این مقاله به بررسی فهرست نسخه های خطی کتابخانۀ حجت الاسلام و المسلمین آقا سیّد کاظم میریحیی در اراک پرداخته است. نویسندۀ مقاله ضمن ارج نهادن بر کوشش مؤلف محترم فهرست برای معرفی نسخه های خطی کتابخانه های کوچک و کمتر شناخته شده، به بررسی نقاط ضعف این فهرست پرداخته است. مقاله در سه بخش، کتابشناسی، نسخه شناسی، و حروفچینی، اشکالاتی را که در این فهرست وجود دارد تذکر داده است. نقد این فهرست با هدف رسید...

الارجوزة من الفنون الشعریة العذبة فی الادب العربی ، ظهرت فی خطوات الادب العربی الاولی و استمّت حیاتها حتی یومنا هذا . تأریخ میلاد هذا الفن الشعری هو العصر الجاهلی . کان طفلاً ثمّ کبر شیئاً فشیئاً فی العصور المتأخرة و ظهور الاسلام المبین . فی هذا المقال نشیر أولاً الی مفهوم الرجز من منظور اللغویین ثمّ نطرقه فی اطار الشعر العربی و البحور العروضیة ، کما نذکر البحوث الاساسیة فی هذا النوع الشعری . و ترجمنا...

إقترنت ظاهرة الشک فی الشعرالجاهلی بقضیة الانتحال، و هی ظاهرة أدبیة عامة لاتقتصر علی أمة دون غیرها من الأمم. و من أهم النقـّاد القدامی فی هذا الجانب محمد بن سلـّام الجمحی، وعبد الملک بن هشام. وکان مرجولیوث أکبر مَن أثار هذه القضیة من المستشرقین، وقد بنی رأیه علی ضربین من الأدلّة: الأدلّة الخارجیة، والأدلّة الداخلیة. وأوّل من بحث هذا الموضوع من العرب المعاصرین هو مصطفی صادق الرافعی، ثم تناول البحث الدکت...

کتاب انتظارات بشر از دین نوشته حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای عبدالحسین خسروپناه توسط مرکز نشر آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی‏در سال 1382 به چاپ رسیده است. هر چند ناشر محترم در پیشگفتار دو صفحه‏ای خود، کتاب را با جملاتی از قبیل «مسیحیت و کلیسای سراپا ضعف و تحریف و انحراف» و «عده‏ای خودباخته» آراسته است که خواننده معمولاً انتظار ندارد در یک پژوهش علمی‏ با چنین موضعی روبه رو شود، ولی توضیحات...

بسم الله الرّحمن الرّحیم تقدیم به: رسول الله صلّی الله علیه وآله وسلّم آخرین پیامبر الهی و خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام، شارحان و مفسران کتاب قرآن بویژه حضرت ولی عصرعجّل الله تعالی فرجه الشریف و به تمام آنهایی که در راه قرآن تلاش کردند وتقدیم به امام راحل که به راستی احیاگر قرآن و احکام نورانی آن بود. تقدیم به پدر و مادر عزیزم که مرا با اسلام و قرآن آشنا کردند و به همسر و فرزن...

منصب ملا باشی از سال 1127 ه . ق / 1715 م به بعد در تشکیلات دینی عصر صفویه ایجاد شد . ظهور و ایجاد این منصب که از ابداعات صفویان بود ؛ اوج نهادینه شدن ساختار سلسلسه مراتب روحانیت شیعه امامیه را در تشکیلات حکومتی صفویان نشان می دهد . ماهیت مذهبی حکومت صفویه زمینه را برای ایجاد یک تشکیلات مذهبی درکنار تشکیلات اداری به وجود آورد . پژوهشگران ، سازمان اداری صفویان را به سه بخش لشکری ، کشوری و مذهبی ت...

در این نوشته، برخی از مباحثِ یکی از فروع مهم استطاعت در حج مورد کند و کاو قرار گرفته است. در آغاز مفهوم استطاعت بررسی و ثابت شده که مفهوم آن قدرت شرعی است و در پی آن، پنج نظریة اساسی در ارتباط با «تحقّق وجوب با بذل» نقد و بررسی شده و نظریة پنجم مبنی بر تفصیل میان اطمینان به استمرار بذل و عدم اطمینان پذیرفته شده است. پس از آن، صور مختلف هبه مطرح گردیده و استدلال شده است بر ...

صوفیان نقش مهمی در ترویج اسلام در شبه قاره هند داشتند. چشتیه و سهروردیه از نخستین طریقه‌های صوفیانه بودند که به شبه قاره هند راه یافتند و در سده‌های هفتم و هشتم هجری، هم‌زمان با اوج اقتدار سلاطین دهلی (حک: 602-932)، مشایخ این دو طریقت، نفوذ معنوی زیادی در بین طبقات مختلف مردم یافتند. این موضوع موجب شده بود تا بیشتر سلاطین دهلی، رابطه دوستانه و محترمانه‌ای با صوفیان داشته باشند و بکوشند با به خد...