آزادی از جمله مسایل مهم و بنیادی نیازهای اساسی انسان قدیم و جدید بوده است. چرا که بدون آن رشد و کمال انسان و به طبع انسانیتش بی معنا خواهد بود. لذا در طول تاریخ این مساله همواره ذهن انسان را به خود مشغول داشته است و از آنجا که آزادی از اصول بنیادی در تعلیم و تربیت است و نقش بسزای در آموختن و دانستن دارد. و اینکه هر مشرب فکری تعریف متفاوتی از آزادی بیان کرده اند بنابراین نظام تعلیم و تربیت برای ...

استاد شهید مرتضی مطهری (ره) به عنوان یکی از متفکران برجسته و کم نظیر جهان اسلام آثار گسترده، بدیع و ارزنده ای در عرصه معارف اسلامی از خود بجا گذاشته است. احاطه استاد شهید بر منابع اسلامی، بهره مندی از قدرت تفکر و خلاقیت بالا، تماس مداوم با اقشار تحصیل کرده از جمله پزشکان، درک مناسب از متقاضیات زمان و آینده نگری، سبب شده تا تراوشات فکری وآثار قلمی استاد حاوی نکات بدیع و ارزشمندی در حوزه های بین ...

رساله «خاستگاه عرفان امام خمینی» به نحو تاریخی درباره اتصال امام به طریقه ها و مکاتب عرفانی و معنوی شیعه بحث و محتوای آثار و آرای او را با طرق و مکاتب اصلی شیعه مقایسه می کند. امام خمینی به واسطه استادانش از دو جریان عرفانی تشیع در دوران معاصر یعنی طریقه اخلاقیون نجف و مکتب تهران بهره برده است. اشتراکات فراوانی در کلیات میان روش سلوکی و آرای امام با مکتب اخلاقیون وجود دارد، اما این اشتراکات به ...

برخی پیروان امروزی فلسفۀ اسلامی، بر این باور‌اند که دیدگاه‌های فیلسوفان متأخر اسلامی دربارهٔ علم حضوری، می‌تواند برخی مسائل مطرح در نظریهٔ دانش را حل کند. احتمالاً‌‌، خاستگاه این باور دو نظریهٔ مشهور علامه طباطبایی دربارهٔ بازگشت علوم حصولی به علوم حضوری و نظریهٔ‌ آیة ‌اللّه محمد تقی مصباح یزدی دربارهٔ ارجاع بدیهیات اولیه به علوم حضوری است. بنا به نظریهٔ اول، هر علم حصولی ریشه در علمی حضوری دارد. مسئله‌...

این مقاله نقدی است گذرا بر برخی از آرا و دیدگاه های مطرح شده در کتاب »قرآن شناسی« اثر استاد دکتر محمد مهدی فولادوند. بیشتر حجم این کتاب، ترجمه چند اثر عربی است و بخشهای پایانی آن به مقالات و سخنرانی ها و مصاحبه های مؤلف پیرامون موضوعات گوناگون قرآن اختصاص دارد. ناقد نخست به برخی از مبانی و اصول تفسیری نویسنده اشاره کرده سپس بر این اساس، دیدگاه های وی را مورد نقد و بررسی قرار داده است. در این می...

مقصد این گفتار ردّ ادعای مورخانی است که پیدایش مکتب حروفیه را در قرن نهم و به رهبری فضل الله استر آبادی منسوب و ارزیابی کرده اند و در مقابل، اثبات این واقعیت تاریخی که زمان شکل گیری این مکتب قرن ششم قبل از میلاد است و مؤسس آن فیثاغورس حکیم؛ کسی که در قرن چهارم هجری قمری با تلاش اخوان الصفا به ایران و جهان اسلام وارد شده و به همت ابن عربی به اوج کمال نظری خود رسیده و تا قرن نهم هجری از سوی شاگردا...

مصباح­الشریعه و مفتاح­الحقیقه کتابی است حدیثی با محتوای عرفانی و اخلاقی که برای اولین­بار از سوی ابن­طاووس معرفی‌ شده است. نگارندۀ این کتاب هیچ‌گاه مشخص نبوده است. بر این اساس در پژوهش حاضر، با روش تحلیل محتوای کمی و کیفی، عرضۀ محتوای کتاب به منابع اصیل روایی و تاریخی و عرفانی صورت گرفته تا میزان اعتبار استنادهای آن به­دست آید. یافته‌های مبتنی بر این روش نشان می‌دهد از صد حدیث ابتدای ب...

هدف اصلی این پژوهش ، مقایسه مردم سالاری دینی از دیدگاه امام خمینی و آیت اله مصباح یزدی بر اساس شش نمونه از پایه های عملی و عینی مردم سالاری دینی یعنی رهبر، مردم ، قانون اساسی ، احزاب ، انتخابات و آزادی و پاسخ به این سوال اصلی پژوهش است که چه تفاوتهایی میان نظرات امام خمینی و آیت اله مصباح در مورد مردم سالاری دینی است و در پاسخ به این سوال از روش تحلیلی توصیفی در قالب تحلیل محتوا استفاده شده است...

در میان فلاسفة اسلامی معاصر، محمد تقی مصباح یزدی در باب تعریف قضایای تحلیلی نظریه‌پردازی کرده است. مقالة حاضر که پژوهشی است پیرامون نظریة وی در باب تعریف قضایای تحلیلی، از دو بخش تشکیل می‌شود؛ در بخش اول ابتدا «تعریف اولیه» قضیة تحلیلی را که برگرفته از آثار مکتوب محمدتقی مصباح یزدی است ارائه می‌کنیم، سپس مثال‌هایی را که وی قضیة تحلیلی می‌داند به بحث می‌گذاریم و استدلال می‌کنیم که نمی‌توان این ق...