هدف مقاله حاضر، بررسی عوامل و مشکلاتی است که سد راه شکل‌گیری بلوک‌های تجاری منطقه‌ای در خاورمیانه شده است. در سال‌های اخیر منطقه‌گرایی به لحاظ جغرافیایی و روابط ژئوپلتیک توانسته میزانی از وابستگی متقابل و منافع مشترک را به وجود آورد و در نتیجه دولت‌ها را به همکاری و تعامل سازمان‌یافته در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی برای حرکت به سمت همگرایی سوق دهد. این مقاله با تمرکز بر محیط...

چکیده تحولات اخیر در کشورهای خاورمیانه عربی و به‌ویژه عراق، موجب شده است تا این منطقه حساس و بحران‌زا بیش از گذشته موردتوجه نظریه‌پردازان روابط بین‌الملل قرار بگیرد؛ اما آنچه در بحرانی شدن اوضاع منطقه بیشتر مؤثر شده، گسترش اقدامات خشونت‌آمیز تروریستی گروه‌های رادیکال اسلام‌گرا و حضور نظامی و اقدامات خشونت‌بار هژمونی آمریکا برای تقابل با این پدیده است. بر این اساس، بررسی و تحلی...

جهان اسلام به‌ویژه خاورمیانه در هزاره جدید بیشتر ماهیت ایدئولوژیک به خود گرفته است. بر همین مبنا، مقاله حاضر تلاش دارد تا از منظر هویتی و ایدئولوژیک، نقش تقابل ایدئولوژی وهابیت با گفتمان انقلاب اسلامی ایران را بر ایجاد ژئوپلتیک جدید خاورمیانه پس از وقوع بیداری اسلامی مورد تبیین و بررسی قرار دهد. این پژوهش در چهارچوب رهیافت تئوریک سازه‌انگاری استدلال می‌‌کند که بروندادهای سیاست خارجی عربستان و ج...

اکثر ملتهای ناحیه خاورمیانه در یک دوره نسبتا طولانی از برخی مزایای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی- اجتماعی بی بهره و محروم بوده اند. ساختار سیاسی کشورهای خاورمیانه برای سالیان دراز بصورت نظام پادشاهی با گرایشات قبیله ای، عشیره ای و مذهبی بوده که رهبران ناحیه از این گرایشات بعنوان ابزار کشورداری برای بقاء سیستم سیاسی خود استفاده کرده و می کنند. اما این گونه سیستم ها تنها منافع یک گروه خاص از جامعه را م...

یکی از پیچیده ترین و پر ابهام ترین روابط دیپلماتیک در منطقه خاورمیانه، روابط فی مابین اسرائیل و ترکیه هست. به نظر می رسد که برای درک و فهم دقیق و صحیح نسبت به روابط بین رژیم صهیونیستی و ترکیه لازم باشد. به بررسی رویدادهایی که در اواخر سال 2010 روی داد و اکنون نیز در اوایل سال 2013 همچنان وضعیت این منطقه را، در حالتی ژله ای و سیال قرار داده است. لذا با توجه به سیاست ابهام در روابط دو کشور تنها ن...

تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا در اوایل 2011 باعث تغییر ساختار حکومت و ترتیبات سیاسی و امنیتی و توازن قدرت بین بازیگران منطقه ای شد. که این تغییر و دگرگونی سیاست خارجی و امنیت ملی بازیگران منطقه, ازجمله دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد. پژوهش حاضر به بررسی تحولات اخیر خاورمیانه و شمال آفریقا پرداخته است. مسئله اصلی که این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی ...

کشور عربستان سعودی به دلیل قرار گرفتن در منطقه ای حساس از جهان و همینطور به دلیل دارا بودن ذخایر عظیم نفت و گاز کشوری بسیار مهم در عرصه بین المللی و منطقه خاورمیانه است. پس از آغاز خیزش های عربی موسوم به بیداری اسلامی یا بهار عربی در سال 2011،حاکمان سعودی با استفاده از اهرم های سیاسی و اقتصادی و بهره گیری از ظرفیت های امنیتی و اجتماعی،موفق به کنترل اوضاع داخلی کشور شده و تا حد زیادی ایجاد خیزش ...

پدیده انقلابهای رنگی به عنوان مدل براندازی نرم و روش غیر خشونت آمیز تفوق بر نظام های ضد غربی در سالهای اخیر گسترش چشمگیری داشته است. در پدیده انقلابهای رنگی با استفاده گسترده از ابزار رسانه به منظور همراه کردن فکر و ذهن مردم کشور هدف و در نهایت اسقاط نظام سیاسی آن کشور، استراتژی تهدید از بیرون و فشار از پایین، مورد توجه ویژه دول غربی قرار دارد. در این پژوهش دو مصداق از آنچه معلول جنگ نرم غرب در...

تحولات نظام بین الملل در دوران اخیر، گسترش جایگاه حقوق بشر و تغییر ماهیت این حقوق را از مسئله ای فکری و ذهنی به رویکردی حیاتی و استراتژیک که با حیات سیاسی کشورها پیوند داشته را نشان می دهد. امروزه شاهد تعمیق جایگاه حقوق بشر در سیاست خارجی کشورها در معنای عمودی و به تبع آن، تحول حاکمیت مطلق دولت ها و تبلور آن در معنای مسئولیت دولت هستیم. مضامین و آموزه های لیبرالیستی که ریشه در سنت ها و ارزش های...

مسابقه تسلیحاتی به ویژه در خاورمیانه به دلیل دخالت قدرت ها همواره وجود داشته است. اما مدتی است که این مسابقه با هیجان بیشتری دنبال می شود. بسیاری از صاحب نظران مسائل خاورمیانه بر این باورند که رقابت تسلیحاتی جاری در خاورمیانه پیامدهای وخیمی را درکوتاه مدت و بلندمدت برای منطقه و جهان در پی خواهد داشت. اولین پیامد منفی این فرایند را می توان در به تعویق افتادن فرایند های توسعه سیاسی در خاورمیانه ...