توافق هسته ای بین ایران و شش قدرت برتر جهانی این قابلیت را دارد که تأثیرهای عمیقی بر چشم انداز تحولات در خاورمیانه بگذارد. ایران با دولت های عربی خلیج فارس به ویژه عربستان در رقابت تنگاتنگی در سراسر منطقه خاورمیانه است. هرچند کشورهای حوزه خلیج فارس و ترکیه با احتیاط از این توافق استقبال کردند، اما با این حال همچنان نگران نفوذ بیشتر ایران در عرصه منطقه ای هستند. در جهان غرب این امید وجود دارد که...

هدف این پژوهش عبارت است از: بررسی چگونگی تأثیر وقوع تحولات بیداری اسلامی سال‌های 2011 و 2012 در کشورهای عربی خاورمیانه و شمال آفریقا بر امنیت هستی‌شناختی رژیم صهیونیستی و راهبرد این رژیم در انحراف و انسداد جنبشی آن در منطقه. به‌عبارت دیگر، این پژوهش این موضوع را بررسی می‌کند که امنیت هستی‌شناختی و هویتی رژیم صهیونیستی، پس از وقوع این تحولات، با چه چالش‌هایی مواجه شده است. استدلال پژوهش این گونه...

جنبش های اعتراضی اخیر، تابع متغیرهای متعددی است نیروها یا کنشگران خارجی مجموعه ای از مهم ترین متغیرها هستند . دخالت کنش گران خارجی شامل دولتها، نهادهای بین المللی دولتی و کنش گران غیر دولتی است که بیشتر نقشی جهت دهنده و تسریع کننده داشته اندکه تمرکز اصلی این پژوهش به کنش گران خارجی دولتی و در رأس آن آمریکا است. گرچه مولفه های داخلی، شاخص تعیین کننده در سرنوشت جنبش های انقلابی دولت های بر آمده ا...

منطقه خاورمیانه کشورهای بسیار متنوعی را در بر می گیرد، در چند دهه اخیر که دیگر مناطق در حال توسعه توانستند پیشرفت های مهمی در راستای توسعه سیاسی داشته باشند، خاورمیانه همچنان حرکت کندی را به سوی توسعه سیاسی داشته است. اخیراً جنبش های اجتماعی جدید در این منطقه ظهور کرده و پویش های دموکراتیک – فروپاشی حکومت های دیکتاتوری مانند لیبی، تونس و تحولات کشورهای حاشیه خلیج فارس- در نتیجه توسعه سیاسی شتاب ...

در سال 2011 منطقه خاورمیانه و شمال افریقا با تحولاتی مواجه شد که در طی ان زین العابدین بن علی در تونس، حسنی مبارک در مصر، معمر قذافی در لیبی، علی عبدالله صالح در یمن سرنگون شدند. همچنین اعتراضات در سوریه و بحرین حالت فرسایشی به خود گرفت. در طول این مدت روابط کشورهای ایران، عربستان و مصر به عنوان داعیه داران رهبری منطقه بسیار قابل توجه شد. در این راستا جمهوری اسلامی ایران بدنبال تحقق اهداف کلی س...

حوادث اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا که از زمستان 1389 آغاز و ادامه دارد، منجربه سقوط سه دولت در تونس، مصر و لیبی و همچنین بی ثباتی در کشورهایی چون بحرین، یمن، سوریه، اردن، عربستان سعودی و کویت گردیده است. درپی این تحولات، مشخص شد نظریه‏ها و مفاهیم علم سیاست نتوانستند این حوادث را پیش بینی نمایند و نظریه‏پردازان درباره ماهیت، علل و پیامدهای آن دچار نوعی سردرگمی هستند. در این مقاله، تلاش می شود...

از اواخر سال 2010 مجموعه‌ای از شورش‌ها و اعتراضات خیابانی تقریباً هم زمان منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را فراگرفت. این شورش‌ها در برخی از کشورها مانند تونس، مصر و لیبی فرآیند تغییر رژیم را کلید زد. در برخی دیگر مانند یمن و بحرین زدوخوردهای خونین با نتایج دهشت‌بار را سبب شد و بالاخره کشورهایی مانند مراکش، الجزایر، اردن، عمان و عربستان را آبستن حوادث نامعلوم نمود. علت این شورش‌ها نرخ بالای بیکاری...

این مقاله در پی بررسی سیاست خارجی یکی از سه بازیگر عمده نظم جهانی در حال شکل‌گیری، یعنی چین، در قبال تحولات نوین ژئوپلتیک خاورمیانه است. بر این اساس، این مقاله در دو سطح تحلیل سازماندهی شده است؛ سطح نخست به جایگاه چین در ساختار قدرت سیاسی و اقتصادی نظام بین‌الملل جدید اشاره دارد و سطح دوم، به بررسی پیامدهای آن بر سمت‌گیری سیاست خارجی چین در قبال تحولات ژئوپلتیک نوین خاورمیانه می‌پردازد. این مقا...

در چند سال اخیر شاهد تغییر و تحولاتی در خاورمیانه  بوده‌ایم که برای هیچ‌کس قابل پیش‌بینی نبود. تحولات کشورهایی چون مصر،  تونس، لیبی و... همه نتیجه به سر آمدن صبر مردم این کشورها و طغیان آن‌ها در برابر نظام‌های استبدادی است که توان حل مشکلات مردم را نداشتند. این تغییر و تحولات طی چند سال اخیر، منطقه‌ ‌را به کانون توجه دنیا تبدیل کرده است. مصر در این میان به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور عربی خاورمیانه...

تحولات سیاسی خاورمیانه در فوریه 2011 گسترش یافت. این امر به پایان حکومت بن علی در تونس، مبارک در مصر و علی عبدالله صالح در یمن منجر شد. در شرایط جدید نشانه های فرهنگی و هویتی از جایگاه و نقشی محوری تر برخوردارند. بازیگران حاشیه ای معادله قدرت در مرکز را دگرگون کرده و جلوه های وستفالیایی قدرت و حاکمیت کارکرد خود را از دست داده اند. در محیط جدید بین المللی هویت فراتر از عصر اثبات گرایی و خردگرایی...