در این مقاله با استفاده از مفهوم دیالوجیستی باختینی "خود" و"دیگری"  تلاش می‌کنیم تا به بازخوانی مفهوم غربزدگی مورد نظر جلال آل احمد بپردازیم و تفسیر تازه‌تری از این اثر را ارائه کنیم. علاوه بر این، در ضمن این کار با به کار بستن مفهوم دیالوجیستی خود و دیگری در عمل، قابلیت این مفهوم را نیز ارزیابی می‌کنیم و با چنین سنجشی نشان خواهیم داد که چطور با استفاده از دیالوجیسم به مثابه روش و در عین ...

این مقاله با طرح نظریه میخاییل باختین و با استفاده از مفاهیم اصلی نظریه او همچون چندصدایی، مکالمه، بینامتنیت و زمان ـ مکان (کرونوتوپ)، به مطالعه ساخت استعاری مسلط بر متن مجموعه طنز تلویزیونی شب‌های برره پرداخته است. روش تحقیق این پژوهش، تحلیل گفتمان است که مفاهیم باختین در آن نقش نظام مفهومی را بازی می‌کند. بر این اساس، نخست این مقولات نظری به میان خواهند آمد، آنگاه مقاله با استفاده از این مفاه...

امروزه نقد و تحلیل آثار ادبی از منظر نظریات مختلف صورت می‌گیرد. یکی از این نظریات که معیاری برای سنجش میزان دموکراسی موجود در متن به‌حساب می‌آید، منطق مکالمۀ باختین است. منطق مکالمه در جستجوی ارتباط صداهای متفاوتی است که از یک اثر به گوش می‌رسد. یک داستان می‌تواند تک‌صدایی باشد و یا صداهای گوناگونی داشته باشد. حتی در بعضی از داستان‌ها ممکن است صداهای مختلفی وجود داشته باشد که سرانجام، تمام آن‌ه...

چکیده ندارد.

گفتگو در آثار میخاییل باختین اصطلاحی است که سرشتی روش شناختی دارد. وی گفتگو را روشی برای روبه رو شدن با اموری می داند که تن به برخورد سلطه جویانه نمی دهند. بنابراین، این اصطلاح در تقابل با برتری طلبیِ نیروهای تک آوا قرار می گیرد. جنبه های گفتگوییِ طنز، خنده و کارناوال در اندیشۀ باختین نیز در همین ویژگی ریشه دارند. هدف مقاله حاضر بررسی زمینه های است که با پرورش عناصر گفتگویی و کارناوالی، به شکل گی...

براساس رویکرد بینامتنیت، هیچ متنی خودبسنده نیست و هر متن در آن واحد، هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون پسین خواهد بود. در این جستار، ابتدا وجوه مختلف متن و بینامتنیت تشریح، و سپس براساس این رویکرد، قصه ای از مرزبان نامه نقد و بررسی شده است. در پایان نیز گفته شده چنان که رولان بارت، باختین، کریستوا، ژنت، تودوروف و دیگر منتقدان پیرو بینامتنیت تأکید کرده اند، هیچ متنی اصیل نیست و ق...

این تحقیق بر آن است تا در قالب یک روش تحلیلی، گفتمانی و توصیفی به رابطه بین زبان و قدرت در ساختار جمهوری اسلامی ایران بپردازد. در پژوهش پیش رو نگارنده در سطوح نظری این تحقیق با بررسی مفهوم گفتگو ابتدا به تعریف و ویژگی های آن اشاره می کند و در ادامه هم با ارجاع به نظر سه فیلسوف معاصر هابرماس(مدل آرمانی گفتگو)، باختین(الگوی کارناوالی گفتگو) و فوکو(گفتگو به منزله تداوم منازعه) به بازشناسی دو مدل ا...

چندصدایی اساسا واژه¬ای است که از قرن نهم میلادی در حوزه¬ی موسیقی در اروپا مرسوم شد که آن شیوه¬ی درکنارهم قرار گرفتن دو یا چند صدا در قالب ملودی¬های مستقل در یک ساختار واحد می¬باشد. در ادبیات، میخاییل باختین، متفکر روسی، اولین کسی بود که چندصدایی را به ادبیات داستانی مدرن پیوند می¬دهد. وی براین باور است که داستایوفسکی شکل جدیدی از رمان را پدید آورد که در آن شخصیت¬ها مستقل از یکدیگر و حتی راوی رو...

این نوشتار کوشیده است ویژگی‌های «دگرمفهومی» از دیدگاه «باختین» را در داستان کوتاهِ «کبابِ غاز» سیدمحمدعلی جمال‌زاده بررسی کند. بررسی ویژگی‌هایی همچون سبک‌خنده‌دار، زبان، واقعیت معاصر، قلمرو شخصیت، گفتمان، انکسار و انحراف نویسنده در داستان، دیدگاه تازه‌ای به مخاطب می‌دهد تا لایه‌های دیده نشده یا سطحی نگریسته‌شده برای او آشکار شود. همچنین بتواند زبان و گفتار نویسنده و شخصیت‌های داستانی را بشناسد؛ ح...