نظریۀ معروف در میان فقهای امامیه سن بلوغ دختران را پایان نُه سال قمری و سن بلوغ پسران را پایان پانزده سال قمری می داند. در این نظریه، اهلیت عبادی و حقوقی از مسئولیت کیفری تفکیک نمی شود. این مقاله به بازخوانی مبانی این نظریه می پردازد. بخش اول مقاله به تبیین مقتضای اصل در مسئله می پردازد. بخش دوم با تاکید بر مفاهیم ناظر به بلوغ در متون دینی بویژه قرآن مجید تاکید می کند که بلوغ یک واقعیت زیست شناس...

قانونگذار ایران، در مواد 120 و 121 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، قاعدۀ «دَرأ» (الحدود تدرأ بالشبهات) را، که یکی از قواعد مهم فقه جزایی اسلام است، به رسمیت شناخته و به موجب آن هر نوع شبهه و یا تردید در وقوع جرم یا برخی از شرایط آن و یا هر یک از شرایط مسئولیت کیفری را موجب انتفاء مجرمیت، مسئولیت کیفری و مجازات دانسته است. با وجود این، در مواد دیگر این قانون بویژه مواد 307، 308، 311، 114 و 115 بر ...

یکی از ادله مورد استناد محاکم قضایی جهت صدور حکم حجر، نظریه پزشکی در مورد وضعیت روحی روانی و میزان مسؤولیت پذیری افراد است و این امر در اکثر کشورها متداول است. رویه قضایی ایران، دلالت نظریه کارشناسی مبنی بر وجود جنون یا عدم رشد عقلی، در اکثریت موارد قاطع دعوا یا تعیین کننده و از اهمیت ویژه ای در این زمینه برخوردار است. حال سؤال مهمی که در اینجا مطرح است، قدرت تقابل نظریه کارشناس (به عنوان یک دل...

سکوت‘ به تنهایی حاکی از ارادة شخص نیست واز وضع شخص ساکت چیزی ساکت چیزی فهمیده نمی شود و موارد استثنایی که سکوت در آنها علامت رضاست سکوت محض نمی باشد بلکه قرینه ها و اماراتی هستند که می توانند مبین ارادة شخص باشند و ارزش واقعی تعلق به آنها دارد نه به نفس سکوت زیرا سکوت نمی تواند مبین ارادة شخص ساکت باشد و اعم از رضاست و بدون اماره و قرینه ارزش و اعتباری ندارد. بنابراین‘ در مواردی که اراده ابراز ...

یکی از قواعد مهم و کاربردی در فقه و حقوق موضوعه قاعده قرعه است. این قاعده برای اثبات برخی دعاوی به کار می رود. اما در مورد این قاعده و موارد کاربرد و چگونگی استفاده از آن بین تمام فقها و محققین اتفاق نظر نیست. آیا قرعه قاعده ای تأسیسی است یا امضایی؟ آیا قرعه برای موارد مشکل به کار می رود )القرعه لکل امر مشکل( یا موارد مجهول؟ آیا قرعه اماره است یا از اصول عملی به شماره می شود؟این سوالات وسوالاتی...

در نظام قضایی اسلام شهادت یکی از مهمترین ادله اثبات دعواست. اعتبار شهادت بسته به وثاقت و تعدد شاهد است به نوعی که اگر شهادت فاقد نصاب و شرایط مقرر باشد اعتبار آن متزلزل می شود. در این مقاله"ارزش اثباتی شهادت فاقد شرایط"را مورد بررسی قرار داده و پس از نمایاندن تعارضات و ابهامات قوانین داخلی در مورد ارزش اثباتی این نوع شهادت، به پیشینه فقهی آن مراجعه کرده ایم. در فقه بحث مستقلی تحت این عنوان نیام...

زمینه و هدف: وجود جرایمی چون سرقت، قتل و نظایر آن در یک جامعه، معلول ناسازگاری‌های اجتماعی و نحوة تعامل افراد جامعه با یکدیگر، نوع شبکه‌های ارتباطی، ارزش‌های حاکم بر این روابط و مهم‌تر از همه نحوة مشارکت افراد برای حل مشکلات متقابل است، به تعبیر دیگر کاهش یا تغییر سرمایه اجتماعی جامعه اثر مثبت و منفی در بروز یا کاهش و افزایش میزان نابهنجاری‌ها و جرایم دارد و در تبیین و تحلیل ای...

زمینه و هدف: وجود جرایمی چون سرقت، قتل و نظایر آن در یک جامعه، معلول ناسازگاری‌های اجتماعی و نحوة تعامل افراد جامعه با یکدیگر، نوع شبکه‌های ارتباطی، ارزش‌های حاکم بر این روابط و مهم‌تر از همه نحوة مشارکت افراد برای حل مشکلات متقابل است، به تعبیر دیگر کاهش یا تغییر سرمایه اجتماعی جامعه اثر مثبت و منفی در بروز یا کاهش و افزایش میزان نابهنجاری‌ها و جرایم دارد و در تبیین و تحلیل ای...

از آنجا که سنگ بنای اولیه پرونده کیفری بطور معمول توسط ضابطین دادگستری نهاده می شود و نحوه نهادن این سنگ بنای آغازین می تواند قضات را در مسیر اجرای عدالت راه گشایی نماید و برعکس آنها را از این مسیر منحرف سازد. بنابراین هرچه مهارت ضابطین در تکمیل پرونده و نوشتن گزارش های قضایی دقیق تر باشد، یقیناً مقامات قضایی در اجرای وظایف خود و در نتیجه احقاق حقوق مردم و عدالت گستری موفق تر خواهند بود. از این ...

رسول خدا (ص) به استناد آیه دوم سوره جمعه سه برنامه مهم را دارا می باشد. 1- خواندن آیات پروردگار بر آنها و آشنا ساختن گوشها و افکار با این آیات. 2- تعلیم، یعنی وارد ساختن این حقایق در درون جهان آنها. 3- تزکیه نفوس و تربیت ملکات اخلاقی و انسانی. پایان نامه حاضر در پنج فصل تهیه شده است، فصل اول:مباحث کلیات مطرح کرده ایم. در فصل دوم: شرایط تزکیه بیان شده. فصل سوم: از مهم ترین عوامل تزکیه بحث شده. ف...