لقد احتلت شخصیة الإمام علی بن أبی طالب(ع) منذ صدر الإسلام مکانة مرموقة فی الأدب العربی وخاصة الأدب الاسلامی وعلی الخصوص الأدب الشیعی، هذا من جانب ومن جانب آخر فقد کانت هذه الشخصیة موضع اهتمام أدباء غیر العرب أیضاً، ومن أشهر هؤلاء هو مهیار الدیلمی الفارسی الأصل الذی عاصر الدولة البویهیة. لقد تناولت هذه الدراسة علی المنهج الوصفی التحلیلی أشعار هذا الشاعر بعد أن اعتنق الدین الإسلامی وترک دین أسلاف...

اشتهر ابن الرومی بأنه شاعر الفکرة فی الأدب العربی، فقدیماً وصفه النقاد باختراع المعانی وتولیدها، کما نسبوه إلی عمق التفکیر وقوّة الاستدلال والتحلیل، ولا غرو فقد کان الرجل ذکیاً حادّ الذکاء، عالماً واسع العلم، عرف الفلسفة والمنطق وخبر الجدل، وتفقّه بعلم الکلام، فتأثّر شعره بأسالیب هذه العلوم وظهرت آثارها علیه. وأهمها التعلیل والتحلیل وأسلوب الجدل واستقصاء المعانی والواقعیة والدقّة والوحدة الموضوعیة والن...

بررسی احوال و زندگی ادبا، ثبت وقایع، گردآوری، شرح و نقد آثار ادبی از همان آغاز گام­هایی بود در راستای تاریخ­نگاری ادبی. این حرکت در طی تاریخ، حالتی تکاملی به خود پذیرفت؛ چنان­که از شکل زندگی­نامه­ای گذشته به شیوه­ علمی تاریخ ادبیات امروزی، تحول یافته است. در این بین، زبان عربی که میراث­دار ادبیاتی است مترقی، همواره بر ستیغ افتخار تکیه داده از دیرباز تا کنون، تاریخ­نگارانی زبده را به خود دیده اس...

هنر نمایش را می توان بدون تردید در زمره ی دستاوردهای عظیم فرهن گی بشر در طولتاریخ قلمداد نمود . برخی تاریخ نویسان پیدایش این هنر را در اشکال اولیه آن، به مصریانباستان نسبت می دهند، هر چند که این عقیده در تاریخ مکتوب هنر نمایش جایی ندارد .آنچه بر هم گان مسلّم است ظهور این هنر برای او لین بار در ادبیات یونان باستان است،زمانی که یونان در قرن ششم قبل از میلاد شاهد دوره ای از شکوفایی و پیشرفت در عر...

الاغتراب ظاهرة قدیمة طفحت علی الشعر العربی منذ أقدم عصوره، وقد تناولها النقّاد بالبحث منذ عصورهم الأولی، وکتبوا عنها الکثیر؛ إلاّ أنّها برزت فی الآونة الأخیرة واشتدّ ظهورها فی الأدب العربی المعاصر. وذلک لما لها من ارتباط مباشر بقضایا المجتمع السیاسیة والاجتماعیة. وللاغتراب أسباب وتداعیات عدیدة جعلت الشاعر العربی یجنح نحو الرمزیة واستخدام لغة الغموض فی الشعر لیعبّر بغربته عن تلک الأسباب. ولا یعنی ذلک...

لعلّ المکان من المکوّنات الهامّه فی النص الشعری فی الأدب العربی المعاصر، خاصّه فی القصائد الفلسطینیه، ذلک أنّ المکان الفلسطینی لدی الشعراء الفلسطینیین یساوی حیاتهم وهویتهم واحتلال وطنهم یعنی اللاهویه.ولا نقصد من المکان، مجرد المکان الجغرافی، بل یتحول المکان إلی عبء ٍ یتحمل دلالات نفسیه واجتماعیه وتاریخیه، فالأمر لا یتعلق بوصف المکان وصفاً خارجیاً، بل یقدّم فضاءً للاحتمالات والدلالات والتخیلات.ومن الشعراء...