انحصارگرایی دینی از صفات ذاتی و مشخصه‌های تاریخی سنّت مسیحی است. در این دیدگاه بر دو ویژگی حقّانیت و نجات‌بخشی انحصاری دین مسیحیت، تأکید اساسی می‌شود. این نگرش، مؤلفه‌های مهم تاریخی و الهیاتی دارد که عبارتند از: 1) قابلیت استناد به کتاب مقدّس‌‌؛ 2) ابتنا بر واقعیت‌های تاریخی زندگی عیسیٰ مسیح‌‌؛ 3) لزوم دخالت مستقیم الهی‌‌؛ 4) محوریت آموزه‌های الهیاتی خاص‌‌‌‌؛ 5) محوریت شخص عیسیٰ مسیح‌‌؛ 6) جایگاه مه...

رابرت مری هیو آدامز - فیلسوف اخلاق معاصر - نظریه‌ای وجودشناختی دربارهٔ خوبی ارائه کرده که به «نظریهٔ شباهت با خدا» شناخته می‌شود. خوبی ‌‌‌‌‌‌مدِّ نظر آدامز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، نوعی خوبیِ ذاتی است که از آن به «علوّ»‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تعبیر می‌کند. با این حال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، حوزهٔ نظریه‌‌پردازی آدامز هم خوبی اخلاقی و به تعبیر او «علوّ اخلاقی» را شامل می‌شود و هم آن دسته از خوبی‌های ذاتی ‌‌غیر مرتبط با اخلاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مانن...

به نظر ویتگنشتاین باور دینی استفاده از یک تصویر است، تعهدی راسخ و تزلزل­ناپذیری که کل زندگی را نظم و نسق بخشیده است و مبتنی بر شواهد و دلایل نیست از این رو نه از جانب علم و فلسفه مددی می­یابد و نه هرگز گزندی می­بیند. پژوهش حاضر ضمن بررسی دیدگاه ویتگنشتاین متأخر در ارتباط با گفتارهای دینی نتیجه می­گیرد که رویکرد ویتگنشتاین برای مقولات دینی هر چند نوعی معناداری فراهم می­سازد، اما عدم واقعیت آن را...

دوران نشانه اساساً دورانی الهیاتی است: هر نظامی که مبتنی بر یک مفهوم اساسی باشد، مفهومی که گردش نشانه­ها را شکل می­دهد، از اساس الهیاتی است. این مفهومِ محوری، در هر اندیشه نامی به خود گرفته: واقعیت، جوهر، هستی، حقیقت، خدا، لوگوس، عقل، غایت و... در این نظام(های) لوگوس­محور، زنجیرۀ دال­ها معناداری و ثباتِ خود را از این مدلول استعلایی می­گیرند. دریدا با خوانش واسازانه‌اش نشان داد ­که هیچ مدلولی نمی­ت...

گسترش و بسط قلمروهای الهیاتی مقوله­ ای است که همواره در مجاورت و موانست مؤلفه‌هایی همسو تفسیر شده است. تحولات انسان­ شناختی، به ویژه در پارادایم سنت مسیحی، از جمله عوامل مهمی است که بر هستی­ شناسی الهیات مدرن و رابطۀ آن با امر سیاسی تأثیر می­ گذارد و اشکالی نهایی شده از زیست انسان معاصر را توضیح می­دهد. هدف اصلی مقالۀ حاضر بررسی تحولات الهیاتی عصر مدرن است که به مثابه یافته­ای نظری، تکنولوژی سا...

اسلام در زمان و مکانی ظهور کرد که مناطق هم‌جوارش از سطح تمدنی پیشرفته‌تری نسبت به جزیرة العرب برخوردار بودند. این سرزمین‌ها از نظر ظهور و حضور عقاید و باورهای گوناگون، پیشینه‌ای بسیار طولانی داشتند و این امر، رواج و گسترش مباحثات و مجادلات الهیاتی در این مناطق را موجب شده بود؛ ازاین‌رو، اسلام در مکانی ظهور کرد که زمینۀ مساعد برای مجادلات الهیاتی و کلامی داشت. قرآن کریم مروج و مشوق تفکر و تعقل د...

هدف تحقیق حاضر بررسی مردم شناختی فرهنگ آپارتمان نشینی در شهرستان همدان است. چارچوب نظری مطالعه تلفیقی از نظریه های فرهنگ و شخصیت، مکتب انسانشناسی روان شناختی و نظریات حوزه ی انسان شناسی شهری در بعد فضا ا ست. میدان مورد مطالعه سه مجتمع مسکونی در شهر همدان، یعنی مجتمعهای آپارتمانی سعیدیه، مدنی و بوعلی بوده و با مطلعین کلیدی مانند هیئت مدیره، نگهبانان، کادر خدماتی و 40 نفر از ساکنین آپارتمان نشین ...

تاریخ علوی گری در آناتولی و چگونگی نفوذ افکار و آراء تشیع در میان این گروه، کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. در واقع، ریشه­های علوی گری را باید در سال­های بسیار دور؛ یعنی دوران سکونت ترکان در ماوراء­النهر و مهاجرت آنان به آناتولی جست­وجو کرد و حاصل آن الهیاتی التقاطی می­باشد که از هرمکان جغرافیایی و هر مذهب و عقیده­ای، توشه­ای برداشته است. آن چه مسلّم است، رسوخ عقاید شیعی به علوی­گری در قرن...

مسئلة تعارض ادیان همزمان با عصر جدید به‌عنوان مسأله‌‌ای فلسفی در سپهر اندیشة معاصر مطرح شده که فراخور دیدگاه اندیشمندان مختلف پاسخ‌‌های متفاوتی دریافت کرده است. این نوشتار نگاهی انتقادی به یکی از این پاسخ‌‌ها که توسط جان هیک، فیلسوف معاصر انگلیسی، مطرح شده است، دارد. تلاش این مقاله بر آن است ضمن پرهیز از دوباره‌گویی دلایل اصلی ناکارآمدی این پاسخ را بیان و از مناظر معرفت‌‌شناسانه، تجربی، فلسفی و...

هدف این پژوهش برجسته‌کردن مناسبت‌های انسان‌شناسی در حوزة معناشناسی تأویل است. برای این منظور، نگارنده ابتدا معناشناسی تأویل را بررسی می‌کند و افزون‌بر اشاره به دو معنای عام و خاص تعبیر، از ارتباط معنایی تأویل و تعبیر و تفسیر سخن می‌گوید. شرح نگاه مثبت و منفی ابن‌عربی به تأویل و تبیین ویژگی‌های فردی لازم برای تأویل، از بحث‌های دیگر این پژوهش است. تأویل در باور ابن‌عربی کلیدواژه‌ای هستی‌شناسانه ا...