برکة (یا برکت) در اصل به معنای ثبوت، دوام و فزونی خیر است که در حال رشد و افزایش است. مشتقات این واژه در قرآن تبارک، بارکنا، مبارک، بورک و برکات است. واژة تبارک در هشت مورد برای خداوند و در یک آیه برای «اسم» پروردگار بکار رفته است. همچنین، ذات باری تعالی نی خود «برکة» مطلق است. گسترة معنایی مشتقات برکت، شامل برکت در نسل، برکت در سرزمین، خیرات انبیاء، آب باران، خانة خدا و کتاب خدا می با...

الاهیات سلبی به نظام الاهیاتی گفته می‌شود که در بیان معرفت ما از خداوند، از عبارات سلبی استفاده می‌کند. در مقابل آن الاهیات ایجابی قرار دارد که برای توصیف خداوند بر عبارات ایجابی و مثبت تأکید می‌کند. الاهیات سلبی بر مبنای موضوعاتی همچون دسترس‌ناپذیری و تنزیه و تعالی خداوند، تنزیه و دسترس‌ناپذیری و نیز عدم امکان شناخت پروردگار، قرار دارد. براساس این دیدگاه، خداوند از همة کیفیات و صفاتی که دربارة...

      هدف مقاله تبیین نگاه تربیتی به روابط عاطفی همسران در آموزه­های دینی و روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی می­باشد. بر این اساس، برخی از آموزه­های دینی در قلمرو توانمندی­های زوجین در زمینه روابط عاطفی آنان، توصیف محتوایی شده و آثار تربیتی روابط عاطفی موثر بین همسران بررسی گردیده است. نتیجه بررسی­ها گویای آن است که از جمله مهم ترین توانمندی­های عاطفی همسران در سطح شناختی و نگرشی، مثبت نگری و حسن...

از نظر عدّه‌ای از عارفان مسلمان، علم یاد‌آوری حقایقی است که روح آدمی پیش از تعلّق به بدن و گرفتار آمدن در حجاب دنیا مشاهده کرده است. این امر در فلسفة افلاطون به «نظریّة تذکر» شهره است و بر قبولِ تجرد روح، نوع خاصی از ارتباط روح و جسم، و تقدم روح بر بدن مبتنی است. پیامبران و اولیای الهی برای تذکر و به یاد‌آوردن حقایق در حجاب درون آدمی، آمده‌اند. دلیل ارسال قرآن که لقبِ ذکر دارد، نیز همین است. سالک إل...

در این مقاله، سوره یوسف با دقت تمام مورد بحث و تحقیق قرار گرفته و بیشتر براساس تئوری هفت مرحله ای عطار نیشابوری درخصوص سیر و سلوک عرفانی و رسیدن به قرب پروردگار و اتصال با معشوق حقیقی تطبیق داده شده است. مراحل و منازل هفتگانه ترتیب عبارت اند از: طلب، عشق، معرفت، استغنی، توحید، حیرت، فقر و فنا. اما در اثنای کار، از رموز و اصطلاحات خاص عرفا که در این گونه مسائل کاربرد می یابند، استفاده شده است. س...

قرآن فرشتگان را تدبیر گر نظام عالم و مظهر توحید افعالی و دارای افعال گوناگون و واسطه ی فیض پروردگار معرفی می کند. اما عهدین در مواردی مشترک با قرآن و در مواردی به گونه ای متضاد و متفاوت با یکدیگر به این امر پرداخته اند به گونه ای که شناخت درستی از فرشتگان ارائه نمی شود. و ازین رو، پژوهشگر کوشیده است با رویکردی تطبیقی، از بعد لغوی و تفسیری این مسأله را بررسی نموده و پس از طرح دیدگاههای اندیشوران...

قرآن جلوه ای از عظمت پروردگار است و معجزه ای جاویدان و دلیلی صادق و تاریخی محکم و استوار و صحیح و منطقی، گواهی راستین از حقایق و نعمتی والا و دریایی بی نهایت و سرشار از همه خوبی ها و راهنمایی ها. حاوی نکات و حِکَم فراوان آن هم بیش تر در قالب قصه ها و عبارات نکته آموز و کلمات قصار. همراه کردن آیات با قصه ها که آن را از حکمت بالایی برخوردار کرده است و آن این است که مضامین قرآنی و انسان ساز با قصه ه...

بعثت پیامبران سرآغاز فصل جدیدی از زندگی پرتلاطم بشر است و بعثت پیامبر اکرم، صلّی الله علیه و آله و سلّم، به عنوان خاتم انبیا عالی­ترین موهبتی است که پروردگار عالمیان به بشر ارزانی داشته تا از رهاورد آن، جان­ها از پلیدی شرک و بت­پرستی زدوده شود و با تربیت نفوس در پرتو تعالیم کتاب آسمانی و معارف دینی، قسط و عدل در جامعة انسانی حکفرما شود و آدمی به عروج بر فراز آسمان عبودیت و کمال نایل آید و بدین تر...

در قلب تمام سنت­ها، حکمت خالده­ وجود دارد که شامل مبانی مابعدالطبیعی، انسان­شناسی، اخلاق و خداشناسی است. راه­های مختلف وصول به ذات قدسی خداوند از خودشناسی شروع می­شود؛ چنان­که حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» شاهدی بر این مدعاست. در این مسئله بین شوان (تکمیل­کننده سنت­گرایی) و نصر (شارح آثار او) دو اختلاف اساسی وجود دارد؛ از یک سو نصر تأکید می­کند که هرکس خود را شناخت، پروردگار خود را می­شناسد؛ ا...

مسئله صفات و معناشناسی اوصاف الهی و ارتباط آن با توحید حقیقی پروردگار، از جمله مسائل بنیادین الهیاتی است که همواره میدانی برای ظهور باورهای مختلف اندیشمندان اسلامی بوده است. در این میان قاضی سعید قمی از اندیشمندان بزرگ امامیه در روزگار صفویه، در زمینه وجود شناسی و معناشناسی اسما و صفات الهی دارای دیدگاهی ویژه بوده است که با آرای رایـج و مشهور عالمان شیعه در این باب، اختلاف فراوانی دارد. نوشته ی...