پارچه های منقوش از جمله تولیدات هنری با سابقه در ایران است و دوره صفویه یکی از درخشان ترین دوره ها در زمینه تولید پارچه های نقش دار به شمار می رود .از سوی دیگر نقاشی های دوره صفوی نشان دهنده شکوه و عظمت این عصر، نحوه زندگی طبقه اشراف و درباریان و انواع پوشش فاخر و زیبای آنان است . با توجه به اهمیت هر دو حوزه یاد شده ، مطالعه و بررسی هر چه بیشتر ضروری به نظر می رسد ، خصوصا آن که در جستجوی رابطه ...

موسیقی ایرانی در عصر صفوی، همانند بسیاری از مظاهر فرهنگی و اجتماعی زندگی ایرانیان، ازسیاست های حکومت دیرپای صفوی سخت تأثیر پذیرفت. این تأثیرپذیری البته در دوره های سلاطینمختلف تفاوت داشت، چنان که در عهد شاه عباس اول به دلیل علاقه او به موسیقی، این هنر رونقیگرفت و برعکس در دورة شاه طهماسب اول، شاه سلیمان و شاه سلطان حسین که تحت تأثیر فقها باموسیقی مخالف بودند، این هنر روی به انحطاط نهاد و موسیقی...

پارچه های زربفت، گروه مهمی از پارچه های دوره صفوی است که تعداد قابل توجهی از آنها در موزه ها و مجموعه های شخصی نگهداری می شود. بافت پارچه زری به عنوان هنری ظریفه در ایران دوره صفویه بسیار مورد توجه قرارگرفت. در این دوره، روابط مناسبی بین پادشاهان صفویه و حکام گورکانی هند برقرار بود و هنرمندان دو کشور با یکدیگر ارتباط گسترده ای داشتند، لذا شیوه های هنری آنها از یکدیگر تأثیر پذیرفتند به نحوی که م...

خوشنویسی و تذهیب دو عنصر اصلی تشکیل دهندۀ کتاب آرایی و کتابت قرآن هستند. تذهیب های مختلف قرآنی که در طول تاریخ این هنر در ایران اجرا شده اند دارای ویژگی ها و خصوصیات خاص زیبایی شناسانه اند. این هنر همواره در طول تاریخ رو به رشد بوده و در هر دوره ای تذهیب هایش از ویژگی های خاصی برخوردار بوده است، به طوری که زیباترین و ظریف ترین تذهیب های قرآنی مربوط به تذهیب های عصر صفوی است. بنا به عقیدۀ برخی ا...

این مقاله به بررسی وضعیت یکی از اقلیتهای خارجی ساکن در ایران عصر صفوی از منظر سیاحان اروپایی می پردازد.  این گروه که به بانیان و مولتانی معروف بودند، هندیان هندو مذهب ساکن ایران بودند . بانیان در جامعه عصر صفوی به دلالی برای تجار خارجی و رباخواری شهره بودند؛ اما در نگاهی موشکافانه می توان به زوایای دیگری از زندگی این قوم در ایران پی برد و این امر با توجه به آزادی مذهبی برای اقلیتها در این دوران...

مطالعه و بررسی ظروف سفالی ایران، افزون‌بر آشنایی با فرهنگ‌ها در سلسله‌ها و ادوار مختلف، تداوم تأثیرات این هنر را در هر دوره آشکار می‌سازد. شیوه‌های ساخت و تزیین (به‌ویژه درخصوص نقوش به‌عنوان عنصر اصلی تزیینی در سفالینه‌ها) بارزترین اسناد تداوم تأثیرات در این اشیا هستند. در مقالۀ پیش رو با مطالعه و مقایسۀ تعدادی از سفالینه‌های صفوی و قاجار تأثیرات شیوه‌های ساخت و تزیین و همچنین تأثیرات طرح و نقش...

از جمله بناهای مهم مذهبی دوران اسلامی در ایران مجموعه حرم مطهر امام رضا (ع) در شهر مقدس مشهد می باشد که دارای کتیبه هایی زیبا و نقیس از ادوار مختلف اسلامی است. از مهمترین کتیبه های این مجموعه، کتیبه های متعلق به دوره صفوی می باشد. از آنجا که در دوران صفوی، فرهنگ هنری ایران زمین، وارد دوره جدیدی از شکوه و عظمت گردیده و بدین سبب از پایگاه خاصی در تاریخ هنر ایران برخوردار گشته، لزوم شناسایی و بررس...

مقبره ی شاه عباس دوم در جوار ضریح مطهر حضرت معصومه سلام ا... علیها، از لحاظ معماری و تزئینات، ازویژگی های شاخص بناهای دوره ی صفوی برخوردار است. ازاره های سنگی بقعه با گل های رنگی تزئین شدهاست. تزئینات و نقاشی روی سنگ در کنار انواع تزئینات معماری صفوی دیده می شود. نقاشی رنگ وروغن وطلاکاری از آن جمله است. هدف این پژوهش، شناخت و تحلیل مواد و مصالح و تکنیک اجرای این نقوش روی...

زربفت به پارچه ای اطلاق می شود که تار و پود آن از طلا یا نقره باشد. بافت این منسوجات از دوره هخامنشی شروع شد و با به تصویر کشاندن نقوش انسانی همراه با تکامل ذهنی و دستگاهی در دوره ساسانی مطرح گردید. باید متذکر شد که این روند البته در دوره های بعد نیز ادامه یافت؛ همچنین قابل تاکید است که بدانیم منسوجات از جمله زربفت، با نقوش متنوع خاصه انسانی در دوره تیموری بسیار مورد توجه واقع گردید و رونق یافت...

در میان نقوش سنتی به‌کاررفته در هنرهای مختلف طرح‌هایی کمتردیده‌شده وجود دارند که ارزش خاص خود را دارا بوده‌اند. از این میان، نقوش اسلیمی‌های ابری - ماری را می‌توان نام برد که واجد ارزش‌های بصری فراوانی هستند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد کاربرد این نقوش بر روی جلدهای دورۀ صفوی رونق فراوان یافته است به طوری که به یکی از رایج ترین نقوش از گنجینه ی نقوش این دوره مبدل گشته است. نگارندگان در این مق...