مقاله حاضر در سه بخش ارائه می شود. در بخش نظری سعی خواهیم کـرد بـه موضـوع مدرنیزاسـیون و مدرنیزاسیون معماری با معنی کلی آن و مدرنیزاسیون معماری در ایران با معنی خـاص آن بـا تکیـه بـر ویژگیهای سیاسی، اجتماعی ـ تاریخی اواخر دوره قاجار تا پایان دوره پهلوی دوم بپردازیم. بررسی نقش جامعه ایرانیان ارمنی در فرآیند هنری و فنی هم در این بخش ارائه خواهـد شـد. قسـمت دوم مقالـه بـه تأثیر تحولات سیاسی ـ ...

  اُرسی، بازشوهای دست‌ساز ایرانی، با قدمتی طولانی از صفویه تا قاجار همواره زینت‌بخش بناهای ایرانی بوده است و در جای جای ایران به چشم می‌خورد. بیش از هر بنا اُرسی‌ها را در خانه‌ها می‌بینیم و خانه‌های اردبیل نیز از این موهبت معماری بی‌نصیب نمانده‌اند. عناصر تزینی –معماری گسترده ای در آثار تاریخی به جای مانده در شهر اردبیل به چشم میخورند.و اُرسی‌ها به‌عنوان یک هنر ایرانی از این قاعده مستثنی نیستند. ...

یکی از مهم‌ترین سازه‌های بومی ایران در ارتباط با اقتصاد کشاورزی، بناهای موسوم به کبوترخانه است. استان اصفهان از مناطقی است که در زمینه پیشینه و ساخت کبوترخانه‌ در تاریخ بومی ایران نقش بسزایی داشته است. از آنجایی که کبوترخانه‌های گلپایگان و خوانسار تاکنون از نظر تاریخی و باستان‌شناسی به دقت مطالعه نشده‌اند، پژوهش حاضر در تلاش است؛ اهمیت بناهای مذکور را در این پهنه‌ی فرهنگی با توجه به مناسبات سیا...

شهر ایرانی در ایام سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به­رغم حفظ ساختار کالبدی سنّتی، در اثر آشنایی با الگوهای معماری غربی و ورود تأسیسات تمدنی جدید به کشور، به آرامی مسیر تغییر را پیش گرفت و عناصری از تجدد را در خود نمایان ساخت. در فضای کالبدی شهر این دوره، بناهای جدیدی در کنار بناهای قدیمی قد برافراشتند که چهره شهر را دگرگون کرد و در گزارش­های سیاحان دیدار کننده از ایران بازتاب یافته است. این مقاله با ...

مرمت های دوره­ای بناهای تاریخی، ب هخصوص در زما ن های گذشته که دانش علمی این کار وجود نداشته، موجب تغییرات کالبدی در این بناها می­ شده است. بررسی این تغییرات می­تواند راهگشای فهم و درک بهتر اثر و پایه­ای برای مرمت بهتر آن در دوره­های بعدی باشد. در این پژوهش به امامزادۀ «ینگی امام» از بناهای دورۀ صفوی در غرب کرج پرداخته شده است. این نوشته پس از معرفی اجمالی خود بنا به تاریخچۀ مختصر مرمت آن در زما...

مساجد همواره طی دوران اسلامی به‌گونه‌ای خاص تجلیگاه ذوق و مهارت خالصانة هنرمندان بوده و همچون بومی بزرگ مجموعه‌ای از هنرهای رایج هر عصر را به‌نمایش می‌گذاشته است. با آغاز سلسلة قاجاریه، آرایه‌کاران این دوره به پیروی از سفارش‌دهندگان و بانیان اصلی آثار معماری، گرایش آشکاری به بهره‌گیری از تزیینات سنگی در معماری بناهای این دوره داشته‌اند. حجاری ستون‌های سنگی نمونه‌های پرشماری است که در مساجد قاجا...

خانواده یک نهاد اجتماعی است که بر اثر سیر تکاملی انسان به وجود آمده و دستخوش تحولات گوناگونی شده است. خانواده در آغاز جنبه ی مادرسالاری داشته و بر قدرت و نفوذ زنان متکی بوده، ولی به تدریج با ورود قبایل به مرحله ی کشاورزی و اسکان یافتگی، زن قدرت فرماندهی خود را از دست داد و مردسالار و فرمانروا شده است. در جامعه ی ایران عصر قاجار، در خانواده نظام پدرسالاری حاکم بود. پدر را رئیس خانواده می دانست...

چکیده استفاده از تزیین در معماری دوره اسلامی جایگاه ویژه‏ای دارد. که از آن میان می‏توان به هنر کاشی‏کاری اشاره نمود این هنر همانند بوم نقاشی زمینه‏ای برای بیان و تجسم موضوعات متفاوتی که در هر دوره تحت تأثیر عوامل گوناگون قرار گرفته است‏. هنر در دوره قاجار دچار دگرگونی در نقش و طرح‏ها گردید؛ هنر کاشی‏کاری نیز مانند سایر هنرها این دوره دچار تحولات و پیشرفت در نقش و رنگ گردیدند. در این دوره کوشش ...

چکیده نقوش چلیپایی در ادوار پیش از اسلام برای تزیین هنرهای مختلف بکار رفته است و این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به بررسی مفاهیم، زیبایی شناسی و سیر تحول این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی ایران از آغاز تا پایان دوره زند و قاجار پرداخته شده است. هنرمندان متفکر دوران اسلامی از همان ابتدا به اهمیت نمادگرایی و زیبایی شناسی این نقوش پی برد...

کاشی و کاشیکاری هنری است که که در تمدن اسلامی با پشتوانه‌ی هنر ایرانی پیش از اسلام به اوج خود رسید و بناهای معمارانه‌ی این تمدن را از اسپانیا تا آسیای میانه گوهرپوش کرد. در بین کشورهای مختلف اسلامی در این زمینه، ایران از مرکزیتی خاص برخوردار بوده و آثار متنوع کاشیکاری باقی مانده در گوشه و کنار این سرزمین پهناور شاهدی بر این مدعاست. در بین انواع کاشی ها با بدنه ها و لعاب‌های متفاوت و متنوع که هر...