در سیر تحولات معرفتی در عرصة مطالعات علوم انسانی، مقولات اندیشه ای از جمله اندیشه سیاسی بر اساس گرایشهای کمتر انتقادی و بیشتر تقلیدی و متأثر از ورود ترجمه ای مباحث، بستر اندیشه ورزی سیاسی و اجتماعی از قوت کافی برخوردار نشده است. حتی پس از انقلاب اسلامی نیز تقسیم بندی قابل اطمینان نحله ها و آثار در حیطه اندیشه سیاسی شکل نگرفته است. این در حالی است که مقوله تولید علم و ضرورت نظریه پردازی که از اه...

اصطلاح «نوستالژی» یا همان «غم­غربت» و «دلتنگی» در دوره­ی معاصر و به دلیل رویدادهای سیاسی و اجتماعی، رنگی دیگر به خود گرفته است. سیّاب و اخوان ثالث، به دلیل مواجه شدن با ناکامی­های سیاسی مشترک، نوعی دلتنگی سیاسی در سروده­های آن دو سایه افکنده است؛ و ناامیدی سیاسی، از بن­مایه­های اصلی شعر این دو سراینده به حساب می­آید. استفاده از نمادهای طبیعی و اسطوره­ها، از ابزارهای دو شاعر در ترسیم نوستالژی سیا...

اخوان الصفا و خلان الوفاء گروهی از فلاسفة مسلمان دارای آرمان ها و دیدگاه های علمی، دینی و سیاسی اند. معرف شناسی آنان مبتنی بر فلسفة یونانی و مبانی دین اسلام است. به عقیدة آنان، یکی از عوامل اصلاح نظام فکری و اجتماعی به کارگیری فلسفة یونانی است. از لحاظ سیاسی، با توجه به انحطاط، فساد و عدم تمرکز سیاسی در دستگاه خلافت عباسی یا تجزیة امپراتوری اسلامی، در مخالفت با آن حکومت و مترصد بنیاد نهادن نظام...

عدد در اندیشه اخوان الصّفا فاطمه دوست‌قرین* چکیده خلقت موجودات از دید اخوان الصفا، بر پایه نظام عدد استوار است؛ یعنی نظام خلقت موجودات عالم ماده از مصدر احدیّت در نظام اعداد رخ می‌نماید که پیوستگی، انسجام و سلسله مراتب ویژه‌ای دارد. انسجام و پیوستگی مراتب عالم روح نیز در این نظام عددی نمایان است. این مقاله صورتی را از منظومه فکری این گروه درباره «نظریه عدد»، استخراج و تفسیر می‌کند.   * دکتری ت...

تساهل یکی از وجوه برجسته اندیشه ها و آموزه های جمعیت «اخوان الصفا و خلان الوفا» (دوستان صمیمی و باوفا) که حدود هزار سال پیش در دوران شکوفایی تمدن اسلامی ظاهر شدند محسوب می شود. تساهل و مدارای اخوان در پژوهش هایی که درباره آنان در داخل و خارج از کشور انجام شده و مورد توجه قرار گرفته اما ریشه های این رویکرد اخوان که قرن ها قبل از مطرح شدن این مباحث در غرب ظهور و بروز یافته، مغفول واقع شده است. در...

نقش علماء اهل سنت حنفی در تحولات سیاسی مناطق سرحدی شرق ایران و شبه قاره هند امری انکار ناپذیر است. بیشترین سهم این نقش آفرینی بر عهده مکتب دیوبند است. پس از فراگیر شدن این مکتب در میان جامعه اهل سنت، مسلمانان حنفی مذهب بیشترین تاثیر را از آن پذیرفتند. همجواری شهرستان سراوان با شبه قاره هند و تاثیرپذیری از سرزمین های شرق ایران موجب شده است تا سراوان منشاء تحولات فرهنگی متکی بر تصوف بشمار اید. وج...

بی شک شعر نو اجتماعی هدفمند است و این هدف شاعر را به سرودن شعر سوق می دهد، ازاینرو علاوه بر عنصر خیال، باید عنصر فکر و اندیشه را نیز در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اخلاقی، اقتصادی و ... بر عناصر شعری شعر نو اجتماعی اضافه کرد و با تکیه بر این عناصر به اهداف این اشعار دست یافت. در این رساله ، افکار نهفته دراشعار چهار شاعر برجسته معاصر(نیما، اخوان، شاملو و سپهری)، تحت سه عنوان کلی : مردم در تلقی ش...

تحولات به وقوع پیوسته در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا در سال 2011 ؛ بدون توجه به سطح موفقیت شان در دستیابی به اهداف خود، دارای ویژگی های مشترک فراوانی بوده اند. در این تحقیق ما بر روی علل و ریشه های انقلاب مصر که به ایجاد بحث های زیادی منجر گردید، متمرکز می شویم. یافته های این تحقیق نشان می دهد که عوامل متعددی در به وقوع پیوستن این انقلاب سیاسی موثر بوده اند. در همین زمینه این تحقیق به این نتی...

پژوهش حاضر به بررسی نقش هویت ملی در تحولات اخیر کشور مصر می پردازد. مطالعه هویت و شناسایی مولفه های تشکیل دهنده آن در کشور مصر و رابطه بین هویت و تحولات اخیر این کشور، اهداف این پژوهش را تشکیل می دهند. روش اجرای تحقیق از نوع تحلیل اسنادی و کتابخانه ای بوده و اسناد مورد استفاده شامل کتاب ها، مقالات و سایر منابع منتشر شده فارسی، عربی و انگلیسی می باشد. پژوهش پس از بررسی نقش هویت و خصوصا هویت ملی ...

حکومت دینی در اداره اجتماع، از قواعد ویژه خویش مدد می گیرد. که از جمله آن، مصلحت است. آیا حرکت نظام اسلامی بر مدار مصلحت، آن را به سوی عرفی شدن سوق خواهد داد؟ حامیان عرفی شدن، مصلحت را گذرگاهی به سوی عرفی شدن دانسته اند. این پژوهش بر آن است تا با بررسی توصیفی-تحلیلی مصلحت در اندیشه حضرت امام از یک سو، و بررسی عناصر و مولفه های عرفی شدن، ارتباط این دو را تبیین کند. از دیدگاه ما مصلحت نه تنها گام...