چکیده غله، محصول اصلی اقتصاد کشور در عصر ناصری و نان خوراک اصلی مردم بود. از همین روحکومت ناصری و تمام گروه ها و طبقات اجتماعی در سراسر این عصر به طور مستقیم با مسئله ی نان و فراز و نشیب قیمت غله درگیر بودند. قحطی ها موجب رکود داد و ستد و تجارت، کاهش شدید کشت و زرع، بحران مالی دولت ،بحران حمل و نقل،شیوع بیماری های واگیردار،مهاجرت ، مرگ و میر و ناامنی می شدند و بر مناسبات ارضی و مالکیت زمین تأ...

تاریخ صفویه نقطه عطفی در حیات ملی ایرانیان به حساب می آید که به واسطه رسمی سازی مذهب تشیع و نیز در ابعاد ملی، مذهبی ایرانیان تأثیرات ژرفی بر اوضاع تاریخی این دوره داشته است. این عصر هم به لحاظ سازمان اداری و نظامی و هم از منظر دین و تجربه دینی و تحول فرهنگی، برای تاریخ ایران دوره ای قابل ملاحظه و از برخی جهات عصری ممتاز به شمار می رود. بنابراین، هدف اصلی پایان نامه حاضر بررسی اوضاع اجتماعی ایرا...

آموزش و پرورش فرزندان، نخست در خانه و خانواده به صورتهای تقلیدی و تلقینی از کهنترین روزگار وجود داشته و به دلیل داشتن بار فرهنگی و ارزشی، نوزادان را برای زندگی در جامعه گسترده پرورش داده و بی تردید چگونگی اوضاع اجتماعی، در کیفیت و تحقق آن دخالت تام داشته است. تکالیف آموزش و پرورش، در مسیر تحولات تاریخی اندک اندک جنبه نهادی یافته و بسیاری از وظایف آن از نهاد خانواده به نهاد آموزش انتقال پیدا کرد...

جرم یا به عبارتی بزه عملی ناپسند و برخلاف مقررات تعیین شده در یک جامعه است. قانون¬شکنی به نحوی از انحاء در تمامی مقاطع و دوران¬ها وجود داشته و مختص جامعه یا فرهنگ خاصی نیست. با توجه به اهمیت دوران ناصری به عنوان مقطعی حساس در تاریخ ایران، بررسی جرم به عنوان یکی از پدیده¬های مهم این دوران می¬تواند پرده از ابهامات بسیاری در زمینه¬های مختلف ارتکاب جرم (اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مذهبی) بردارد. بر ه...

رساله حاضر از یک قسمت نقد و بررسی منابع و در دو بخش و در هشت فصل تشکیل شده که اکثر فصل های آن نیز به چندین قسمت تقسیم شده است . بخش نخست آن با عنوان "زمینه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بحران جانشینی" مشتمل بر دو فصل است . فصل اول در مورد دلائل شکل گیری شورشها علیه نادر پرداخته و در فصل دوم چه زمینه هایی منجر به قتل نادر شده و در ثانی در قتل نادر علی قلی خان تا چه اندازه ای موثر بوده است ، اشاره...

علم پزشکی در عصر ناصری به علت چالشهای سیاسی- اجتماعی اهمیت زیادی پیدا کرد. از یک  طرف حاکمان وقت به این فکر افتادند که برای حفظ جمعیت نخبه نظامی و دیوانی، سلامت عمومی در کشور را ارتقا بخشند و از سویی دیگر ورود پزشکان خارجی به ایران، این فکر تقویت شد. به دین ترتیب در حکومت ناصرالدین شاه، علم پزشکی از طریق تأسیس مدرسه دارالفنون، استخدام پزشکان خارجی و چاپ و نشر کتب طبی توسط پزشکان ایرانی گسترش یا...

مسائل سیاسی، اجتماعی و امور مربوط به مردم و جامعه، یکی از تأمّلات شاعران و نویسندگان در هر عصر و دوره­ای است و این موضوع سبب گردیده تا شاعران و نویسندگان در اشعار و نوشته‌های خویش گوشه‌هایی از اوضاع اجتماعی و سیاست حاکمان زمان خود را بیان نمایند. نگارندگان در این مقاله اندیشه‌ها و انتقادات اجتماعی مولانا سیف‌الدین محمد فرغانی عارف قرن هفتم و هشتم هجری را در یکی از سیاه‌ترین دوره‌های تاریخ ایران ...

بدیهی است که فرهنگ و زبان و ادبیات دو قوم ایرانی و هندی چنان با هم درآمیخته که گویی پیکره ی فرهنگی یگانه‌ای را تشکیل داده اند. وجود شخصیّت‌های برجسته ی فارسی زبان و آثار فراوان فارسی که در شبه قاره ی هند پدید آمده و بدون آنها تاریخ ادب فارسی کامل نمی‌شود؛ حکایت از همبستگی دیرینه ی فرهنگی ایران و هند دارد. یکی از این شخصّیت‌های برجسته امّا گمنام سرزمین هند که با تألیف یا تصنیف آثار مختلف ادبی - بلا...

در دوره زندیه، بسیاری از خصایص سنت آموزش نهاد دینی دوره صفویه تداوم یافت. بااین‌همه، مورخین دوره زندیه به رخدادهای سیاسی ـ نظامی توجه ویژه‌ای داشتند. عنایت به مولفه مذکور، توجه اندک و پراکنده آنان به امور فرهنگی ـ آموزشی را به دنبال داشت که نتیجه آن، ضرورت تحقیق پژوهشگران در این حوزه است. بر این مبنا، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: در قالب کدام خصیصه‌ها، سنت آموزشی نهاد دینی ایران...

جلال آل احمد نویسنده‌ای مطرح و تاثیر‌گذار در ادبیات معاصر ایران است و به دلیل ویژگی‌های فردی و شرایط اجتماعی عصر، او از افرادی است که بحث‌ها و جدل‌های فراوانی را در مورد خود باعث شده است. از ویژگی‌های مهم آثار جلال این است که بیشتر از آنکه ویژگی‌های ادبی و داستانی داشته باشند، ویژگی تاریخی و مستند بودن دارند و به همین دلیل تاریخ و فرهنگ دوران جلال را می‌توان در آثار او خواند و دریافت. در مقاله ...