اصطلاح جاهلیت از واژه‌های شناخته‌شده در عرف اجتماعی است که همواره با خود منظومه‌ای از نشانه‌های فرهنگی را داراست. یکی از نشانه‌های منحط سبک زندگی جاهلی در جزیره‌ العرب، دخترکشی یا همان زنده به گور کردن دختران بوده است. موضوعی که اصل وجود آن مورد نقد قرآن کریم قرار گرفته است و در دوران دعوت اسلام از دغدغه‌های مهم رسول خدا(ص) بوده است. به‌رغم تحقیقات متعدد، اما مختصر در این باره، میزان رواج و شیو...

تصویرسازی مفاهیم ذهنی در قالب پدیده­های عینی، به ویژه تجلی مفهوم «مرگ» به صورت ملموس، در قصاید شاعران دوران جاهلی بسیار به چشم می­آید. از همین رو، پژوهش حاضر، هدف خود را برآن گذاشته است تا با استناد به نظریۀ «چهار الگوی فضای ذهنی» فوکونیه و ترنر، برای پاسخ­گویی به این پرسش چگونگی تصویرسازی و آفرینش آمیزه­های مفهومی «مرگ» در دوران جاهلی،   به بررسی و تحلیل ابیات مرتبط با این موضوع نزد شعرای این ...

این پایان نامه برگردان کتابی است که به بررسی و تحقیق نظرات گروهی از مستشرقان از جمله مرگلیوث پرداخته که در مورد وجود شعر جاهلی ایجاد شک و شبهه نموده است. نویسنده با استناد به منابع موثق و تحقیقات و بررسیهای انجام شده موضوع شک و شبهه در مورد شعر جاهلی را منتفی و نادرست می داند.یحیی وهیب الجبوری نویسنده کتاب با استفاده از منطق و به دور از هرگونه تعصب در پنج فصل در قالب موضوعات مختلف مسئله ایجاد ش...

چکیده: وصف یکی از پُربسامدترین اغراض شعری در ادبیات عربی است و «طبیعت» در میان این فن شعری از اهمیت والایی برخوردار است؛ چرا که طبیعت دارای تأثیر شگرف بر روح و جان شاعران عرب به ویژه در دوره هایی بوده که انسان، پیوندی ناگسستنی با طبیعت داشته است. طبیعت بیابانی و وحشی سرزمین شبه جزیره در دوره جاهلی و طبیعت بکر و زیبای اسپانیای دوره اسلامی، نمی توانسته تأثیری در جان و جهان اندیشه شاعران این دو دو...

اصالت تعابیر قرآن می طلبد که هر تعبیر قرآنی یک موقعیت را توصیف کند و یک واژه در سیاق معین، بخشی خاص از معارف و اطلاعات را فراهم آورد تا تکرار الفاظ و عبارات ، تکراری بی حاصل نباشد . غالباً در زبان شناسی و «معناشناسی شناختی» عقیده بر این است که «معنا» پدیده ای ثابت و تغییر ناپذیر نیست؛ بلکه یک واژه در ترکیب های مختلف بر معانی گوناگونی دلالت دارد که معنای ثابت کلمات، معنای معجمی آن ها است نه معنای...

از مسائل مورد اختلاف در میان ادباء، روشنفکران ومورخان معاصر عرب چگونگی فرهنگ و تمدن عرب قبل از اسلام و از جمله موضوعات آن مسأله «بی سوادی» و گستره آن در عصر جاهلی است.تمسّک به روایات تاریخی که برخی متناقض با یکدیگر و در برخی دیگر شک و تردید رواست وصول به حقیقت را مشکل می نماید همچنانکه استدلال به شعر و ادب جاهلی با وجود نسبت جعل به بسیاری از آنها و عدم انعکاس برخی از واقعیتهای جامعه در آن از قضا...

کاوش در متن قرآن حاکی از آن است که مشرکان با هدف انکار منشأ وحیانی قرآن و نفی معاد نسبت «اساطیرالاولین» بودن به قرآن داده­اند. لغویان واژه «اساطیر» را جمع «اسطوره» دانسته­اند. در مفهوم این واژه نیز تعاریف گوناگونی ارائه گردیده که حاصل آن این است که اسطوره جهان بینی ویژه انسان باستانی است و از جهت کشف ساختار اجتماعی زندگی بشر در زمان­های بسیار دوردست و نیز ساختمان اندیشه­ای او اهمیت دارد. اما با...

اهمیت بسترشناسی فقه اسلامی بر احدی پوشیده نیست. آنچه که امروزه به عنوان فقه کهن و ریشهدار در حوزه تشریع دینی معرفی می شود، در واقع شکل تکامل یافته ای از یک نظام تاریخی استکه از آموزه های ادیان قبل و عرفیات مقارن با ظهور اسلام منشأ گرفته است، گو اینکه تأسیسات اینآئین مستثنای این فرایند باشد. فقه جاهلی که همان نظام قانونیِ (ولو ساده)  جاری در میانمردمان عصر جاهلیت عربی است خصوصاً در حوزه معاملات و ...

در جوامع بشری ، به جامعه ای بر نخواهیم خورد که دارای اعتقادات و باورهایی نبوده باشند. در حقیقت یک سری باورها و رسوم خاصی داشته اند و تابع قوانینی نیز بوده اند. بنابراین اعرب جاهلی نیز از این پدیده مستثنی نبوده اند ، بلکه دارای انواع و اقسام گوناگونی از باورها و رسومی بودند که به دیرینگی و قدمت تاریخ عبودیت آدمی اشاره دارد. پیشازظهوراسلاماعرابازحیثنحوهپرستشبهدستههایمختلفو طوایفپراکندهتقسیممیشد...

شعر به مثابه رسانه دیرین ادبی، بسیاری از هنجارهای اخلاقی را بازگو می‌کند. در پیشینه این رسانه دو قصیده مشهور «لامیة العرب» و «لامیة العجم» بازتاب‌دهنده فرهنگ؛ هنجارها و ناهنجاری‌های رفتاری دو نسل و دو جامعه متفاوت یعنی دوره جاهلی و عصر عباسی است. در این جستار معلوم گشته که «لامیة العرب» در پردازش هنجارها، بیش‌تر تصویری هنری از خلق و خوی حاکم بر جامعه جاهلی و شخصیت شنفری است، ولی «لامیة...