فارسی نو بازمانده فارسی دری، فارسی دری بازمانده فارسی میانه زرتشتی است و از جهت آوایی و واژگانی و صرف و نحو شباهت بسیاری به آن دارد. در واقع می توانیم انعکاس این زبان را درزبان فارسی نو مشاهده کنیم. اهمیت فارسی میانه زرتشتی در تنوع زیاد آثار باقی مانده است؛ از دیرباز متون پهلوی همواره به عنوان منابع بسیار مهم و ارزنده برجای مانده ایرانی مورد توجه زبانشناسان و تاریخ نویسان و محققان در زمینه ادبی...

چکیده نور طبیعی تاثیر بسزایی روی سلامت انسان­ها دارد. براساس پژوهش­های صورت گرفته در مورد خانه­های قدیمی ایران، مشخص گردید که در ایران نورگیرهای متنوعی برای تامین روشنایی طبیعی در داخل ساختمان­ها وجود دارد و این سوال را مطرح می کند که آیا تنوع موجود در نوع نورگیرهای فضاهای داخلی خانه­های سنتی موجب استفاده بهتر از شرایط روشنایی و گرمایی در داخل این فضاها شده است؟ به منظور یافتن پاسخ این سئوال،...

زبان به مانند موجودی زنده در طی زمان، دستخوش تغییر و تحوّلات می­گردد و بررسی ویژگی­های آن در صورت کنونی بدون در نظر گرفتن تغییرات درزمانی، پژوهشی ناقص و نارساست. در این مقاله، نقش­های معنایی حرف­ اضافة «از» در زبان­های اوستایی، فارسی باستان، فارسی میانه، پارتی، فارسی دری و فارسی امروز، با استفاده از داده­های دستور این زبان­ها و نیز واژه­نامه­های هر یک بررسی­شده‌است. «از» در زبان اوستایی و فارسی ...

نقش¬پردازی در کاشی¬کاری¬های مجموعه ابراهیم¬خان نمونه¬ای ارزنده از منظره‌سازی به شیوه ترکیبی ایرانی‌ـ ‌اروپایی است که کاربرد عناصر بومی و منطقه¬ای در آن کاملاً مشهود است. عناصری از طبیعت و منظر مانند کبک کوهی، درخت شکوفه، و انواع گل¬های کوهی که در منطقه کرمان یافت می¬شود و نقش آنها بر فرش¬های کرمان نیز وجود دارد. همچنین مقایسه بعضی از نقش¬ها با کاشی¬کاری¬های ترکیه عثمانی که متأثر از تزیینات ایران...

بررسی تاریخی زبان اطلاعات مفیدی را در اختیار ما قرار می دهد؛ به ویژه در آثار منثور که ملاک و موضوع مناسبی برای تحلیل ساختمان زبان هر دوره ای به حساب می آیند. در این میان فعل که از کهن ترین صورت های زبانی است و از آنجائیکه جزء محافظه کار زبان نسبت به تحول است، حائز اهمیّت است. تفسیرسورآبادی، نوشت? ابوبکر عتیق بن محمد هروی سورآبادی، بالغ بر چهار جلد بوده و در دوره رشد و شکوفایی زبان دری در قرن پ...

نگارنده برآن است که چگونگی تشکیل انجمن های ادبی را در ایران ازآغاز شعر فارسی دری در باز جستی هرچند کوتاه درقلم آرد و بدین نکته اشارت کند که نخستین تشکل انجمن های ادبی در دربارهای سلاطین فرصت ظهور یافته است و شاعران اگر چه در مواردی در مدح سلاطین راه مبالغه پیموده اند ولیکن نقش حساس آنان را در نگاه داشت زبان فارسی و استقلال ملی و مذهبی نادیده نتوان گرفت . افزون بردربارهای سلاطین و رجال سیاسی ‘ ...

نگارنده برآن است که چگونگی تشکیل انجمن های ادبی را در ایران ازآغاز شعر فارسی دری در باز جستی هرچند کوتاه درقلم آرد و بدین نکته اشارت کند که نخستین تشکل انجمن های ادبی در دربارهای سلاطین فرصت ظهور یافته است و شاعران اگر چه در مواردی در مدح سلاطین راه مبالغه پیموده اند ولیکن نقش حساس آنان را در نگاه داشت زبان فارسی و استقلال ملی و مذهبی نادیده نتوان گرفت . افزون بردربارهای سلاطین و رجال سیاسی ‘ ...

شادروان استاد محیط طباطبایی نمونه انسانی وارسته است که به عزّ درویشی و خرسندی توانگری و به موهبت دانش و معرفت والایی و برتری یافته است . دیدگاه های تاریخی و جغرافیایی استاد و آثار ارجمند وی‘ مستند مورخان و پژوهشگران است. در عرصة شعر و ادب گوینده ای است سخن سنج و نادره گو در نویسندگی معیار نثر دری و مفتاح مضایق سخندانی و سخنوری. در پایان این مقالت منظومه ای است در توصیف شخصیت استاد‘مقام استادی...

می دانیم که در شعر فارسی دری، 10 قالب شعری عرصۀ هنرنمایی سخن وران توانای پارسی گوی در بیش از هزار سال بوده است، اما هم از نظر حجم و کمیت و هم از حیث دل نشینی و کیفیت این قالب ها در یک ردیف نیست و چند قالب شعری، بیش از دیگر قالب ها ارزش شعر فارسی را نمایان ساخته است. از میان آن چند قالب «مثنوی» و «غزل» جای گاهی ویژه دارد. مولانا در این دو عرصه شهرتی تمام یافت و با سرودن مثنوی و غزلیات شمس بدین د...

زبان فارسی، مانند همه زبانهای دنیا، مشمول تحول قرار می گیرد. کلمات از آغاز، وسط و پایان تحول می یابند. تحول پایانی و میانی کلمات رایج تر از تحولات آغازی هستند. در این مقاله به نوع خاصی از تحول کلمات فارسی اشاره شده که کمتر به آن پرداخته اند و آن حذف هجای اول کلمات است، مانند «رخت» به جای «درخت». این نوع تحول در گذر از فارسی میانه به فارسی دری نیز دیده می شود، مانند کلمه «هَشاگرد» که در فارسی به ...