تاریخ نگاری محلی به ثبت و ضبط وقایع تاریخی در محدودةیک شهر، ایالت و ناحیه میپردازد، که ذیل تاریخ ملی کشور قرارمیگیرد . بنابراین، وجه اصلی و مشخصه تاریخ نگاری محلیپیوند آن با یک عرصه جغرافیایی محدود و مشخص است. براین اساس، پرداختن به نقش سرزمین دیلمَیان که یکی ازسرزمینهای تحت سلطه شاهنشاهی ساسانی محسوب میشد،در شورشها و سرانجام فروپاشی دولت ساسانی از اهمیت ویژه-ای برخوردار است. اگر چه مورخان عوامل...

  چکیده هنر موزاییک­کاری به عنوان یک عنصر تزیینی در بنا، از قدمتی چندین هزار ساله برخوردار بوده و در تمدن­های مصر، بین­النهرین، یونان، روم و بیزانس بطور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. اما این هنر در ایران باستان با اقبال چندانی مواجه نبوده و تنها در سطحی اندک در دوره ساسانی و در حیاط موزاییک کاخ بیشاپور، اجرا گردیده است. پژوهش پیش رو، با استفاده از روشهای علمی– آزمایشگاهی به بررسی و شناخ...

دوره ساسانی، از مهمترین دوره های تاریخی در ایران پیش از اسلام است؛ به همین سبب آثار هنری به جا مانده از این دوره نیز در مطالعات تاریخ هنر دارای اهمیت خاصی هستند. فلزکاری، یکی از شاخه های مهم هنری در این دوره به شمار می آید که آثار متعددی نیز از آن به جا مانده است. آثار فلزی ساسانیان را میتوان بر اساس شکل ظروف و نیز نقوش روی آن تقسیم بندی کرد. این مقاله، به آن دسته از ظروف فلزی ساسانی خواهد پردا...

با پیروزی اردشیر یکم ساسانی (240-224 م) بر اردوان چهارم اشکانی (224-213 م) در نبرد هرمزگان در 224 میلادی، شاهنشاهی ساسانی در تاریخ پدیدار شد. دو پادشاه نخستین ساسانی، اردشیر یکم و شاپور یکم (272 – 240 م)، که اکنون بر ایران و بین النهرین سیطره یافته بودند، بر آن شدند تا تصور و تصویری از پیدایی و پایداری این شاهنشاهی بزرگ را بر همگان ارائه کنند. جانشینان شاپور تا نرسی، این هدف را ادامه دادند که د...

قرن 10 میلادی در جزیرۀ آغتامار در ترکیۀ امروزی کلیسایی توسط شاه گاگیک به‌نام صلیب مقدس بنا شد که نمونه‌ای منحصر‌به‌فرد در هنر مسیحی این دوره و یکی از شاهکارهای بی‌نظیر کلیسا‌سازی به‌سبک ارمنی است. بسیاری از موضوعات و سبک حجاری‌های این کلیسا به‌شیوۀ ساسانی است، از جمله نقوش گیاهی، جانوری، اساطیری، ماسک‌های انسانی و نقوش پادشاهی. این پژوهش به روش توصیفی و تطبیقی به بررسی نقوش حجاری‌شده در کلیسای ...

فرم در معماری ایران نقش عمده‏ای ایفا می‏کند. چهارتاقی گونه‏ای از فرم‏های متداول در معماری ایران است و پیشینه‏ای کهن دارد. که با بررسی ساختار و مطالعه روند شکل‏گیری و توسعه آن می‏توان با سیر تحول و تداوم معماری اعصار متمادی ایران آشنا شد. خراسان، از نگاه تعدادی از محققان، خاستگاه معماری چهارتاقی و فرم چلیپایی و پلان چهار ایوانی است نگارندگان مقاله، با این رویکرد، به مطالعه سیر تحول و تداوم فرم چ...

ساختار ارتش ایران در دوره ی ساسانیان برگرفته از دوره های پیشین (ماد، هخامنشی و اشکانی) بود. و با آشنایی با فنون جنگی رومیان کامل گردید. رسته های گوناگون سپاه ساسانی عبارت بودند از: سواره نظام، پیاده نظام و رسته پیلان جنگی. وظیفه ارتش ساسانی پاسداری از آیین شاهنشاهی، ایمن ساختن کشور و بستن مرزها بر روی بیگانگان بود. در مرزهای ایران پادگان هایی برای حفاظت ایجاد کرده بودند که گروه هایی باعنوان های...

چکیده ملل مختلف بر حسب عادات و سنن اجتماعی و قوانین مذهبی، ضوابط و مقررات خاص را برای تعیین سهم الارث مشخص کرده اند. بدون تردید ارث از مهمترین وقایع در روابط مالی افراد است. اگرچه مانند هر یک از وقایع حقوقی، اراده وارث و مورث در تحقق بخشیدن به آن دخالت ندارد، اما نقش آن در اقتصاد خانواده و اجتماع انکارناپذیر است. مقررات ارث در هر یک از دوره های زمانی، نتیجه تحولات به وجود آمده در زندگی انسان ا...

مورخان و پژوهشگران درخصوص شکست ساسانیان از عرب­ها به دلایل زیادی اشاره کرده­اند. در سال 2008، پروانه پورشریعتی با انتشار کتاب "زوال و فروپاشی شاهنشاهی ساسانی: اتحادیه ساسانی-پارتی و فتح ایران به دست عرب­ها" جانی تازه به این موضوع بخشید. وی با یک روش­شناسی بدیع و کم­سابقه به ارائه یک روایت تازه و نادر از مسئله سقوط ساسانیان پرداخت. با تجزیه و تحلیل منابع مکتوب و شواهد باستان­شناسی، پورشریعتی به ...