تاریخ اجتماعی شاخه‎ای از پژوهش‎های تاریخی مبتنی بر مطالعۀ تاریخی جنبه‎های گوناگون زندگی اجتماعی عامۀ مردم است که مطالعات مستمر آن، از حدود نود سال پیش با شکل‎گیری مکتب آنال آغاز شد. به‎رغم مطالعات گسترده در اروپا و ایالات متحده، در ایران کمتر به مباحث نظری و علمی تاریخ اجتماعی پرداخته ‎شده‎است. این امر در حالی است که تاریخ اجتماعی از مباحث واحدهای درسی رشته های تاریخ، علوم اجتماعی، کتابداری و ا...

چکیده با شروع سلطنت آغا محمدخان قاجار اوضاع سیاسی کشور پس از یک دوره طولانی هرج و مرج و بی ثباتی دارای حکومتی مرکزی شد که تا حدودی به تثبیت موقعیت ایران کمک کرد اما پس از مرگ وی و شروع سلطنت فتحعلی شاه اوضاع کشور به گونه ایی دیگر رقم خورد . شروع جنگهای ایران روس و شکست ایران کفه ی ترازو را به نفع روسها سنگین نمود. بستن معاهدات گلستان و بعد از آن ترکمانچای و انتزاع بخش عظیمی از ایران ، دادن حق...

در عصر حکومت تیمور، در جامعه اسلامی بحران مشروعیت ظهور کرده بود زیرا، مشروعیت ناشی از خلافت عباسی به علت سقوط آن دچار تزلزل شده بود و مشروعیت ناشی از مغول نیز نتوانسته بود به طور کامل جایگزین آن گردد.این مسئله در حکومت تیمور که به صورت توامان از هر دو منبع مشروعیت بهره می برد انعکاس بیشتری داشت، بنابراین مقاله درصدد پاسخ گویی به این سؤال است که تیمور با چه راهکارهایی با این بحران روبرو شد؟به نظ...

سرزمین ایران در اعصار مختلف تاریخ همواره از کانون های مهم علوم گوناگون به خصوص داروسازی و کشت و پرورش گیاهان دارویی بوده است. دانش پزشکی در ایران باستان پیش از دوره اوستایی وجود داشته است و با ظهور زرتشت که خود از پزشکان برجسته بوده است، گسترش این دانش و همچنین علوم مختلف، دامنه وسیع تری یافت که دامنه وسعت آن، تمدن های دیگر را نیز تحت تأثیر قرار داده است، اما تأثیرپذیری اقوام و ملل دیگر از دانش...

شهر یزد از زمان تیموریان شاهد ظهور مورخان بزرگی در عرصه تاریخ نگاری محلی بوده است. تاریخ ‎نگاری محلی یزد با حاشیه گرفتن از تاریخ نگاری محلی فارس رشد کرد و هم زمان با توسعه یک قدرت سیاسی، که تقریباً برای اولین بار در تاریخ آن بروز کرد، نخستین کتاب در تاریخ محلی یزد نیز تدوین شد . در آغاز سده نهم سنت تاریخ نویسی در یزد رشد بیشتری کرد و آثار ارزنده ای در تاریخ نگاری محلی آن پدید آمد. این آثار تمام ...

چکیده وجود اقوام مختلف در درون جامعه کهن ایران، موجبات داد و ستد فرهنگی و اجتماعی را در طول تاریخ فراهم آورده است چرا که ایران کشوری چند قومی است. دوام و استمرار هویت فرهنگ ایرانی در طول تاریخ، مدیون گروه های مختلف قومی نظیر کردها، آذری ها، لرها، بلوچ ها، ترکمن ها، عرب ها و فارس ها بوده است. با توجه به پویایی فرهنگ ایرانی و تحولات اجتماعی فرهنگی در ایران در دهه های اخیر، مردم ایران درک جامع تری...

منطق پژوهی در ایران معاصر از فقر مطالعه ی تاریخی رنج می برد. فقدان تاریخ منطق دوره ی اسلامی برجسته ترین نشانه ی این فقر است. نگارش چنین تاریخی را باید از بررسی روند دگردیسی مدخل فرفوریوس آغازید. آموزه های این کتاب در دوره ی اسلامی نه تنها تغییر کارکرد دادند، بلکه هم گسترش یافتند و هم ژرفا پیدا کردند. گسترش آن را در دو محور به خوبی می توان رصد کرد: 1. افزوده شدن سرآغازهای هشت گانه، 2. افزوده شدن...

شکل گیری نگارش تاریخ زیدیان ایران، در حاشیه آثار فقهی و کلامی و در قالب تک نگاریهایی پیرامون تبیین قیام امامان زیدی به ظهور رسید. این نوع تاریخ نگاری، شخصیت محور و با سیطره نگاه کلامی به گذشته و تلفیقی از مکتب عراق و حجاز بود. سپس در زمان یحیی بن حسین رسّی، گردش در تاریخ نگاری زیدیه یمن باعث شد شکل نگارش تاریخ زیدیان ایران به سیره نگاری متحوّل شود. این سیره نگاری که مرتبط با بحث های فقهی نگاشته م...

کتاب نقد کتاب تفاسیر شیعی و تحولات تاریخی ایران، بخشی از برنامه تحقیقاتی  خانم دکتر فروغ پارسا، نگارنده کتاب است. مولف سعی داشته در این پژوهش تأثیرپذیری مفسران شیعی از تحولات فرهنگی و سیاسی سده دهم و یازدهم را نشان دهد. به زعم نگارنده سده دهم و پیدایش صفویان برای تاریخ تشیع بسیار با اهمیت بوده است. نخستین بار در این دوره است که شیعه به عنوان دین رسمی در یک امپراتوری قدرتمند اعلام می شود.