نقد نو رهیافتی است به ادبیات که به ارتباط صورت و معنا در اثر ادبی و بررسی شکل و ساختار آن، از این منظر می پردازد و با طرح مسأل? وحدت نظام مند، به دنبال کشف عوامل ایجاد انسجام و هماهنگی در اثر ادبی است. در این پایان نامه بیست غزل از غزلهای حافظ، بر اساس نظری? نقد نو مورد تحلیل قرار گرفته است. فرضی? این تحقیق این است که نقد نو بستری است که به کمک آن می توان دشواریهای معنایی و ساختاری شعر حافظ را ...

امروزه دیگر در این امر تردیدی نیست که هر گونه مطالعه و جستاری در قلمرو شعر کهن فارسی بدون مراجعه به جنگ­ها و سفینه­های شعری کاری ناقص و ناتمام خواهد بود. جنگ­ها از آن جهت که بعضاً نام و نشان شاعران گمنام و اشعار و آثار آن­ها را از تصرّف زمانه در امان نگاه داشته، حائز کمال اهمیّت است. در میان جنگ­ها و سفینه­های شعر فارسی، جنگ خطّی شمارة 900 مجلس که به سفینة شعرا و تذکرة شعرا نیز شهرت داشته و به دست ...

سعدی شیرازی در یکی از دوره های پُر آشوب تاریخ ایران، شورانگیزترین غزل های عاشقانه زبان فارسی را سروده، شیخ که بر منبر وعظ و خطابه می نشسته چگونه به این کار مهم پرداخته است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت: سعدی انسانی است بشر دوست و دلش مالامال از محبّت دیگران و به همین دلیل می کوشد شادمانی را برای آن ها به ارمغان آورده و از اندوه و رنجِ مردم زمانه بکاهد. او می دانسته که برای تکامل فرهنگی و فرهیختگی...

دوره بازگشت یکی از ادوار تاریخ ادبیات ایران است که از نیمه دوم قرن دوازدهم هـ.ق. تا اوایل قرن چهاردهم هـ.ق. را دربرمی گیرد. در این دروه که صد و پنجاه سال به طول انجامید شاعران از سبک هندی روی برتافتند و به شیوه شاعران سبک خراسانی و عراقی روی آوردند. شعر بازگشت را از دیدگاه تاریخی به دو دوره تقسیم کرده اند. در دوره اول شاعران بیشتر به سبک سخنوران قرنهای 6 تا 8 و در دوره دوم به سبک سخنوران قرنها...

سعدی و متنبی هر دو از شاعران بزرگ و نامی ایران و عراق به‌شمار می‌آیند که در برخی از وجوه تفکر و نحوة بیان و نوع بینش و هنر تصویرگری و جوشندگی طبعی بسیار نزدیک به یکدیگر دارند. در این پژوهش، غزل و به‌تبع آن، عشق و عاشق و معشوق در اشعار این دو شاعر و در راستای آن، مضامین و دیدگاه‌های مشترک آنان دربارة این سه مقوله بررسی شده است.

با توجه به ابعاد عمیق و پیچیده شعر حافظ تا کنون تحلیل های متفاوتی در باب ساخت معنایی غزلیات او مطرح شده است. بررسی ساختاری غزل ـ روایت های حافظ نشان از آن دارد که نه تنها ابیات مختلف یک غزل گسسته و جدا از هم نیست بلکه در یک زنجیره پیوستاری و پویا نمود می یابد. انسجام معنایی این دسته از غزلیات و ساخت روایی آن زمینه را برای تحلیل نشانه ـ معناشناسانه آن فراهم می کند. برای شناخت بهتر مناسبات درونی ...

بحث ساختارگرایی یکی از مباحث مهمّ علوم انسانی است که توسط سوسور مطرح شد و بعد از جنگ دوّم جهانی رواج پیدا کرد. از دیدگاه سوسور «زبان، مجموعه ی پراکنده ای از عناصر متجانس نیست، بلکه دستگاه منسجمی است که در آن هر جزء به جزء دیگر وابستگی دارد و ارزش هر واحد، تابع وضع ترکیبی آن است» (علوی مقدّم،1377: 185). برخی ها از ساختارگرایی به عنوان یک رویکرد اندیشمندانه یاد کرده اند و درباره ی کاربرد آن، چنین گف...

آنچه در این نوشتار به آن پرداخته می‌شود، ابهام، تنوع و پرورش استعاره در غزل بیدل است. بیدل با نگاهی استعاری به پدیده‌های جهان، نام‌‌های قراردادی را با معادل‌هایی استعاری مبادله می‌کند تا راهی به ماهیت اشیا بگشاید. در نتیجه، با تنوع و فراوانی استعاره‌های دیریاب، جهانی خیالی و سورئالیستی رقم می‌خورد که درک شعر وی را دشوار می‌سازد. این شاعر بزرگ در کنار استعاره‌های نو و شگفت، و ابهامی که آگاهانه آ...

اصولاً هر هنرمند بخشی از حافظه قومی مردم روزگار خود را منعکس می‌کند؛ این حافظه جمعی متشکّل از همه فراز و نشیب‌های تاریخی، روحی و اعتقادی یک ملّت است و به تعبیری زنجیره ناکامی‌ها، کامیابی‌ها، عشق‌ها، حسرت‌ها آرزوها، دردها، و خلاصه، تمامی تکانه‌های روحی یک ملّت، در بستر تحوّلات تاریخی واجتماعی زمان می‌باشد مثلاً: فردوسی، مظهر حافظه قومی ایرانی در بُرهه تاریخی پیش از اسلام و حافظ، مظهر حافظه جمعی ایران د...

‏همگان حافظ را سرچشمه الهام گوته_شاعر نامدار المان_می دانند. دراین باره، مقاله های بسیاری نگاشته شده، ولی نکته مهم دراین زمینه، تاثیردیگر سخنوران بزرگ پارسی زبان برگوته است. سال ها پیش از ترجمه هامر _پورگشتال از دیوان حافظ، ادام اولئاریوس، فرستاده دربار اشلزویگ _هولشتاین به اصفهان عهد صفوی _گلستان سعدی را به المانی ترجمه کرده بود و این ترجمه نه تنها برگوته، بلکه بر بسیاری از شاعران و نویسندگان ...