پاپیروس ها؛ مانند دیگر اسناد اصیل، در برگیرنده ی اطلاعات مستقیم و بدون جهت گیری است که در خصوص امور روزمره زندگی مانند: امور اداری، حقوقی، مکاتبات شخصی و... پدید آمده اند. غالب اسناد پاپیروسی اوایل دوره اسلامی از شهرها و روستاهای مصر علیا و وسطی به دست آمده و تاریخ آنها به قرون هشتم تا یازدهم میلادی باز می گردد. در نوشتار حاضر به اهمیت و جایگاه پاپیروس در تبیین تاریخ تحولات اجتماعی، اقتصادی و س...

از ویژگیهای تاریخنگاری ایران پس از ظهور سلسله های مستقل حکومت محوری، غلبه جنبه ادبی بر جنبه تاریخی و عدم دید انتقادی و شکل تحلیلی نوشته های تاریخی می باشد. میرزا محمدمهدی خان استرآبادی ، صاحب دو تالیف تاریخی جهانگشای نادری و دره نادره، در تاریخنگاری عصر افشاریه و پس از آن جایگاهی ویژه دارد. استرآبادی با تاثیر پذیری از سبک تاریخنگاری عصر صفویه به ویژه تاریخنگاری اسکندر بیگ منشی -که هر دو منشیان ...

آغاز فلسفة قرون‌ وسطی عموماً به سنت‌آگوستین بازمی‌گردد، او در آموزة «من گناهکارم، پس هستم» حقیقت و هستی انسان را برای نخستین بار در گرو یک کنش انسانی و غیرالهی تعریف می‌کند. مطالعة سیر اندیشه از عبارت مذکور سنت‌آگوستین تا «من فکر می‌کنم، پس هستم» دکارت، از یک‌سو نشاندهندة چالش طولانی در حل رابطة میان فهم و حقیقت است و از سوی دیگر، ریشه‌های نوگرایی را در برخی آرای قرون‌ وسطایی مشخص می‌کند. در مقا...

پیگیری پژوهش ها و تحقیق توپونیمی مربوط به آسیای میانه، بدون تردید باعث کسب دانش های لازم دربارۀ ادیان و مذاهب قبل از اسلام و تعیین جایگاه معابد محلی و عبادتگاه ها تا عهد اسلام می شود. نگارنده در این مقاله به بررسی روستایی خوارزمی در قرون وسطی به نام «اَرسَخومیسَن» و دهستانی بانام «ارمیتن» در قسمت علیای رودخانه زرافشان پرداخته است. نگارنده درخصوص روستای اَرسَخومیسَن پس از بررسی و ارائۀ گزارش های مختلف...

در اواخر عهد اشکانی با طرد عناصر فرهنگ یونانی، گام هایی در جهت ایجاد باورهای ملی برداشته شد. ساسانیان با پی جویی میراث بازمانده از کیانیان، تلاش نمودند تا یک باور عمیق ملی در سرزمین­های زیر سلطه خود به وجود بیاورند. یکی از وجوه تلاش های ساسانیان در تاریخنگاری تبلور یافت. ایشان تاریخنگاری خود را بر پایه تکوین هویت ملی پایه ریزی نمودند. به نظر می رسد ساسانیان به فراست دریافته بودند ایجاد یک حکومت...

با توجه به تعداد بسیار زیاد و قابل توجهی از آثار به جا مانده هنری باستانی مربوط به حضور موجودات ناشناخته فراخاکی در میان انسان ها و بر روی کره زمین‎‏‏‏ بررسی این گونه آثار مشهود می باشد.طی بررسی های وسیع علمی و تئوریک از طرف متخصصان و محققان فعال در این زمینه منابع و مستند های زیادی وجود دارد اما لازم به ذکر است که تقریبا هیچ یک از این تحقیقات در راستای بررسی هنری این آثار صورت نگرفته است. در م...

محمدبن زکریای رازی طبیب و فیلسوف ایرانی مؤثر در تاریخ علم است. شناخت و نقد آثار و آرای این نام‌آور پرآوازۀ ایرانی موضع پژوهش­‌های فراوانی از روزگار وی تا کنون بوده است. این مقاله با تحلیل و مقایسۀ جریان‌­های رازی‌شناسی در تمدن ایران اسلامی و تمدن مغرب­‌زمین به توصیف گوناگونی آن­‌ها از حیث روش و جهت‌گیری می‌پردازد. حاصل این مطالعه پیشنهاد طبقه‌بندی چهارگانه در رازی‌شناسی است: رازی شناسی سنتی در ...

ورود اندیشه های غربی به ایران عصر قاجار، واکنش های اقشار گوناگون اجتماعی، به خصوص طبقه روشنفکر را برانگیخت. تعداد درخور توجهی از شاهزادگان قاجار نیز از امکانات ویژه ای که در اختیار داشتند، استفاده کردند و در علوم و فنون مختلف از سرآمدان روزگار خویش شدند. شاهزاده علیقلی میرزا اعتضادالسلطنه یکی از شخصیت های فرهیخته این خاندان بود. زبردستی او در علم تاریخنگاری شایان توجه ویژه ای است. با مطالعه موا...