روش " تحقیق موضوعی" در قرآن کریم، رویکردی نو برای تدبر قرآنی است که با محوریت دکتر لسانی فشارکی شکل گرفته و در سه دهه گذشته تکامل یافته است. علیرغم استقبالگسترده دانشجویان و محققان بویژه در حوزه مطالعات تطبیقی و میان رشته ای از آن، رویکرد مذکور چالش های فراوان روش شناختی؛ دیدگاهی و آینده نگارانه ای پیش روی خود دارد. این رهیافت در راستای تعمیق تدبر در قرآن چندان روشمند نیست؛ همچنین از یک سو هنوز...

روش " تحقیق موضوعی" در قرآن کریم، رویکردی نو برای تدبر قرآنی است که با محوریت دکتر لسانی فشارکی شکل گرفته و در سه دهه گذشته تکامل یافته است. علیرغم استقبالگسترده دانشجویان و محققان بویژه در حوزه مطالعات تطبیقی و میان رشته ای از آن، رویکرد مذکور چالش های فراوان روش شناختی؛ دیدگاهی و آینده نگارانه ای پیش روی خود دارد. این رهیافت در راستای تعمیق تدبر در قرآن چندان روشمند نیست؛ همچنین از یک سو هنوز...

خداوند برای هدایت همۀ اقشار مردم تنها یک قرآن نازل کرده و همگان را مکلف به تدبر در آیات آن اعم از ترتیبی یا موضوعی نموده است. برخی محققان تحقیق و تدبر موضوعی در قرآن را مختص عالمان و مفسران ذکر کرده­اند. این پژوهش با جست­وجو در روایات معصومان(ع) به ذومراتب بودن معارف قرآن اشاره کرده است؛ سپس دلایل قابل فهم بودن ظاهر قرآن کریم برای همگان را برشمرده و با درنظر داشتن هدف از نزول قرآن ـ ...

    قرآن کریم کتابی معرفت بخش و واقع‌نما است که حسب آیات قرآن، روایات و عقل، نیاز به شرح و تفسیر دارد. در طول تاریخ مفسران بسیاری بر اساس روش‌ها، گرایش و مکاتب مختلف تفسیری، به شرح و تفسیر این کتاب آسمانی روی آورده‌اند. بر همین اساس تفسیر قرآن سیر تکاملی به خود گرفت و تا عصر حاضر که تفاسیر کامل یا برخی از اجزاء قرآن به نگارش در آمده، تفسیر نویسی ادامه یافته است. در این میان کتاب تفسیر یازده س...

قرآن کریم سامان­ یابی علوم بسیاری از جمله علم بدیع را سبب شده ­است و «استطراد» یکی از آرایه­ های بدیع است که با وجود سابقۀ طولانی و اهمیت بسیار، تعریف منسجمی از آن ارائه ­­نگردیده و کاربرد آن در قرآن کریم آن­چنان­که باید، نمایان نگشته­­است؛ به نحوی­که برخی از تفاسیر، با استناد به سیاق، منکر آن شده و از درک حقایق بازمانده­اند؛ اما اینک، این مسئله مطرح می شود که آیا می­ توان با بازتعریف آن، تفسیر...

تأثیر المیزان بر پژوهشهای دینی به ویژه پژوهشهای شیعی - قرآنی مورد بررسی قرار گرفته است.  در کنار سایر ویژگی های بایسته تفسیر المیزان یکی از موفقیت های آن ورود به محافل فکری، علمی و تأثیر گسترده آن بر پژوهشهای دینی و حوزوی پس از خود است. از جمله مهم ترین این تأثیرها می توان به موارد زیر اشاره کرد: پایه گذاری شیوه تفسیر قرآن به قرآن، پی نهادن روش تفسیر موضوعی، درآمیختن عقل و نقل در فهم معرفت دینی...

این مقاله در باره ی موجودیّت نسخه های نفیس قرآن کریم و تفسیرهای آن که در پژوهشگاه خاورشناسی ازبکستان نگهداری می شوند سخن می رود. در مورد قدیم ترین نسخه های قرآن کریم و مهم ترین تفسیرها خبر داده می شود. از سبب زیاد بودن شماره ی تفسیرها، بعضی از آن ها در انجام مقاله به صورت فهرست آورده شده است. مقاله برای اطّلاع یافتن از موجودیّت آن دست خطهای نادر در آسیای مرکزی و زمان تألیف و حالت عمومی آن ها خدمتی...

اهلال از شمار آن دسته از واژه های قرآنی است که در مقام نفی برخی از رسوم جاهلی در خصوص قربانی حیوان به کار رفته و از آنجا که دارای کارکرد ثبوتی در شریعت اسلامی نبوده، عملاً در تداول متشرعه زمینه ای برای کاربرد نیافته است. عوامل متعدد مانند عدم کاربرد واژه در دورة اسلامی برای قربانی، فاصله گرفتن از دوره جاهلی و فراموش شدن رسوم آن دوره و مطرح شدن مسئله تسمیه بر ذبح حیوان - هر چند برای مصرف گوشت روز...