتر از سایر نقاط اسلامی آغازشد. هرچند که رگه هایی از اندیشه هایِ عرفانیِ قبل از اسلام در نظرات برخی ازمتصوفه دیده می شود. ولی اغلب، تصوفِ معتدل و مقیّد به شریعت مورد توجّه وتبعیّت آن ها بوده است تا حدی که باباهای بی اعتنا به رسومِ خانقاهی و گاهشوریده حال، مکاشفات خود را در راه تبلیغ شریعت به کار می بستند. صوفیانآذربایجان تا قبل از تسلط مغول، پایبند به تصوف عملی ...