یکی از مباحث بنیادی و کاربردی در علم فقه و اصول فقه، اعتبار مثبَتات ادله می‌باشد. امارات و اصول عملیه همانطور که می‌توانند دارای آثار شرعی مستقیم باشند، می‌توانند دارای آثار شرعی غیرمستقیم نیز باشند. اعتبار این لوازم و آثار غیرمستقیم تحت عنوان مثبتات ادله بررسی می‌شود. برخی از اصولی‌ها با طرح جعل علمیت برای امارات، مثبتات اماره را معتبر می‌دانند ولیکن، مثبتات اصول را به علت عدم جعل کاشفیت، فاقد ...

با فرض دلالت ابتدایی ادله (به‌سان مقتضی) بر ثبوت قاعدۀ عدالت، یکی از پرسش‌برانگیز‌ترین مباحثی که وجود مانع دربرابر این مقتضی را بررسی می‌کند، کاربرد قاعده به‌لحاظ بودن یا نبودن نص است. جریان قاعدۀ عدالت، در موارد غیرمنصوص، به جنبۀ اثبات‌گری این قاعده برای استنباط احکام بستگی دارد. بررسی ادلۀ این قاعده، عدم حجیت اثبات‌گری آن را نشان می‌دهد. اما هستند فقیهانی که مستند به عدالت، احکامی را استنباط ...

در آیاتی از قرآن کریم از محبت خداوند به آدمیان و محبت عده‌ای از آدمیان به خداوند سخن گفته شده است. ملاصدرا با تعریف محبت به «ابتهاج به امر موافق»، حقیقت آن را در خداوند می‌داند و بیان می‌کند که اطلاق محبت بر غیر خداوند مجازی است؛ همان‌گونه که اطلاق وجود بر غیر او به مجاز است. بنابراین هر ممکنی جهتی از جهات کمال خداوندی است و محبت خداوند به ذاتش، محبت به تمامی ممکنات است؛ اما ممکنات در قبول تجلی...

اصل جهت کافی یکی از اصول بسیار مهم فلسفی است. آرتور شوپنهاور فیلسوف مشهور آلمانی، بر این اصل بسیار تأکید کرد و آن را مدخلی برای ورود به نظام فلسفی خویش قرار داد. وی بر آن است تا حدود و شرایط اطلاق این اصل را به نحو دقیق مشخص کند و از کاربرد ناروای آن در ساحت ماورای واقعیت پدیداری بپرهیزد. این اصل در نظام فلسفی وی حاکم بر روابط و نسب میان پدیدارها و اعیان است. به علاوه، اصل مذکور در نظام فلسفی و...

در آیاتی از قرآن کریم از محبت خداوند به آدمیان و محبت عده ای از آدمیان به خداوند سخن گفته شده است. ملاصدرا با تعریف محبت به «ابتهاج به امر موافق»، حقیقت آن را در خداوند می داند و بیان می کند که اطلاق محبت بر غیر خداوند مجازی است؛ همان گونه که اطلاق وجود بر غیر او به مجاز است. بنابراین هر ممکنی جهتی از جهات کمال خداوندی است و محبت خداوند به ذاتش، محبت به تمامی ممکنات است؛ اما ممکنات در قبول تجلی...

برای ورود به هر گونه بحثی در حوزه ادبیّات پایداری، لازم است نخست یکی از تعاریف متعدّد آن را پذیرفت. هر کدام از این تعاریف به گونه­ای بر نقاط سلبی و ایجابی آن تأکید کرده­اند. بررسی سیر تکوینی این تعاریف نشان می­دهد ادبیّات پایداری در آغاز صرفاً به ادبیّات دفاع مقدّس اطلاق می­شده، اما به مرور و با در نظر گرفتن ریشه­ها و زمینه­های پیدایش آن، پهنۀ گسترده­تری یافته است. با تکیه بر تعریف­های متعدّد پیشین و ...

مشمشه بیماری کشندۀ مشترک بین انسان و تک‌‌سمیان، از دیرباز مورد توجه تمدن‌های مختلف بشری، از جمله دامپزشکان دوران اسلامی قرار گرفته و به همین دلیل نام‌های متعددی بر آن اطلاق شده است. از میان این نام‌ها، واژۀ فارسی «خُنام» قابل توجه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مفهوم این واژه فراتر از توصیف بیماری «مشمشه» بوده و در اصل به هر نوع ناسور لنفاوی، صرف‌نظر از نوع چرکی که از آن خارج می‌شود، اطلاق شده است...

شیعه در لغت به معنی پیرو و یاور، و تشیع یعنی ادعای پیروی نمودن است. این کلمه در مفهوم اصطلاحی خود به پیروان و یاوران وطرفداران هر شخصی اطلاق می گردد، اما در کاربرد اختصاصی در تاریخ اسلام، اسم علم به خود گرفته است که به پیروان و معتقدان به امامت حضرت علی بن ابیطالب (ع) و فرزندان معصوم او (ع) اطلاق گردیده است. گرچه بر طرفداران و پشتیبانان آن حضرت در بعد سیاسی و حکومتی در برهه ای از تاریخ اسلام ه...

در خصوص اینکه آیا میتوان در ضمن عقد نکاح شرط کرد زن و شوهر با یکدیگر رابطه جنسینداشته باشند بین دانشمندان فقه و حقوق اختلاف نظر است؛ منشأ این اختلاف از آنجا است که آیابرقراری روابط جنسی مقتضای ذات نکاح است یا خیر؟ اگر برقراری روابط جنسی از مقتضای ذاتعقد نکاح باشد، شرطی که آن را ممنوع کند باطل است؛ اما اگر آن را مقتضای اطلاق عقد بدانیم،چنین شرطی معتبر است. نگارنده در این نوشتار میکوشد با نقد دو ...

برای ورود به هر گونه بحثی در حوزه ادبیّات پایداری، لازم است نخست یکی از تعاریف متعدّد آن را پذیرفت. هر کدام از این تعاریف به گونه­ای بر نقاط سلبی و ایجابی آن تأکید کرده­اند. بررسی سیر تکوینی این تعاریف نشان می­دهد ادبیّات پایداری در آغاز صرفاً به ادبیّات دفاع مقدّس اطلاق می­شده، اما به مرور و با در نظر گرفتن ریشه­ها و زمینه­های پیدایش آن، پهنۀ گسترده­تری یافته است. با تکیه بر تعریف­های متعدّد پیشین و ...