بیشتر تاریخ نگاران نگارگری مکتب اصفهان عصر صفوی به جدایی نگاره از کتاب آرایی و شعر روایی اشاره کرده اند و مطرح ساخته اند که دوگونه هنریِ نگارگری و شعر درصدد بوده اند که به عنوان گونه هنری مستقلی عمل کنند. محققان حوزه ادبیات به واژگان نگارگری در اشعار دوره مکتب اصفهان نظیر نگاره، قلم مو، رنگ، آب و رنگ، و دیگر عناصر و لوازم نگارگری پرداخته اند. این مقاله بر آن است تا به تعامل شعر و نگارگری در مکتب...

بررسی فعالیت‌های اتباع و سفرای دولت‌های اروپایی در ایران از جمله موضوعات قابل توجه در دورۀ صفوی است. در میان فرستادگان مذکور، «پدر ژان تاده»، سفیر اعزامی دربار واتیکان که در سال 1607م / 1016ق مقارن سلطنت شاه عباس اول همراه شماری از کشیشان کرملیت وارد اصفهان شد، یکی از مشهورترین آنهاست. حضور 19 سالۀ این کشیش اسپانیایی تباردر ایران و همچنین انتخاب وی به‌عنوان فرستادۀ ویژه شاه عباس به دربار روسیۀ ...

در توسعه و رکود شهری قزوین، به‌عنوان پایتختِ دوره‌‌ایی از حکومت صفویه بررسی عوامل محیطی نظیر موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی، خاک منطقه، آب و هوا، منابع آب، حوادثی نظیر زلزله، سیل و شیوع بیماری‌ها تأثیر زیادی داشته‌ است و در خور پژوهشی جدی است. از این‌رو، در این تحقیق تلاش گردیده است تا نقش این عوامل، از زوایای مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. قزوین از جمله شهرهایی است، که پس از انتخاب آن به پا...

چکیده: پیدایش فضای سبز در کالبد فضاهای شهری در ایران را می توان به دو گونه تقسیم نمود؛ نوع اول طبیعی و ارگانیک و نوع دوم طراحی شده و مصنوع است که مردم در شکل گیری و گسترش آن نقش اساسی دارند. خیابان چهارباغ اصفهان در دوره صفوی نمونه خوبی از دست? دوم به شمار می رود که به عنوان عامل اساسی در منظر شهری اصفهان صفوی، بستری برای شکل گیری بسیاری از فعالیت های فرهنگی-اجتماعی دوران معاصر خود همچون رساند...

عصر صفوی به عنوان دوره ای مهم و تعیین کننده در بستر تاریخ ایران، دارای متغیرات مختلف فرهنگی است، که اوج تبلور آنها در اصفهان، پایتخت صفویان به منصه ی ظهور رسیده است. در این بین نهاد خانواده از جمله نهادهای حیاتی در جامعه ی عصر صفوی است، که به فراخور حال خود در کنار دیگر نهادهای اصلی همچون حکومت، اقتصاد، مذهب و آموزش و پرورش مشتغل به ایفاء کارکردهای خود بوده است. پرسشی که در اینجا مطرح می شود آن...

اندکی بعد از سقوط اصفهان بدست افاغنه، تهماسب صفوی فرزند شاه سلطان حسین مخلوع، در قزوین تاج گذاری کرد و برای احیای حکومت صفویه از ایلات و طوایف ایران درخواست کمک نمود؛ قاجارهای استرآباد و افشارهای درگز برای حمایت از شاهزاده به وی ملحق گشتند. با پیوستن قاجارها و افشارها به شاه تهماسب دوم، دوره مهمی از روابط این دو طایفه آغاز شد. چون سران هر دو طایفه طمع قدرت داشتند، رقابت آنان منجر به قتل خان قاج...

تخت فولاد ازجمله آرامگاه‌های متعددی است که هنوز بقایای بسیاری از آنها در بافت قدیمی اصفهان به جای مانده و قسمتی از هویت تاریخی و فرهنگی این شهر را شکل می‌دهد. این آرامگاه پیش از اسلام تا کنون به حیات و گسترش خود ادامه داده و به یکی از شاخص‌های هنر و معماری اصفهان تبدیل شده است. در این مجموعه تکایای مختلف، مساجد، مدارس و آب انبارهای متعددی وجود دارد که با اضافه شدن موزه و کتابخانه، ارزش این آرام...

شرف­الدین حسن معروف به حکیم شفائی اصفهانی (956-1037ﮬ ) طبیب ، عارف و شاعر خوش سخن عهد صفوی است و درعین حال از معروف­ترین شاعران هجوسرای این عصر محسوب می­شود. وی در انواع قالب­های شعری طبع­آزمایی کرده و درغزل-­سرایی شیوه مطلوب یافت. دیوان او دربردارندۀ 12000 بیت است که 160غزل برجستگی خاصی به دیوان او بخشیده است. کلام جادوگرش مورد توجه شاه عباس اول صفوی واقع شد و اقتدارش در اصفهان زبانزد خاص و عا...

این مقاله از دیدگاه تاریخ اجتماعی هنر و با به کارگیری روش زایتگیست که بررسی زمینه تاریخی-اجتماعی را در پیدایش هنر جدید اجتناب ناپذیر می کند، نگاشته شده است؛ لذا این تحقیق برای دست یابی به شرایط تاریخی-اجتماعی موضوع مورد بحث از منابع اولیه (کتب و اسناد) قرون هفده، هجده و نوزده و منابع ثانویه در زمینه تاریخی- اجتماعی ظهور و توسعه هنر نقاشی مدرن توسط هنرمندان ارمنی جلفای اصفهان قرن هفدهم، که به عل...

مجموعه گنجعلی¬خان در کرمان که از زیباترین نمونه های معماری و تزئینات عصر صفوی در ایران می باشد، شامل میدان وسیعی است که به سرای گنجعلی¬خان مشهور است. بناهایی مانند کاروانسرا، مسجد، حمام، آب انبار و ضراب¬خانه در چهارگوشه میدان قرار دارند و گرداگرد میدان را بازار احاطه کرده است. هریک از بخش¬های این مجموعه به نوبه خود اثری ارزشمند از معماری و انواع تزیینات دوره صفوی را به نمایش گذاشته است. کاروانس...