یکی از مباحث مهم فلسفه ملاصدرا اثبات عالم مثال است . این مسأله مورد انکار حکمای مشاء به ویژه ابن سینا بوده است . مرتبه عالی تر خیال عبارت است خیال منفصل . این مرتبه از خیال در تاریخ تفکر اسلامی ، به واسطه نحله اشراق و صدرایی و نیز تفکر عرفانی ابن عربی در برابر دیدگاه مشایی طرح گردید که خیال را جسمانی تبیین می کرد . شیخ اشراق با طرح ادله عقلی و با استناد به مکاشفات شهودی خود در صدد اثبات این ع...

در مکتب اسلام، به ویژه مذهب تشیع، اعتقاد به ولایت و لزوم استمرار آن در همة زمان ها از تفکرات مبنایی و اصولی محسوب می شود؛ به طوری که دین انسان بدون این اعتقاد پوسته ای بیش نیست و فاقد محتواست. هدف از نگارش این مقاله معقول کردن و تبیین مسئلة ضرورت استمرار ولایت پس از خاتمیت بر اساس آثار ملاصدراست. ائمة اطهار (ع) مصادیق اتم و اکمل ولایت اند که پس از ختم رسالت، هدایت بشر و ادارة کائنات به دوش آنان...

رابطۀ بین واجب و ممکنات یا ربط علّی و معلولی در نظام وجودی صدرایی، دو گونه بررسی می شود؛ صدرا ابتدا با اثبات اصالت وجود، به توجیه این رابطه در دستگاه وجودی و در قالب تشکیک خاصی پرداخته و معتقد است علّت و معلول، دو موجود مستقل و در مقابل هم نیستند که رابطۀ آنها تباین باشد؛ بلکه از نوع اضافۀ اشراقی است و معلول عین ربط به علّت است، نه موجودی مرتبط با علّت؛ امّا در اواخر بحث علیّت، به این نتیجه می رسد که...

0

توحیدمحوری و توحید‌باوری عیار ناب بینش اسلامی است. آقاعلی مدرس طهرانی در اهتمام به توحیدنگاری جایگاه ویژه دارد و مهارت فنی خود را در آثار پراثر خود در «رسالة فی‌التوحید» و «بدایع‌الحکم» به‌ویژه در پاسخ به پرسش دوم آن، که ناظر به توحید شخصی وجود است، نشان داده‌است. هرچه حکیم در پاسخ تفصیل داده، بیشتر مورد سوء‌برداشت و پژواک وارون برخی مقالات قرار گرفته است. بازخوانی نظریه آقاعلی مدرس در مسئله وح...

نسبت بین نظریه حرکت جوهری ملاصدرا که بحث از هستی شناسی دارد و منطق ترجمه که صحبت از معناشناسی می کند در ظاهر قیاسی مع الفارق است. اما اگر مراد از ترجمه بیان مراد ماتن باشد که عملاً درکی فراتر از متن تنهاست، در این صورت می توان برای نظریه ملاصدرا در این خصوص وجهی قائل شد. این تحقیق، با تمسک به نظریه حرکت جوهری ملاصدرا، کشش معنا در امتداد زمان و مکان را با مفهوم حرکت بررسی می کند. برداشت مترجم، به...

واجب‌الوجود در ذات خویش، متصف به صفات متعدد ذاتی و حقیقی است. از سوی دیگر، واجب‌الوجود شیئی بسیط و در نهایت صرافت است. از دیدگاه صدرالمتألهین، جمع بین صفات متکثر و بساطت ذات حق‌تعالی، با تکیه بر قاعدۀ بساطت ذات وجود در عین تشکیک مراتب آن، صورت می‌پذیرد. دیدگاه خاصِ ارائه‌شده از سوی صدرالمتألهین در مورد صفات، سبب ارائة ویژگی‌هایی خاص از سوی وی در مورد صفات الهی می‌شود. هدف این پژوهش، تبیین این وی...

معناشناسی یکی از مسائل مهم در بررسی اسماء و صفات الهی است و در آن از چگونگی تفسیر و تأویل مفاهیم و محمولاتی که در مورد خداوند به کار می‏رود بحث می‏شود. سیر تاریخی این بحث نشان می‏دهد که متکلمان امامیه دیدگاه‏های اعتقادی خود را برگرفته از قرآن و سنت پیامبر و امامان معصوم می‏دانسته‏اند. در قرآن کریم صفاتی برای خداوند به کار رفته است که اندیشمندان را به بحث و تحلیل واداشته تا چگونگی اطلاق این صفات...