اسطوره یکی از عناصر عمدۀ سامان دهی زبان و معنای شعر معاصر است. گرچه اسطوره ها اساساً متعلق به دنیای باستان اند و از رهگذر روایات قدسی و مینوی، جهان بینی مردمان آن عصر را تدارک می دیده اند، در دنیای جدید و در عصر خردگرایی نیز هم چنان در ذهن و زبان انسان امروزی حضوری تأثیرگذار دارند. شاعران بنابر ذهنیت تخیلی و به جهت نیروی خیالین اسطوره ها، فراوان از آن تأثیر می پذیرند و به بازتولید و باززایی آن د...

کاوش در متن قرآن حاکی از آن است که مشرکان با هدف انکار منشأ وحیانی قرآن و نفی معاد نسبت «اساطیرالاولین» بودن به قرآن داده­اند. لغویان واژه «اساطیر» را جمع «اسطوره» دانسته­اند. در مفهوم این واژه نیز تعاریف گوناگونی ارائه گردیده که حاصل آن این است که اسطوره جهان بینی ویژه انسان باستانی است و از جهت کشف ساختار اجتماعی زندگی بشر در زمان­های بسیار دوردست و نیز ساختمان اندیشه­ای او اهمیت دارد. اما با...

باستان شناسی دوره اسلامی ابزاری است برای شناخت و درک بهتر جهان اسلام که از چهارده قرن پیش در سه قاره - از اسپانیا تا اندونزی - همچنان زنده است. تعریف فوق دو ویژگی بسیار مهم با خود حمل میکند: اول اینکه، باستان شناسبی اسلامی، سرزمین های گوناگون با ساختارهای اقلیمی، فرهنگی و تاریخی کاملا  متفاوتی را در بر می گیرد. دوم آنکه باستان شناسی اسلامی آثار فرهنگی جهانی همچنان زنده و پویا را مورد بررسی قرار...

مردم بین النهرین نیز همچون سایر فرهنگ های جهان باستان به مرگ می اندیشیدند و درباره زندگی پس از مرگ به گمانه زنی می پرداختند. ولی، آنچه توجه هر پژوهشگری را به هنگام مطالعۀ اسطوره های بین النهرینی به خود جلب می کند، هراس فراوان آنان از مرگ و سرنوشت روان، و متعاقب آن یأس و ناامیدی شدیدی است که بر تمامی اسطوره های این سرزمین کهن و پهناور سایه افکنده است. در این مقاله فلسفۀ مرگ و سرنوشت روان در باور...

چکیده پژوهش حاضر، جایگاه هفت شخصیت برجسته اسطوره ای؛ جمشید، ضحاک، فریدون، کیکاووس، گشتاسب، رستم و اسفندیار را در ادبیات ایران باستان ،با تکیه بر شواهد و جملات و عباراتی از اصل متن های کتاب اوستا به خط و زبان اوستایی، و اصل آثار فارسی میانه به خط و زبان پهلوی، جست و جو کرده و آن را با دسته ای از ابیات شاهنامه فردوسی مقایسه و تطبیق نموده و مورد بررسی و تحلیل قرار داده است که با خصوصیات و کردارها...

این پژوهش که به علل چگونگی و زمینه های برخورد ایران و یونان در زمان هخامنشی و بویژه در زمان داریوش بزرگ و خشایارشا می پردازد، پژوهنده سعی کرد که با بهره گیری از نوشته های نویسندگان قدیم و پژوهشهای جدید به علل و چگونگی این برخوردها و پیامدهای آن با نگاه بازتر و گسترده تری بپردازد. و با ارزیابی و مقایسه دیدگاههای پژوهشگران و تاریخ نگاران، پاسخ روشن و مناسب تری را در باره این رویاروییها و پیامدهای...

عناصر اسطوره ای در شعر هر دوره از جایگاه خاصی برخورداراست. اگر در دوره ی سامانی و غزنوی گرایش به اسطوره از اهمیت خاصی برخوردار است و به عکس آن در عهد سلجوقی با توجه به شرایط موجود، عدم اقبال به باورهای ملی یک ویژگی سبکی در شعر محسوب می شود؛ در دوره ی مشروطه نیز با توجه به احوالات سیاسی اجتماعی این عصر بیشتر شاعران جریان ساز این عهد برای تحریک و برانگیختن عاطفه و حس مخاطبین خود، از این الگوهای ن...

در بار? ایران باستان به ویژه در سال های اخیر، پژوهش هایی قابل توجه انجام گرفته و این حاکی از یک رویداد میمون در خصوص توجه پژوهشگران به تمدن ریشه دار ایران باستان است. نوشتار حاضر به دلیل توجه و تمرکز روی یکی از وجوه سیاسی آن تمدن، در نوع خود کاری بدیع است. سئوال اصلی این است که حکومت ها و زمامداران برای تداوم زمامداری خویش چه ادله و توجیهاتی ارائه میکرده اند؟ پاسخی که بر اساس تحلیل متون سنگ نوش...