آیه به شیء نمایان و قابل مشاهده اطلاق می گردد که با ظهور خود و به نسبت علم و ادراک انسان، برای او حامل پیام و نشانی برای مقصدی مشخّص می باشد و توجّه انسان را به سویی خاص جهت می دهد و معطوف می نماید. خداوند متعال آیات آفاقی و انفُسی را به فرد نشان می دهد و در نتیجه آن تجلّی، می تواند فهمی برای فرد اتّفاق بیفتد که منجر به درک حقّانیّت آیات می شود. از بین حواس، مشاهده و رؤیت از اهمیّت خاصّی برخوردار است. ب...

در بررسی برخی از شیوه های معنی شناسی نخست سخن از شناخت وحدت و انسجام معنی است ‘ و اینکه اجزای سخن‘گاه از واحدهای بسیط‘تشکیل می شوند‘وگاه از واحدهای مرکب. امام بلاغت((عبدالقاهر)) ‘ نخستین کسی است که از این نوع سخن یاد کرده‘و میگوید: (( نوعی سخن داریم که ساختار جمله ها و بافت داخلی آنها و شبکه های فرعی به گونه ای است که نشان از انسجام معنی ترکیبی واحد است.)) آنگاه سه نمونه ارائه میدهد که از آنها...

انسجام مفهومی معنایی است که به روابط معنایی موجود در متن اشاره می کند و عملکرد آن، ارتباط یک بخش از متن با دیگر بخش های آن است. کشف این ارتباط معنایی جهت تفسیر یک متن بسیار ضروری است. در این پژوهش به بررسی عوامل انسجام در متون کشاورزی دانشگاهی رشته اصلاح نباتات پرداخته می شود. بدین منظور ابتدا از بین کتاب های کشاورزی دانشگاهی رشته اصلاح نباتات، چهار کتاب انتخاب گردید. سپس از میان پاراگراف های ا...

به جرأت می توان ادعا کرد که دستاورد های نقدی معاصر کارکرد بهتری در نشان دادن اعجاز بلاغی متون دینی و ادبی دارند. «انسجام» به مناسبت هایی اشاره دارد که به کلام یک پارچگی و وحدت می بخشد و آن را به مثابه یک متن، از مجموعه ای از جملات جداگانه و نامربوط متمایز می سازد. این ابزارها مناسباتی بین عناصر متن ایجاد می کنند که باعث می گردد یک متن از مجموعه به هم ریخته ای از جملات و عبارات متمایز گردد.یافتن...

نزول قرآن به شکل تدریجی و در طول قریب به دو دهه و به مناسبت های ناهمگون انجام پذیرفته است. این واقعیت، می تواند موهِم نوعی ناهماهنگی و عدم تناسب در آیات قرآنی باشد. مسأله ای که برخی مستشرقان را به ویژه در سده ی اخیر به خود مشغول نموده و رزمگاه دفاع مفسّران مسلمان از تناسب و انسجام آیات قرآن را فراآورده است. با این حال، دانش تناسب در قرآن از سده های نخستین هجری، مورد توجه مفسّران و دانشوران علوم قر...

فخر رازی نخستین مفسری است که بیشترین توجه را به بحث پیوستگی آیات داشته و تحولی شگرف از جهت کمی و کیفی در ارتباط میان آیات به وجود آورده است. او سطوح ارتباط را در سه سطح تعریف می کند. سطح نخست را در پیوستگی میان بخش های مختلف یک آیه می بیند. سطح دوم را در پیوستگی آیات یک سوره اعم از آیات همجوار و غیر همجوار می داند. و سطح سوم را در پیوستگی میان آیات دو یا چند سوره همجوار و غیر همجوار تعریف می کن...

بحث از انعقاد و عدم انعقاد ظهور اطلاقی نوع آیات الأحکام و برخی روایات که مبیّن کلیاتی از احکام است، از مسائل لازم اصول فقه می باشد. منکران ظهور اطلاقی یکسان نمی اندیشند. برخی منکران بر آنند که بعضی آیات فقط اشاره به تفصیلاتی است که بعداً داده می شود و هیچ اطلاقی مد نظر آن نیست و برخی دیگر از آیات، اشاره به آن چیزی است که پیش تر در خطاب یا خطابات دیگر بیان گردیده است، بی آنکه اطلاقی در این باره دا...

قرآن کریم در آیات: بقره / 228، 229، 231 و 232، احزاب / 49 و طلاق / 1، 2، 4، 6 و 7 به موضوع طلاق و عده آن پرداخته است. از این رو عدّه طلاق یکی از بایسته های قرآن کریم است. مطابق این آموزه، بیشتر زنان پس از طلاق باید مدتی صبر نموده و از ازدواج با دیگران خودداری ورزند. مقاله حاضر به دنبال تبیین حکمت این انتظار و چرایی ضرورت آن برای زنان و علت عدم نیاز برخی زنان به نگهداری این عده پس از اجرای حکم طل...

جهانی شدن دریک نگرش عرصه ی تقابل نظام های معنایی متفاوت قلمداد می شود که درآن گفتمان اسلام وغرب حضور دارند . تحقیق حاضر فرصت هاوچالش های مواجهه ی این دو نظام برای اتحاد وانسجام مسلمانان را بررسی می کند . فرصت های مزبور ابتدا ازمحتوای غنی دین اسلام نشات می گیرد و سپس حاصل غیریت سازی مسلمانان از غرب می باشد . علاوه برعدم پاسخگویی نظام معنایی مادی گرای غرب به نیازهای معنوی بشروتوجه دوباره بشریت به...

چکیده یکی از اجزاء قرآن کریم «سوره» است که در قول و فعلِ خدای حکیم به عنوان واحدی منسجم، تشخّص یافته است. به همین سبب ضرورت دارد در دانش «تناسب آیات» به کشف و تبیین انسجام و تناسب درونی آن پرداخته شود. بررسی دقیق و تدبر عمیق در مجموع سوره­ واحد، وجوه متعددی از تناسب در آیات و سیاق­ها را نمایان می­سازد. اهم وجوه تناسب در گستره سوره­ واحد طی دسته­بندی جامع عبارت است از «تناسب ادبی»، «تناسب موضوعی»،...