"مدرنیسم" اصطلاحی است که در حوزه­های گوناگون: فلسفه، جامعه شناسی، علوم سیاسی و... کاربرد گسترده ای دارد، اما مدرنیسم درعرصه­ی ادبیات به نظامی زیباشناسانه پس ازجنگ جهانی اول گفته می­شود که شامل گسست کامل از سنت های هنری و فرهنگی است. در ایران هر چند شعر نو با نیما آغاز می شود، اما مدرنیسم از دهه­ی چهل و با آغاز تحولات اجتماعی و "مدرنیزاسیون" کردن جامعه تاثیرات خود را در ادبیات نشان می دهد و شعر ...

آشنایی‌زدایی در جهان متن، شامل همه‌ی شگردهایی می‌شود که در برجسته‌سازی یک متن ادبی دخیل‌اند و معمولاً با نوعی هنجارگریزی همراه هستند و می‌توان گفت آشنایی‌زدایی نتیجه‌ی برجسته‌سازی و هنجارگریزی است. یکی از انواع هنجارگریزی‌هایی که که شاعر برای آفرینش اثر ادبی به آن دست می‌زند، هنجارگریزی دستوری است و آن به معنی گریز از قواعد نحوی حاکم بر زبان است؛ هر زبان دارای ساختار دستوری خاصی است که مطابق زبا...

هر اثر ادبی‌ای برآمده از اندیشۀ مخیل و احساس لطیف انسان است و آفرینندۀ آن که ذاتاً موجودی اجتماعی است، خواه ناخواه از جامعۀ خود متأثر می‌گردد و جلوه‌های گوناگونی از فرهنگِ بسترِ زیستی خود را در آثار خویش بروز می‌دهد. رابطۀ تنگاتنگ ادبیات با جامعه چنان است که می‌توان با نگریستن به یک اثر، به اطلاعات گوناگون و مفیدی در باب جامعه‌شناسی یک منطقه دست یافت. منوچهر آتشی، بسیاری از عناصر بومی جنوب را وارد...

مقاله حاضر در مقام بیان دیدگاه فیض کاشانی درباره حکم نماز، مشتمل بر مطالب زیر است: برگزاری نخستین نماز جمعه در اسلام توسط پیامبر اکرم‏صلی الله علیه وآله، حکمت خطبه نماز جمعه که باید در جهت تحکیم مبانی عقیدتی و بیان مسائل لازم مربوط به جامعه اسلامی باشد و نیز بیان اقوال فقهای امامیه درباره حکم نماز جمعه، قول فیض کاشانی بر وجوب تعیینی و دلائل وی بر این قول، از آیات، روایات از پیامبرصلی الله علیه ...

در این رساله در فصل نخست ابتدائاً با زندگی نامه شیخ شهاب الدین سهروردی و ملا محسن فیض کاشانی به نحو اجمالی و تا آنجا که به حیات علمی ایشان و روند رشد علمی و پرورش ایده های فلسفی و اعتقادی آن ها تاثیر داشته است پرداخته شده و با برخی زمینه ها و منابعی که با تولد حکمت اشراق و حماسه عرفانی شیخ اشراق ارتباط می یابد و نیز مراحل و منابع پرورش ایده های عارفانه ـ فلسفی فیض کاشانی کاوش شده است. در فصل دو...

این نوشتار در واقع به منظور تجلیل از مقام علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی جناب آقای دکتر علیرضا فیض، استاد بلند مرتبه و مدیر گروه آموزشی فقه و حقوق اسلامی دانشگاه تهران، که پس از 43 سال خدمات با ارزش آموزشی و پژوهشی، در آغاز سال جاری به افتخار بزرگ بازنشستگی نائل آمده اند، تهیّة گردیده است. بخشی از آن به خامة مبارک استاد و بخشی از آن برپایة بیانات شفاهی ایشان بخشهای دیگر به همّت جناب آقای دکتر باق...

شخصیت‌ها از رهگذر آثارشان شناخته می‌شوند و هرچه نسبت آن آثار به پدیدآورنده صافی‌تر باشد، شناخت روشن‌تر صورت می‌گیرد. در آیینه آثار حکیم افضل‌الدین کاشانی معروف به بابا افضل که گاهی در رباعیاتش با تخلص افضل دیده می‌شود، آنچه بیش از هر چیز به عنوان روح فلسفه و عرفان افضل-الدین توجه خواننده را به خود جلب می‌کند، عنایت اکید و شدید وی به موضوع مبدأ و معاد و از این رهگذر، انس بی‌تردید وی به دنیای شگف...

اخلاق نویسی در گستر? ادب فارسی سابقه ای هزار ساله دارد. پس از آنکه ایرانیان با تعالیم قرآن آشنایی یافتند، در این زمینه فعالیت بیشتری به خرج دادند. از نخستین آثار تعلیمی در این موضوع تهذیب الاخلاق نوشت? ابوعلی مسکویه است. در این جریان تا عصر حاضر صدها کتاب و رساله به رشت? تحریر درآمده است. در عصر صفوی نظر به بالا گرفتن آثار مکتوب در این باب نیز تألیفات متعددی به منص? ظهور رسید که نقد و ارزیابی ه...

چکیده بر دانشمندان و محققان این نکته پنهان نیست که در بین تمام شرایع و ادیان الهی، شریعتی کامل تر از شریعت اسلام نبوده است، چرا که هم پیام آور این شریعت از همه ی پیامبران افضل بوده و هم خلفا و اوصیائش بر دیگران فضیلت داشته اند. در شرع مقدس اسلام، احکام الهی به طور کامل بیان شده است. هر چند در قرآن کریم به برخی از احکام به طور اجمال اشاره شده، لکن پیامبر گرامی اسلام و ائمه ی اطهار به شرح و تفس...

مشفق کاشانی –عباس کی منش– شاعریست که هم پیش از انقلاب اسلامی و هم پس از انقلاب اسلامی به سرودن شعر بخصوص قالب غزل مشغول بوده است. موضوع اکثر غزلیات او پیش از انقلاب عاشقانه است ولی با پیروزی انقلاب اسلامی موضوع غزلیات او بیشتر در زمین? انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است؛ از این رو بررسی غزلهای او در دو دور? قبل از انقلاب و پس از انقلاب دارای اهمیّت است. بررسی و طبقه بندی شاخصه-های بارز و پُر بسامد غزل...