در ادبیات فارسی ایران و فارسی تاجیکی ماوراءالنهر به مناسبت‌های ارتباط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی با کشورهای اروپا جریان تازه‌ای شکل گرفت که از نمودهای بارز آن ورود عبارات و ترکیب‌ها و تصاویر تازه در زبان ادبی به‌ویژه شعر بود. در این مقاله زمینه‌های اجتماعی این جریان در شعر فارسی ایران و فارسی تاجیکی بررسی شده است. سابقۀ نفوذ کشورهای غربی به ایران و آسیای میانه به دورۀ تیموریان و حتی پیش از آن برم...

فروپاشی امپراتوری روم در سده پنجم م، وضعیت جامعه اروپا را از نظر اجتماعی، مذهبی و فرهنگی دچار تزلزل کرد، به گونه­ای که اضمحلال جامعه اروپای مسیحی سبب پیدایی دوره­ای به نام «قرون وسطی» شد. در این دوره به دنبال بحران­های اجتماعی ناشی از خلاء قدرت سیاسی متمرکز و توانمند، سطح علمی جامعه اروپا تنزل بسیار یافت و فرد یا نهادی هم در اندیشه بسط یا بهبود آن نبود. علاوه بر این، امتناع کشیشان مسیحی به گستر...

یکی از مهم ترین خصیصه اجتماعی وفرهنگی قرون میانه اسلامی و عصر سلجوقی، نزاع های فرقه ای و مجادلات مذهبی بود. با انتخاب اصفهان به عنوان دارالسلطنه سلاجقه بزرگ، این شهر کانون حب و بغض های سیاسی و محل منازعات عقیدتی- مذهبی گردید. این تحقیق به دنبال آن است تا با بیان گرایش های عقیدتی اصفهان عصر سلجوقی، زمینه ها و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار دهد. آنچه به دست آمد این که  عوامل چندی چون تفکر مذهبی ح...

گرچه روانشناسی کودک به مفهوم امروزی، محصول فکری دوران تاریخی خاصی است و در قرون میانه نزد اهل تحقیق چه در میان مسلمان و چه پیروان سایر ادیان، به این مفهوم، ناشناخته محسوب می شود با اینهمه متون کلامی فلسفی ، تاریخی و ادبی مسلمانان مشحون از اشارات به کودکی و ویژگیهای ان است. فرانتس روزنتال در این مقاله می کوشد رویکردهای گوناگون مسلمانان را به این مقوله در بستر مکاتب مهم کلامی، آثار، فلسفی، کتابها...

در قرون میانه اسلامی، محاصره یکی از معمول‌ترین صورت‌های جنگ به شمار می‌آمد. قوای مهاجم برای درهم‌شکستن مقاومت قلعه‌ها و ورود به شهرهایی که حصارهای مستحکم داشتند، از ترفندها، شیوه‌ها، ابزارها و ادوات گوناگونی بهره می‌گرفتند؛ در این میان، استفاده از ادوات پرتابی، به‌ویژه منجنیق‌ها، بسیار کارآمد و تعین‌کننده بود. در این مقاله، ضمن به‌دست‌دادن وصفی مستند از کارکردهای مختلف هجومی- دفاعی جنگ‌افزارهای...

این مقاله سعی در تبیین این موضوع دارد که حکیم ناصرخسرو، در بیان دیدگاه‌های اخلاقی خود، که نمود آن‌ها را بیش از همه در اندرزهای وی می‌توان دید، از آموزه‌های اخلاقی زردشتی تأثیر پذیرفته است. تأثیرپذیری وی از ادبیات فارسی میانه و آیین زردشتی، محدود به اندرزهای اخلاقی نبوده است، بلکه رسوب این مضامین در کنه ضمیر وی، در ساختار زبانی و فکری آثارش نیز نمود یافته است. در این پژوهش، با توجه به ضرورت بررس...

تقویت بنیان های قرآنی هنر، علاوه بر لزوم توجه به شرائط خلق اثر، مستلزم ارزیابی رویکرد قرآن به موضوع است. به منظور امکان سنجی چنین امری، آیات مربوط به نماز در قالب رویکردهای تبیینی یا توضیحی، ترویجی یا تبلیغی و تشریعی یا آموزشی دسته بندی شده و از سوی دیگر، آثار تصویری با موضوع نماز بررسی شده اند. در این بررسی، میزان توجه به این رویکردها در آثار تصویریِ ادوار پیشین اسلامی و دوران معاصر مورد توجه ب...

در این پژوهش آثار سفالی و فلزی در سده¬های میانه¬ی اسلامی ایران (قرون 5 تا 9 ه. ق)، طی زمامداری حکومت¬های سلجوقی، خوارزمشاهی، ایلخانی و تیموری مورد تطبیق و تحلیل قرار گرفته است. ظروف و اشیاء سفالی و فلزی این دوران به¬دلیل تنوع در اشکال و نقوش تزئینی و ارتباط متناسب بین این دو از شهرتی جهانی برخوردارند. مطالعات تطبیقی انجام شده، آشکارا نشان می دهد که در میان آثار هنری این دوران، محصولات فلزی و سف...

مسائل مکانیابی یکی از مباحث بسیار مهم و کاربردی درحوزه مدیریت خدمات است. بسیاری از مراکز دولتی و غیردولتی برای انجام پروژه های اجرایی خود از علم مکانیابی استفاده می کنند. برای مثال ساختن یک بیمارستان و یا یک کارخانه در مرحله اول نیازمند تعیین مکان ساخت است. همچنین تعیین مسیر عبور شبکه فاضلاب شهری یا شبکه های حمل و نقل مانند مترو در زمره مسائل مکانیابی قرار می گیرند. در اینگونه مسائل هدف تعیین م...