در سال های اخیر، بهره گیری از علم زبان شناسی در بررسی آثار ادبی بسیار مرسوم شده است. بررسی های زبان شناختی در حوزه ادبیات، اغلب، به منظور شناسایی ویژگی های سبکی موجود در آثار ادبی، صورت می گیرند. پژوهش حاضر نیز، با بهره گیری از آراء ساخت گرایان و نظریه زبانی لیچ در باب هنجار گریزی، به بررسی زبان شناختی شعر سپید شاملو، به عنوان نمونه ای از شعر معاصر، می پردازد. هنجار گریزی از مهم ترین مسائل قابل...

بلقیس معشوق نزار قبانی به مانند آیدا معشوق شاملو، معشوقی متعالی است که به خاطر برتری‌های فکری و اخلاقی مورد توجه قبانی قرار گرفته است. به نظر می‌رسد که در طی بروز تحولات جدید در شعر و توجه به مضامین نوین، تغییری در نگرش شعرا به معشوق به وجود آمده است که بارزترین حالت آن را می‌توان در ترسیم سیمای معشوق در شعر شاملو و قبانی ملاحظه کرد؛ از این رو است که...

یکی از شکل های بودن ، اندیشیدن و آفریدن، مخالف خوانی است که در چالش با «دیگری» آشکار می شود. مخالف خوانی قرائت و بدخوانی کنش و ساختار اندیشه های آفریدۀ دیگری است . مهم ترین فرضیه های تحقیقی ِ مقاله این است که آشکارترین وجه پدیدارشناختی شعر معاصر ایران ، مخالف خوانی است و احمد شاملو بارزترین شاعری است که با روش های مخالف خوانی ، نه تنها به ساختارهای نو دست می یابد؛ بلکه این روش ها را در سایر فعال...

یکی از پرکاربردترین رویکردهای نظریه ادبی معاصر، نقد روان­کاوانه است. با کاربرد این نظریه در خوانش متون ادبی، می­توان به لایه­های زیرین آثار ادبی پی برد. این نوشتار، با بهره­گیری از مفاهیم بنیادی نظریۀ روان‌کاوی ژاک لکان، روان‌کاو نو فرویدی، کاربرد این مفاهیم را در شعر معروف «مرگ ناصری» شاملو نشان می­دهد. ابتدا برای رسیدن به هدف مقاله، چارچوب روان‌کاوانۀ لکان توضیح داده می­شود که در بردارندۀ مفا...

مفهوم قدرت و مصادیق آن از مفاهیم محوری اندیشه­ی نیچه است، قدرت به عقیده­ی او نیروی محرک انسان ها برای زندگی است اینکه قدرت در همه ی دوره ها به چه سان و در چه اطواری رخ نموده و این اطوار با چه ممیزهایی در کل عالم امکان ساری است و همچنین اراده، ارزش و مناسبات آن به دنبال  مفهوم قدرت واراده معطوف به آن به چه ترتیب در اندیشه­ی"نیچه" و سپس "شاملو" مطرح شده است از مباحث این مجال است چرا که  شاملو نیز...

ادبیات تطبیقی از جمله رویکردهایی است که به بررسی مؤلفه‌های مشترک ادبیات، جریان‌های فکری، مکاتب ادبی و... در زبان‌های مختلف می‌پردازد و میزان تأثیر و تأثر آن‌ها را در حوزه‌های مختلف ادبی بررسی می‌کند. شعر شاملو و ریتسوس به‌ دلیل در بر داشتن اندیشه‌های جهان‌وطنانه و اجتماعی، ظرفیت نقدپذیری بالایی در حوزه ادبیات تطبیقی دارند. یانیس ریتسوس از ‌جمله برجسته‌ترین شع...

هرچند ضمیر نسبت به انواع دیگر کلمه مانند صفت، قید، فعل، اسم و مقوله‌های دیگر، تنوع کمتری دارد اما باز می‌تواند یکی از مهم‌ترین انواع کلمه باشد که شاعر با آن رفتارهای ویژه‌ای داشته باشد و محملی برای خلاقیت‌ها و مقاصد شاعرانۀ خود قرار دهد. هدف این مقاله بررسی خلاقیت‌های شاعرانه در عرصۀ ضمیر و کارکردهای هنری آن در شعر با تأکید بر اشعار شاملو است که با روش توصیفی ‌ـ‌ تحلیلی به این موضوع پرداخته است...

ژانر روان‌شناختی جایی است که ادبیات عامه‌پسند و ادبیات نخبه‌گرا به هم می‌پیوندند و بدین‌گونه آثاری خلق می‌شوند که برای هر دو طیف خوانندگان جذاب محسوب می‌شود. این ژانر،  هم در بُعد علمی و هم در شیوۀ روایت هنرمندانه‌اش، از نتیجۀ دریافت‌های علم روان‌شناسی و شاخه‌های مختلف آن به‌ویژه روان‌کاوی سود می‌جوید. در این شیوۀ داستان‌پردازی، نویسنده برای ترسیم زندگی و هویت انسانی، مستقیما به ذهن و روان آدمی ...

پژوهش حاضر بر آن بوده است تا به روش توصیفی- استنباطی به تحلیل محتوای مفهوم صلح در مجموعۀ شعر "هوای تازه" اثر شاملو (الف. بامداد) بپردازد. در این راستا، ابتدا سازۀ صلح در سه بُعد آزادی، برادری و آبادانی دسته‌بندی شده است که به‌ منظور عینیتِ تجربی بیشتر، هر کدام از این ابعاد نیز به چند زیر شاخۀ فرعی تقسیم گردید. سپس کدهای استخراج شده از اشعار، در متغیرهای مناسب خود قرار گرفتند. یافته‌ها نشان می‌دهد...

عبدالوهاب بیاتی شاعر چپ‌گرای عراقی و احمد شاملو شاعر ایرانی و بنیانگذار شعر سپید، دو شاعر پرآوازه ادبیات معاصر عربی و فارسی و از بزرگان مکتب ادبی رمانتیسم هستند که با توجه به شرایط فردی و اجتماعی عصر خویش و روحیه انقلابی‌شان، در برخورد با مشکلات جامعه دیدگاه‌های مشترک دارند. این دو شاعر از پیشگامان شعر نو هستند که به زبان ساده و کلام آهنگین و ایجاد مضامین نو در شعر پر...