در این پایان نامه سعی بر آن است که ضمن بیان نقش عوامل موثر در فرهنگ و تمدن ماوراءالنهر ، میزان تاثیر و تاثّر آنان بر یکدیگر را بررسی نماییم . در قرن پنجم هجری سه عنصر مهم وجود دارد: فرهنگ و تمدن محلی، فرهنگ و تمدن ایرانی و فرهنگ و تمدن اسلامی.در قرن پنجم در ماوراءالنهر، عامل جدیدی در عرصه فرهنگی ظاهر می شود که بر عوامل موثر فوق الذکر در ماوراءالنهر افزوده شد و ضمن متأثر شدن از سه عامل فوق، به نو...

مدارک تصویری ازجمله مهم‌ترین مدارک در مطالعۀ تاریخ و به‌خصوص تاریخ معماری ایران است. مدارک تصویری انواع مختلفی دارد که نقاشی نوعی مهم در میان آن‌هاست که ظرفیت‌های آن، چندان شناخته‌شده نیست و کمتر در تحقیقات معماری مورداستفاده قرارگرفته است. جای خالی این مطالعات، در خصوص مکتب نگارگری هرات که می‌توان آن را بازنمایی واقعی فضاهای معماری دوره تیموری قلمداد نمود بیشتر رخ می‌نماید. بر همین اساس جهت با...

رحیم هاشم، ادبیات‌شناس، مترجم، روزنامه‌نگار و محرّر معروف تاجیک، در سال 1908م متولد شد و در سمرقند به کمال رسید. جوانی او مقارن با دورانی است که در این مرکز باستانی فارسی‌زبانان تحول و دگرگونی‌های چشمگیری رخ داده بود. رحیم هاشم در رشد و نمو مکتب و معارف، مطبوعات و نشریات، و علم و ادبیات تاجیک خدمات ارزشمندی را به انجام رسانده است. او با هدایت استادش، صدرالدین عینی، در مطبوعات نوتأسیس تاجیک در سم...

هدف پژوهش: این پژوهش با هدف بررسی تذهیب‌های قرآنی عصر تیموری محفوظ در موزه آستان قدس رضوی انجام شده است و ضمن شناسایی آرایه‌های قرآنی همچون: شمسه، دعای افتتاح، سرلوح، صفحات متن (حاشیۀ صفحات)، نشان آیات (جزء، سجده، حزب)، گل‏آیه‌ها، فهرست سوره‏ها و صفحات ختم، به‏نحوۀ صفحه‌آرایی و ساختارشناسی فرم نقوش و رنگ می‌پردازد. از طرفی، مطالعه در این زمینه به‏منظور دستیابی به آرمان والایی ا...

در این پایان نامه، تأثیر اندیشه های عرفانی جامی، هم بصورت کیفی، همچون تجلی اشعار وی در نگاره ها و هم از نظر کمی به لحاظ کثرت تصویرگری آثار او در دوره صفوی؛ بر نگارگری اواخر دوره تیموری و اوایل دوره صفوی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

دانش بین‌رشته‌ایِ جامعه‌شناسی هنر، برای شناخت جوامع، به آثار هنری نیز رجوع می‌کند. در این مقاله، هنر نگارگری دورۀ ایلخانی و تیموری ازنظر جامعه‌شناختی بررسی می‌شود. هدف اصلی این تحقیق بنیادی که با روش توصیفی و نمونه‌پژوهی انجام گرفته، یافتن عوامل مؤثر بر هنر و هنرمندان این دو دورۀ تاریخی است. فرضیۀ اصلی نیز بر تأثیر عوامل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بر هنر و هنرمندان، در مقابل تأثیر هنر بر ج...

معراج نامه تیموری، از نسخه های خطیِ ارزشمند و از منابع تصویریِ مهم برای فهم هنر دینیِ اسلامی است. عقاید، بینش و ایدئولوژیِ پدیدآورندگانِ این اثر به خوبی در آن متجلّی شده است. وفورِ شعله های آتشین در نظام های نشانه ایِ تصویریِ این معراج نامه و اطلاقِ آن ها به چندین مدلولِ متفاوت و حتی گاهی متقابل، نگاره های معراج نامه تیموری را بیش از پیش متمایز کرده است. این مقاله، با تطبیقِ این عناصر درون متنی، به مطالعه ...

بخش مهمی از آثار چوبی در فضای باز و در معرض هوازدگی قرار دارند. حفاظت از این آثار با توجه به ارزش های فرهنگی آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. پیشینه استفاده از روغن بزرک به چند قرن گذشته بازمی گردد و امروزه نیز به شکل سنتی در سطح وسیعی جهت تیمار آثار چوبی در فضای باز به کار می رود؛ بنابراین، ویژگی های تیمار چوب کبوده (populus alba l.) با روغن بزرک تحت تأثیر هوازدگی موردمطالعه قرار گرفت. جذب ...

تاریخ‌نگاری فارسی عهد حاکمیت تیموریان، از چشمگیرترین جنبه‌های تمدنی ایران دورۀ پس از مغول به شمار می‌آید. تاکنون بسیاری از آثار و متون تاریخ‌نگاری این دوره، شناسائی شده و به چاپ رسیده است. پاره‌ای هم که مجال انتشار نیافته، از بخت پژوهش‌های محققان تاریخ و ادبیات برخوردار شده است. اما چنان که از محتوای متون این دوره برمی‌آید، در مورد برخی آثار این دوره تنها اشاراتی در متون برجای مانده که دلیل اهم...

رحیم هاشم، ادبیات شناس، مترجم، روزنامه نگار و محرّر معروف تاجیک، در سال 1908م متولد شد و در سمرقند به کمال رسید. جوانی او مقارن با دورانی است که در این مرکز باستانی فارسی زبانان تحول و دگرگونی های چشمگیری رخ داده بود. رحیم هاشم در رشد و نمو مکتب و معارف، مطبوعات و نشریات، و علم و ادبیات تاجیک خدمات ارزشمندی را به انجام رسانده است. او با هدایت استادش، صدرالدین عینی، در مطبوعات نوتأسیس تاجیک در سم...