فرمایش‌های امام علی (ع) در نامه‌های نهج البلاغه با اسلوب‌های تعلیل فراوان همراه است و مترجمان اغلب از واژگانی محدود در مقابل این تنوع تعلیلی استفاده می‌کنند و گاه برای جلوگیری از تکرار این واژگان محدود، تنها برخی از تعلیل‌ها را منعکس می‌سازند. از آنجا که تعلیل از شیوه‌های اقناع مخاطب است، ضرورت دارد برابری تعلیلی نامه‌ها وترجمه‌ها تا حدّ امکان رعایت شده و از تکرار واژگان محدود پرهیز گردد؛ این مق...

قاعده‌ی فلسفیِ «الواحد»، تطبیق آن بر خداوند به عنوان یکی از مصادیق قاعده، نیز بحث از اوّلین مخلوقِ صادر از خداوند، از مباحثی است که جایگاه خاصّی در فلسفه‌ی اسلامی دارد و فیلسوفان فراوانی به صورت گسترده و عمیق بدان پرداخته‌اند. یک پرسش مهم در اینجا آن است که آیا این قاعده و مباحث پیرامون آن و به طور خاص، نحوه‌ی صدور جهان از خداوند، ریشه‌های قرآنی و روایی نیز دارد یا نه؟ آنچه در این نوشتار آمده، بررس...

علامه محمد اقبال برای مردم فارسی‌زبان از شخصیت‌های بسیار گرامی است. او با جرئت و عزم راسخ عازم میدان شعر و ادب فارسی شده و در حضور ملای روم، عطار، حافظ و دیگران خامه‌فرسایی کرده است. درمورد اشعار و آثار این ادیب گران‌مایه و چیره‌دست سال‌هاست که اهل قلم بحث آراسته‌اند. جایگاه والای زبان و سخن در نوشته‌های اقبال لاهوری اولین نکته‌ای است که در مواجهه با آثار این شاعر توانمند جلب نظر می‌کند. موضوع ...

مبانی اندیشة فردریش نیچه و اقبال لاهوری با تأکید بر انسان‌شناسی و فلسفة سیاسی   شجاع احمدوند* - محسن سلگی**   (تاریخ دریافت:8/2/93 – تاریخ پذیرش: 5/8/93 )   چکیده در این نوشتار، مقایسة اندیشة نیچه و اقبال لاهوری در چهار بُعد معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی‌، روش‌شناسی و انسان‌شناسی مقصود قرار گرفته است. درحالی‌که نیچه با هر سه مؤلفة نخست، سر ستیز دارد، اما لاجرم می‌‌توان از وجود هر چهار محور شناخت در ان...

تجلی عرفان اسلامی در ادبیات فارسی به درجه­یی است که همچون طاووس در آثار مختلف زبان فارسی جلوه­های گوناگون و متنوع دارد.این چشم اندازهای دل­فریب وقتی با  سایر نحله­ها از قبیل عرفان هندی-بودایی همجوار می­گردد دلبری صد چندان پیدا می­کند. اقبال شاعر جامع­الاطراف شبه قاره که از زیور علم و دین و نظر و عمل توامان بهره­مند است، در خصوص مبانی و اصول تصوف و عرفان نیز، با عنایت به همجواری با مکتب غنی عرفا...

گلشن راز شبستری در سطح زبانی اثر نسبتاً منسجم و تا حدی موفقیت آمیز است و شاعر در آن از زبانی ساده و قابل فهم بهره برده است. اما در سطح ادبی و صور خیال اثری بسیار ساده است و نسبت به آثار بزرگ عرفانی و تعلیمی چندان قوی نیست. در سطح فکری از انسجام خوبی برخوردار است. این کتاب در زمینه ی شعر تعلیمی صوفیه سروده شده است و غالباً تأثیر حکمت ابن عربی و شارحان او را نشان می دهد. اقبال گلشن راز جدید را دره...

جریان شرق شناسی و اسلام شناسی در حوزه های دانشگاهی جهان،  پیوسته با واکنش های مختلفی از سوی شرق مواجه بوده است. برخی، محققین در این رشته ها را همکاران سیاسی دولت متبوع می دانند و در فعالیت های آنها به دنبال مقاصد استعماری و... هستند. عده ای شرق شناسان را معاند اسلام می دانند. در مقابل این آراء، بعضی شرق و غرب را از یکدیگر جدایی ناپذیر می دانند؛ آنه ماری شیمل در زمرة این دسته محسوب می شود. این م...

بى شک علامه محمد اقبال لاهورى، فیلسوف بزرگ شبه قاره هند در قرن بیستم، یکى از منادیان اصلى بازگشت خویشتن و احیاى تفکر اسلامى در عصر حاضر است. این مقاله پس از معرفى اجمالى شخصیت این متفکر اسلامى، آراى آموزشى او را مورد بررسى قرار مى دهد. وظیفه آموزش و پرورش از نظر اقبال، آفرینشِ انسانى اصیل است که مى تواند براى خود به طور مستقل بیندیشد. از نظر وى، آزادى براى تعلیم شخصیت چنین فردى ضرورت دارد، زیرا ...

اقبال آذر و قربان خان شاهی دو چهره ی موسیقی آوازی در دوران قاجار می باشند که هر دو آموزش گوشه های موسیقی دستگاهی را نزد حاجی ملا عبدالکریم جناب قزوینی آموخته بودند. در این تحقیق تلاش می شود پنج گوشه از آواز های اقبال آذر و پنج گوشه از آوازهای قربان خان شاهی که توسط هر دو استاد آواز خوانده شده مقایسه شود تا نکات مشابه و متفاوت این دو روایت از جنبه های ساختاری(در سیستم مُدال) موسیقی ایرانی مورد بر...