للشعراء العرفاء فی بیان الحقائق العرفانیه طریقه خاصه فهؤلاء یریدون من ذکر آلات اللهو و اللعب فی اشعارهم و آثارهم المعانی الاخری الباطنیه غیر المعانی الظاهریه . واللطف والقهر من صفات الله تعالی ولوجوه الملاح الجمیلات و ذوائبهن نصیب منها ‘ لکن یجب ان نلاحظ بان وجه الشبه بین المعانی المحسوسه والمعقوله العرفانیه او بین المعانی الظاهریه والباطنیه لیس شبها کلیا لان بین المحسوس ولامعقول ‘ و کما قیل ‘ ...

یتوقف نجاح أیّ مجتمع ومؤسسة فی بلوغ أهدافها ومهامها العامة والخاصة على اختیار المدراء الذین یتمتعون بالکفاءات اللازمة. إنّ بیان المناهج الإداریة السلیمة فی مواجهة مختلف الظواهر السیاسیة والاجتماعیة والاقتصادیة والثقافیة، کان دائماً العامل الحاسم لنموِّ المجتمع الإسلامی وتقدُّمه. ومن هذا المنطلق، فإنَّ منجِّزی هذا البحث الذی یعتمد على منهج المقارنة التحلیلیة، تطرقوا إلى التعبیر عن مواقف النبی (ص) والإمام ع...

این پژوهش با تحلیل ساختارشناسانۀ دو اثر گلستان سعدی و مقامات حمیدی به بیان تشابهات و تمایزات آنها از ابعاد گوناگون ساختاری می‌پردازد. مقامه‌نویسی یکی از پیچیده‌ترین و متکلف‌ترین سبک‌های نوشتاریِ فنی و مصنوع بوده که با مقامات بدیع‌الزمان همدانی به عنوان یک نوعِ ادبیِ مستقل پذیرفته شده است. مقامه تحت‌تأثیر سبک نثر مصنوع به اوج خود رسید و با افول نثر مصنوع، رواج خود را از دست داد. با این همه- به عنوا...

«مقامات حریری» و «مقامات حمیدی» از جمله کتاب‌های نثر فنی و متکلف در دو زبان عربی و فارسی هستند که در این پژوهش «داستان سمرقندیّه» در هر دو اثر، از جهت ویژگی‌های داستان‌پردازی، چون پی‌رنگ، ساختار، بُن‌مایه، زاویه دید، صدا، زمان و مکان، توصیف، لحن، گفت‌وگو، شخصیت‌پردازی و درون‌مایه، مورد بررسی قرار گرفته و وجوه اشتراک و افتراق این داستان‌ها بیان شده است. داستان سمرقند در «مقامات حریری» درباره پیرِ ر...

یکی از مباحث بسیار مهم در عرفان عملی، مقاماتی است که سالک باید در طریق وصول به حق، طی کند. عرفا اعتقاد دارند انسان برای رسیدن به قلۀ رفیع معرفت، باید مراتب طریقت را به طور اکمل و اتمّ در وجود خود کسب کند. هدف پژوهش این است که با استفاده از برداشت­های استدلالی و روش توصیفی و تحلیلی، بینش عرفا و به ویژه عطار نیشابوری به مقامات سه­گانۀ توکل، رضا و تسلیم را مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. در نگاه عرفا...

یکی از مباحث علوم قرآنی که توسط عالمان این علم مورد توجه قرار گرفته موضوع مجمل و مبین در قرآن کریم است. جلال الدین سیوطی درکتاب الإتقان فی علوم القرآن فصلی با عنوان « فی مجمله و مبینه » دارد و در آن فصل آیاتی که از نظر او دارای اجمال هستند را برشمرده و معانی مختلف مترتب بر آن آیات را بیان کرده است . او اسبابی مانند اشتراک لفظی ، حذف ، غرابت و... را برای اجمال برمی شمارد و آیاتی را به عنوان...

کان سید قطب أدیباً وناقداً قبل أن یکون مفکراً إسلامیاً، و یرجع جزء من تأثیره ککاتب ومنظّر إسلامی إلی قدرته الأدبیة وسحره فی التعبیر، ولکن مع ذلک فقد عرفه کثیر من الناس کمفکر إسلامی فقط ولم یعرفوا أنه کان أدیباً وناقداً، ولذلک فقد أهمل ثقافته الأدبیة ومدرسته النقدیة فی زاویة من النسیان. فتهدف هذه المقالة إلی بیان شخصیته الأدبیة والنقدیة، والتطرق إلی تراثه الشعری و القصصی، وإلقاء الضوء علی تراثه النقدی...

هنگامی که آیین مقدس اسلام، با معارف عمیق الهی بر جهان ظلمانی و دلهای تاریک انسانها پرتو افشانی کرد و طالبان حقیقت و جویندگان کمال انسانی را از سرچشمه ی زلال دانش و معرفت برخوردار نمود، سبب شد تا دلهای بیدار با تعمق بیشتری در شناخت حق و راههای رسیدن به حقیقت مطلق بیندیشند و با استمداد از حق تعالی و قرآن کریم و احادیث و اقوال و سیره نبوی و اولیا، به سیر و سلوک در طریق معرفت بپردازند. این سیر و سل...

زبان عارف تنها دریچه‌ای است که از طریق آن می‌توان از فراسوی قرن‌ها به دنیای پیچیدة ذهن و ضمیر او راه بُرد. همة تجربه‌های عرفا، خود را در شعر و نثر ایشان آینگی می‌کنند، هرچه تجربه‌های عرفانی عرفا از علم‌الیقین به­سوی عین‌الیقین و حق‌الیقین پیچیده‌تر می‌شود، زبان بلاغی آنها نیز از تشبیه به سوی استعاره و نماد و تناقض، رمزگون می‌شود. ما در این نوشتار، با تبیین مبانی نظری مقامات هفت‌گانه و حالات ده‌گ...