گرچه تاکنون نظریّه‌های گوناگونی دربارة میزان کارآمدی ترجمه در انتقال مفاهیم به وجود آمده، امّا تقریباً روش علمی متقن برای رسیدن به پاسخ دقیق و روشن این سؤال مطرح نشده است. با این حال، به نظر می‌رسد با به‌کارگیری برخی از نظریّه‌های جدید در حوزة تحلیل متن بتوان به پاسخ‌هایی درخور دست یافت. نظریّة جدید انسجام و پیوستگی هلیدی و حسن (1985م.) از جمله روش‌هایی است که به کمک آن می‌توان میزان انسجام و پیوستگ...

ترجمه یکی از مهم ترین مسائل فرهنگی معاصر است؛ زیرا وظیفة مترجم تنها جایگزینی الفاظ نیست، بلکه به عنوان یک میانجی، سعی در ایجاد نوعی هماهنگی بین فرهنگ ملّی و فرهنگ مبدأیی دارد که دارای عادات و رسوم خاصّ خود است. این مسأله کار مترجم را دشوار و مأموریّت او را با پیچیدگی همراه می سازد. نیومارک، دانشمند و نظریّه پرداز آمریکایی در حوزة ترجمه، روش هایی را برای ترجمة عناصر فرهنگی پیشنهاد داده که در محافل ع...

از ترجمة رسالة قشیریه، نسخه‌ای به شمارة 2077 در کتابخانة ایاصوفیای استانبول نگهداری می‌شود که نگارش دیگری از ترجمة ابوعلی عثمانی است. استاد فروزانفر برای نخستین‌بار در سال 1345 به تصحیح ترجمة رسالة قشیریه همت گماشت. او در تصحیح خود از این نسخه استفاده نکرد؛ زیرا این نسخه در میانة کار به دستش رسید و نیز می‌پنداشت تفاوتی با نسخة موزة بریتانیا ندارد. به همین سبب کار تصحیح متن را با مقابلة نسخه موز...

این مقاله به معرفی و ارزیابی معجم های موضوعی قرآن می پردازد. نویسنده نخست از ضرورت معجم موضوعی سخن گفته سپس اهداف معجم نویسی موضوعی را مطرح می کند. آنگاه پیشینه معجم های موضوعی را به صورت فشرده بررسی می کند و سپس معجم ها و فرهنگ های موضوعی قرآن را که به زبان عربی و فارسی منتشر شده است به صورت جداگانه بررسی و ارزیابی کرده نقاط قوت و ضعف آنها را بیان می کند و در پایان به ارزیابی «فرهنگ قرآن» فراه...

سابقة ترجمه در ایران، به روزگار هخامنشیان می رسد که کتیبه ها را به زبان های دیگر می نوشتند. در ایران، سه دوره به داشتن نهضت ترجمه شهرت دارد: نخستین نهضت ترجمه در روزگار ساسانیان، به ویژه با تأسیس جندی شاپور، شکل گرفت. طبق منابع موجود، ترجمه های این دوره، کتب تاریخی را شامل نمی شده است. دومین نهضت، در اواخر سدة دوم، با تأسیس بیت الحکمه، به نهایت شکوفایی خود رسید.[1] در این دوره نیز با تأسی از حک...

همگام بارشد تبادلاتاجتماعی،فرهنگیومذهبی درسراسرجهان درعصرحاضر،ترجمة متون اسلامی به زبان آلمانی نیزدرایران نیزفزونی یافت.آنچه دراین میان،مترجمانرا گرفتارچالشها ودشواریهای گاه حلنشده قرار میدهد،حساسیت ویژهای است که او را وامی داردترجمة متون اسلامی رابادرنظرگرفتن قالب ومحتوا درست وباظرافت به مخاطب انتقال دهد؛زیرااشتباه درترجمة این متون،سهلانگاری وعدم احساس مسئولیت اورابه مفاهیم دینی بهذهن متبادرمی...

در سدة چهاردهم خورشیدی، ادبیات معاصر ایران تحولات شگرفی یافت و همسو با جریان‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی معاصر دستخوش تغییرات بسیار شد. بررسی نقش ترجمة آثار ادبی غرب، همچون رمان‌ها و نمایشنامه‌ها و اشعار، به منزلة یکی از جریان‌های فرهنگی عصر جدید، می‌تواند دگرگونی‌های ادبیات معاصر ایران را به‌درستی نشان دهد. در این میان، حتی شاعران معاصر ایران که رنگ ملی در سروده‌های آنان بارزتر است، گاه از آثا...