صاحبنظران و اندیشمندان غرب و شرق، بر مبنای تفاوت در بنیادهای معرفتشناختی خود، نظرات متفاوتی دربارة همگرایی یا واگرایی و قلمرو ورود عقل در عرصة سیاست ابراز داشتهاند. این پژوهش با اعتقاد به ضرورت بومیسازی علوم سیاسی و با هدف غنای نظری این الگوی بومی و بر مبنای هرمنوتیک اندیشهشناسانة اسکینر، رابطة عقل و سیاست در منظومة معرفتی آیتاهلل جوادی آملی را بررسی نموده و با فرض استوار بودن سیاست بر بنیادهای...

مفهوم دین سیاسی در طول تاریخ چالش برانگیز بوده و دستخوش تغییر و اصلاحات فراوان گردیده است. این مفهوم در عصر حاضر به حداقل تعریف خود رسیده و با ظهور نظریاتی مانند لیبرالیسم و دموکراسی، از سیاست محو و به حوزه امر خصوصی رانده شده است. لئو اشتراوس فیلسوف و متفکر سیاسی معاصر است که در آثار خویش بررسی فراوانی درباره دین به عمل آورده، دیدگاههای جنجال برانگیزی در این باره بیان کرده است. وی در این زمینه...

چکیده در این مقاله می خواهیم نشان دهیم که هرچند پیرس منطق دان، دانش مند و فیلسوفی پراگماتیست است، رگه های قوی دینی در نظام فکری او (به ویژه در اواخر عمرش) با فلسفۀ علمی او پیوند ناگسستنی دارد. بر اساس این دیدگاه، این نوشته با استناد به آثار پیرس در پی نشان دادن این رگه های دینی در قالب «پیوند علم و دین» در اندیشۀ این متفکر امریکایی است. پیرس تبلور این پیوند را در روش علمی نشان می دهد و معتقد ا...

وزارت یکی از مهم‌ترین مناصب در طول تاریخ است.این منصب با توجه به شرایط و موقیت‌های گوناگون دچار تغییراتی شده است.      حکومت‌ها متناسب با ویژگی‌های خود هر کدام قواعدی را به این منصب افزوده‌اند. به عنوان مثال زمانی که مسلمانان ایران را فتح کردند قوانین و ویژگی‌های اسلامی را به آن افزودند که باعث شد این منصب شکلی اسلامی پیدا کند.      در این مقاله علاوه بر بررسی مفهوم واژه وزیر، در کتاب‌های گون...

بی‌شک یکی از مسائل مهم در حوزه اندیشه‌های اجتماعی و سیاسی، مسئله رابطه "دین" و "سیاست" است، در جهان اسلام و گرایش‌های مطرح در بین اندیشمندان مسلمان درباره نوع و چگونگی این رابطه، مناقشه و نزاع جدی وجود دارد. برخی با انکار هرگونه پیوندی میان دین و سیاست، تداخل یکی از آن دو را در امور دیگری موجب ناکارایی طرف مقابل دانسته‌اند و لذا به جدایی کامل آن دو توصیه می‌کنند. برخی دیگر نیز با بیان استدلال‌ه...

چکیده این پژوهش بر آن است تا با استفاده از نظریة تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه توصیف جامعی از اصول تفکر سیاسی جامعة مدرسین حوزة علمیة قم را در دهة اول انقلاب ترسیم کند و با واکاوی در بیانیه‌های این تشکل، مؤلفه‌های دال مرکزی و دال‌های شناور گفتمان جامعة مدرسین، به‌ویژه دیدگاه‌های فقهی ـ سیاسی در این چهارچوب تبیین شود تا رابطة آن‌ها با یک‌دیگر و نحوة ارجاع این دال‌ها به مدلول مشخص شود. بر این اساس...

طرح پیوند میان حکمت، نبوت و حکومت را می توان پاسخی دانست از جانب فارابی برای حل بحران فلسفه، یعنی جدایی نظر از عمل. فارابی با معنایی که از فلسفه و کار کرد آن ارائه می کند، راه حل بحران جدایی نظر از عمل را در کمال ثانی فلسفه، یعنی در به کار گیری آن در سیره عملی زندگی مردم که همان سیاست (اخلاق و علم مدنی) و دین است، می داند. در این پژوهش سعی شده ابتدا ماهیت حکمت، حکومت، نبوت و کارکرد آنها از نظر ...

پژوهش حاضر در پی ارائه‌ی "نظریه عدالت سیاسی" در اندیشه‌ی سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی است و این مهم را در قالب روش تحلیل گفتمان بررسی خواهد کرد. خواجه نصیر در ساماندهی این مسأله براساس اصول مذهب شیعه - به‌ویژه "عدالت" و "امامت" - پیش رفته و برمبنای عدل الهی در نظام تشریع و قاعده‌ی لطف، به امام یا رئیس اول مدینه مشروعیت داده و او را عامل جاری‌شدن عدالت سیاسی و اجتماعی محسوب کرده است. بدین‌ترتیب "ا...