ابن مقفع از نویسندگانی است که در اواخر عصر اموی و در اوایل عصر عباسی می زیست که در 25 سال اول از عمرش برای عمر بن هبیره و داود بن عمر بن هبیره نویسندگی می کرد و در 11 سال بعدی از عمرش به عیسی بن علی پیوست و برای او نویسندگی می کرد. دو کتاب ابن مقفع سرشار از مفاهیم والایی است که اسلوب آن دو کتاب از سه ناحیه ادبی و لغوی و فکری بررسی شده است ؛ در فصل پایانی ، سرچشمه های فکری این نویسنده بزرگ که ب...

مسأله آغاز پیدایش جعلِ حدیث یکی از مسائل مهم تاریخ حدیث است که از سوی محققان فریقین آرای متفاوت و گاه متناقضی در باره آن ابراز شده است. یکی از این آرا متعلق به عمر بن حسن بن عثمان فلاته، از نویسندگان معاصر اهل سنت است که کتاب الوضع فی الحدیث او از مهم‏ترین منابع موجود در مطالعات وضع شناسی به شمار می‏رود. وی با نقد آرای دیگران و طرح مستنداتی تاریخی کوشیده است تا پیدایش احادیث موضوع را در ثلث آخر ...

دوره خلافت امام علی (ع)(ذیحجه سال35 تا40 هجری)،درپی شکل گیری شرایط سیاسی پیچیده ای که به دنبال ماجرای قتل عثمان،خلیفه سوم به وجود آمد ، عرصه رد و بدل شدن نامه های متعددی میان طرفهای درگیر بود. مطالعه و بررسی این نامه ها با هدف شناسایی رفتار سیاسی شخصیت های آن دوره، برگی جدید از پژوهش درحوزه تاریخ اسلام را ورق خواهد زد. شناسایی نکات محوری در نامه ها شامل ادبیات بکار رفته، استدلال ها، ادعاها، انت...

منظومه های نحوی جایگاه ویژه ای در ادبیات عربی و آموزش علم نحو دارند. مشهورترین این منظومه ها الفیه ی ابن مالک (م.672) است. ولی پیش از او احمد بن منصور یشکری (م.370)؛ حریری (م.516) و ابن معطی (م.628) منظومه های تعلیمی خود را در علم نحو سروده اند. اما نخستین منظومه ی نحوی از آن خلیل بن احمد (م.170) است در 293 بیت که در این نوشتار به ویژگیهای آن اشارت رفته است.

هر علمی دارای اصول و زیر ساخت های شناخته شده ای است که اندیشمندان بر پایه ی آن به پژوهش و تدوین یافته هایشان می پردازند. در زبان و ادبیات عربی صرف و نحو پایه و اساس دیگر علوم به حساب می آید ؛ به زبانی دیگر هر علمی که گفتار و نوشتار در آن به کار رود، قطعاً برگرفته از نحو و صرف است.برای پیدایش علم نحو تاریخ دقیقی در دست نیست و آرای دانشمندان در این زمینه مختلف است ؛ امّا از زمان ابو الاسود دولی تا ...

جزء 4680 و 30 پاره قرآن دیگر، به ترتیب از محمدبن عثمان و پدرش، از آثار برجستة مکتوب دوره سلجوقی می‌باشد که در بخش مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. در این مقاله فقط قرآن محمدبن عثمان معرفی گردیده است. این جزء قرآن با توجه به سبک نگارش و تزئینات و ...

امویان از سال 41 تا 132 بر تمام جهان اسلام مقتدرانه حکومت کردند اگر مدت زمان محدودی شورش ابن زبیر، عاصی شدن عبدالرحمن بن محمد بن اشعث و یا قیام حارث بن سریج این اقتدار را کم­رنگ نمود، در نهایت آنان موفق به سرکوب این جریانهای مخالف شدند در قیام ابومسلم و نهضت عباسی شرایط متفاوت بود دولت اموی غیر از طرز مقابله با نهضت و قیام عباسی در مقابله با جریانهای خطرساز و جدی مدبرانه عمل می­نمود و تعصب قبیل...

اعتقاد به توحید لازمه دینداری است، از آنجاکه مساله توحید ذو مراتب است و هر انسانی مطابق با ظرفیت واستعداد خویش از آن بهرمند می¬شود و قسمتی از آن را درک می¬نماید، همواره مورد اختلاف و بحث وگفتگو بوده است به همین دلیل اختلافات بین فرقه¬ها و نحله¬های موجود مذاهب اسلامی نیز نشات گرفته از همین ادراک متفاوت است .اما معیار و مصداق درستی ادراک انسان همان راسخون در علمند که قرآن به آنان اشاره نموده است ...

یکی از اقدامات عمر تعیین افرادی از صحابة قریش به منظور خلافت بود. وی شش تن از مهاجران را در شورای خلافت قرار داد و اعلام کرد که فقط این افراد شایستگی خلافت رسول الله (ص) را دارند. نکتة درخور توجه و تأمل این است که این افراد، به جز علی (ع)، هم در دوران خلافت عثمان و هم در عهد خلافت علی (ع) تابع خلیفة وقت نبودند و دردسرهای بزرگی برای جانشین رسول خدا (ص) ایجاد می کردند. در این مقاله با روش تحلیلی ...