تلاش برای تعریف دقیق اصطلاح «حدیث موضوع» و فهم درست آن، در ارزیابی و اعتبارسنجی دقیق از روایات تأثیر مستقیم دارد، درک عمومی از حدیث موضوع به معنای برساخته شده و به دروغ به پیامبر2(و معصومینg) نسبت داده شده است؛ اما اضافه نمودن قید غیرعمدی در تعریف حدیث موضوع، با تعلیل شأن و جایگاه حدیث، بی شک به گاهِ شناسایی و اعتبارسنجی روایات، بر وسعت دایرۀ احادیثی که موضوع دانسته می شود، می افزاید و همان گونه...

این رساله با طرح ساختارنما دین تنظیم شده مباحث حدیث ، کذب و وضع ، حدیث موضوع ، مبانی و اصول مورد نظر ، صورت اجمالی شیوه برگزیده در بررسی دیدگاههای مؤلفان ، در پیش گفتار آمده آراء و روشهای مولفین با بررسی و ارزشیابی معیارها در نگاه کلی و تعیین جایگاه و بررسی جداگانه با توجه به شکل کلی یا از لحاظ محتوای خاص مطرح و دو معیار قلب و عقل در تشخیص ذکر شده است. طریق متعارف درک حدیث یا سماع است و یا غیر...

در قرون اخیر اخباریان، بر گروهی از عالمان اطلاق می شود که نسبت به اخبار رسیده ازمعصومین- علیهم السلام – توجه ویژه نشان می دهند و روشهای اجتهادی - بدان سان که در اصول فقه مطرح می باشد - را نمی پسندند و به جز کتاب و سنت در استنباط احکام شرعی دلیلی را نمی شناسند. اطلاق عنوان اخباری بر گروهی خاص و به اصطلاح رایج کنونی آن به سد? یازده هجری قمری مربوط می شود و آغازگر این جریان،محمد امین استرآبادی بود...

حدیث به عنوان مفسر و مبین قرآن کریم، دومین منبع استنباط احکام اسلام می­باشد. بنابراین بحث پیرامون چگونگی نقل و کتابت حدیث، از زمان رسول خدا(ص) تا کنون از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و محدثین اسلامی در این­باره تحقیقات گسترده­ای انجام داده­اند و اکثر آنها بر مرسوم بودن نقل شفاهی حدیث در زمان رسول خدا تأکید کرده­اند. اکثر علمای شیعه با بررسی دلایل روایی، تاریخی و عقلی، بر این باورند که حدیث در زما...

هدف: مخالفان علم دینی از منظرهای گوناگونی تولید علم دینی را انکار کرده‌اند. از مشهورترین مخالفان علم دینی در جامعة ما، عبدالکریم سروش است. هدف از نگارش این مقاله، تبیین و ارزیابی دیدگاه وی در انکار علم دینی بود. روش: روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و در استنتاج، توصیف و تحلیل و نقد است. یافته‌ها: سروش برای انکار علم دینی از ادلّة مختلفی استفاده کرده که عمدة آنها عبارتند از: نفی علم دینی از طریق...

حدیث «یکونُ بَعْدی اثْنَاعَشَرَ خَلِیفَهً» از احادیث شاخص در بحث خلافت پیامبر2 است که بر جانشینی و امامت ائمۀ شیعه دلالت دارد و در پرتو این روایات، حقانیت اعتقادات امامیه اثبات می شود. نقل های فراوانی از روایت «اثناعشر خلیفه» در منابع اهل سنت وجو دارد. بیشتر علمای این مذهب در تطبیق حدیث مذکور بر خلفای خود، بر عبارت های الحاقی آخر حدیث تکیه کرده اند. از شرایط ضروریِ کشف دلالت دقیق این حدیث و نقد توجیهات برخی...

در سندهای احادیث را می شناسند. آنان در « حلقه مشترک » مدت هاست که محققان غربی پدیدهمطالعات خود از این پدیده تفسیرهای مختلفی عرضه داشته اند و از آن برای تاریخ گذاری احادیث بهرهگرفته اند. مقاله حاضر، در صدد پاسخ به این پرسش است که آیا این پدیده نزد محدثان مسلمان دردوران متقدم نیز شناخته بوده است و از میان انبوه اصطلاحات حدیثی که محدثان در تبیین ویژگی هایمختلف احادیث و راویان آنها وضع کرده اند، کد...

هرچند بنابر آگاهی‌های موجود کتاب تحف‌العقول از جمله منابع حدیثی متقدم است که به دست علی بن حسن بن شعبة حَرّانی ـ معاصر شیخ صدوق (م 381ق) ـ تألیف شده است, اما نخستین اشاره‌ها به آن در آثار سده‌های دهم و یازدهم هجری دیده می‌شود. نقل حدیث «معائش عباد» از این کتاب در المکاسب شیخ انصاری (م 1281ق) موجب شهرت بیشتر تحف‌العقول در محافل فقهی گردید. فاصلۀ زمانی تدوین کتاب تا نخستین اشاره‌ها به آن از یکسو و ...

حدیث قدسی سلسله الذهب، حاوی گفتمان های توحید و امامت است که توأمان، گفتمان تفکر شیعی را تشکیل می دهند و با رویکردی سیاسی-اجتماعی همه ذیل گفتمان مقاومت، جای می گیرند. این حدیث، در سال 200 ه.ق توسط امام هشتم شیعیان اثنی عشری، امام علی بن موسی الرضا (علیه السّلام)؛ زمانی که از سوی مأمون خلیفه عباسی به مرو فراخوانده شده بود، در مسیر رفتن از مدینه به مرو، در نیشابور، در جمع عده ای از علما و اصحاب حدی...