یکی از مهم ترین روشهایی که برای شناخت سبک ادبی از سبک علمی شناخته شده است نظریه بوزیمان می باشد. بوزیمان معتقد است با بررسی نسبت فعل به صفت در آثار نویسندگان و شعرا می توان به روند ساختار آثار ادبی آنها و عواملی که منجر به ادبی وعلمی شدن متون می گردد پی برد. این روش با بهره گیری از علم آمار و با رویکرد میان رشته ای در پی نزدیک شدن به صحت و دقت می باشد. وی معتقد است که با محاسبه نسبت فعل به صفت ...

نشانه- معناشناختی گفتمانی رویکردی نو در حوزة نقد ادبی به شمار می رود. در این رویکرد نشانه- معناها گونه هایی سیال ، پویا و چند بُعدی هستند و با کنترل نظامی که فرآیند گفتمانی نام دارد، نمایان می شوند. در این جستار نحوة شکل گیری فرآیند عاطفی گفتمان در داستان «خلأ» اثر نجیب محفوظ، نویسندة مصری و برندة نوبل ادبیات 1988م، بررسی می شود تا به این پرسش پاسخ دهد که چگونه گفتمان داستان، حس رقابت را به عنوا...

از آنجا که ادب داستانی به ویژه رمان ، آیینه ی تمام نمای اوضاع اجتماعی و سیاسی ملّت هاست، از گذرگاه رمان های « داستان یک شهر » و « درخت انجیر معابد » از احمد محمود ، و « دزد و سگ ها » و « میر امار » از نجیب محفوظ ، کوشیده شد همانندی ها و نا همانندی ها ، از دو دریچه ی شهر نشینی و سیاست ورزی به قصد تطبیق بررسی شود . پس لایه های مهّم فکری و فرهنگی و مدنیّت و سیاست دو ملّت باستانی ، با هدف نزدیک تر ساخت...

چکیده رمان تاریخی یکی از انواع رمان است که در آن نویسنده واقعیت های تاریخی را با تحلیل داستانی می آمیزد و با کمک آن به بیان مسائل عصر خود و انعکاس واقعیت های جامعه در دوره ای غیر از زمان روی دادن حوادث تاریخی می پردازد که هدف از آن بیداری، ارشاد و عبرت گیری از یک دوره تاریخی است. در این نوع رمان شخصیت نقش مهمی را ایفا می کند که می تواند به صورت شخصیت های واقعی یا تخیلی باشد. جنبه تخیلی این شخ...

در دوره¬ی آل¬احمد و محفوظ، ادبیات داستانی به دلیل استقبال توده¬ی مردم، از جایگاه ویژه¬ای برخوردار بود و ازآنجایی که این دو نویسنده خود را در قبال جامعه مسئول می¬دیدند، از این نوع ادبی استفاده می¬کردند تا بتوانند رسالت خود را انجام دهند. آنان در آثار داستانی خود با تصویر زندگی انسان¬های عادی، علاوه بر تصویر مشکلات و مسائل پیش¬روی جامعه، غیرمستقیم خوانندگان را با تاریخ تحولات سیاسی، اقتصادی و اجت...

در هر رمان اساسی­ترین عنصر منتقل­کنندة موضوع، شخصیّت­های آن رمان است؛ رمان تجلی­گر رفتار و حالات شخصیت­هایی است با نام­ها و ویژگی­های منحصربه­فرد که هریک بدیل یک شخصیّت در عالم خارج هستند که نویسنده این شخصیت­ها را با الگو گرفتن از افراد واقعی می­آفریند و تصویرگر رفتار این شخصیّت­ها در برابر محیط و دیگر افراد است؛ از این رو وی برای خلق اثری ارزشمند، باید مهارت کافی در شخصیّت­پردازی داشته باشد. پژوه...

گشودن رمان فرآیندی روش­مند در جهت ورود به دنیای داستان و همراه­شدن با کنش­های مختلف آن است. در این میان صحنة آغازین داستان و نحوة پردازش آن، نخستین گام به منظور ارائة نمایی کلی از روایت داستانی است. پردازش هنرمندانة این بخش از داستان، فرایندی است در راستای انتقال اطلاعاتی اولیه از فضای داستان، ارتباط آن (صحنه آغازین) با بقیه رمان و پیرنگی که در ادامه روایت شکل خواهد گرفت. صحنة آغازین رمان " الل...

جریان سیال ذهن، سبکی نو در داستان‌نویسی است که در آن نقش نویسنده به حداقل ممکن می‌رسد؛ چرا که اندیشه‌ها و احساسات شخصیتها همانگونه بیان می‌شود که در ذهن آنان جریان دارد. در این شیوه، ترتیب زمانی، مکانی و نظم منطقی رویدادها به هم می‌ریزد. روشهای روایی تک‌گویی درونی و حدیث نفس شخصیتها را می‌توان در تقویت این شیوة روایی موثر دانست. از نویسندگانی که از این شیوه در آثار خود استفاده کرده‌اند، می‌توان...

داستان ملحمه الحرافیش(حماسه عیاران)، نوشته نجیب محفوظ، 13 بیت از غزل­های حافظ شیرازی را، به زبان فارسی، دربر دارد واین شگفت انگیز می­نماید که ابیاتی از غزل­های حافظ، دست­مایه یکی از برجسته­ترین داستان­های این نویسنده مشهورمصری و برنده جایزه نوبل 1988م گردد، داستانی که تاکنون هفت فیلم سینمایی از آن ساخته­اند. این ابیات که از زبان خلوت نشینان «تکیه» و به زبان فارسی شنیده می­شود و در سماع صوفیانه ...