حجم فراوان و روبه رشد اسناد علمی منتشر شده بر روی وب، فرآیند تصمیم گیری و انتخاب اسناد مرتبط با یک زمینه تحقیقاتی را برای پژوهشگران دشوار کرده است. استفاده از کتابخانه های دیجیتال رایج با مشکلات مختلفی نظیر ناکارامدی جستجوی مبتنی بر کلمات کلیدی و ضعف معیارهای شباهت متنی مواجه است. راههکار دیگری که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است استفاده از سیستم های پیشنهاد استناد می باشد که با دریافت ...

کاربست طرح "مولفه‌های معنایی" به عنوان یکی از طرح‌های نوین در مطالعات معناشناختی علوم قرآنی، نقش بسزایی در دستیابی به معانی دقیق واژگان این کتاب الهی و شناخت انسجام و ارتباط سیستماتیک مفاهیم آن دارد. با توجه به مسالۀ محدودیت‌های گزینشی واژگان نسبت به یکدیگر، در زبان قرآن کریم که محدود به متنی مشخص و ثابت است، همانند هر متن دیگری، امکانات ترکیب و همنشینی محدود و مقید است. لذا کاربست نظریۀ مولفه‌...

روش های متعددی وجود دارند، که هر کدام با ایده ای خاص و توسط یک منبع دانش، به حل مسئله ارتباط معنایی کلمات و متون می پردازند. در حال حاضر، یکی از دقیق ترین تکنولوژی ها در این زمینه الگوریتم تحلیل معنایی صریح است، که از ویکی پدیا به عنوان منبع دانش خود استفاده می¬کند و دقت آن در حدود 74% است. با این حال این روش نیز مشکلات فراوانی دارد و در برخی موارد از دقت کمی برخوردار می باشد و نیاز به بهبود آن...

مخاطب شناسی در آفرینش آثار ادبی، آموزشی و کمک آموزشی از اهمیت بسزایی برخوردار است و این موضوع به هنگام نگارش متون ویژة کودکان اهمیت بیشتری پیدا می کند. متخصصان ادبیات و آموزش کودکان و نوجوانان به این موضوع واقف هستند که کاربرد واژگان و ساختارهای دشوار در متن، آموزش را مختل کرده و احساس لذت خواندن را در کودکان از بین می برد. بنابراین در نگارش متون آموزشی و کمک آموزشی توجه به گروه سنی مخاطبان برا...

چکیده امروزه مطالعات میان‌رشته‌ای در تمامی علوم به‌ویژه علوم انسانی از اهمیّت زیادی برخوردارند. از جملة این مطالعات، می‌توان به مطالعات بین‌رشته‌ای علوم قرآنی و زبان‌شناسی اشاره کرد. هدف از پژوهش حاضر، ارائة یک نظریّة معنایی نظام‌مند برای توجیه روابط متنی موجود در قرآن می‌باشد. در این پژوهش، پژوهندگان به دنبال بررسی انسجام، پیوستگی و روابط متنی در سورة احقاف می‌باشد. بدین منظور، علاوه بر نظریّة ان...

چکیده این نوشته به بررسی تحولاتی می پردازد که در لایه های مختلف معنایی و ساخت اطلاع یک ساخت نشاندار در فرایند ترجمه از انگلیسی به فارسی ممکن است روی دهد. چارچوب نظری این پژوهش را دستور نقشگرای نظام مند هالیدی فراهم ساخته است. منظور از ساخت نشاندار در این پژوهش ساخت های موسوم به آغازگر اسنادی شده، نقش برابر، وارونه و ساخت هایی است که در آنها پیشایندسازی صورت گرفته است. همچنین لایه های معنایی یک...

اقتباس و استفاده از آیات وحی و احادیث نبوی در متون نثر فارسی و عربی بعد از اسلام امری رایج بود که به اقتضای معنی یا برای آرایش و زینت کلام به روش های مختلف به کار می رفت. این کاربرد در انواع متون نثر فارسی اعم از عرفانی، مکاتیب، قصص و تواریخ و ... کم و بیش رایج بود. مکاتیب سنایی از جمله متون نثر فنی در قرن ششم است که در آن، آیات و احادیث، به وفور و برای اغراض مختلف و به شیوه های متعدد با رعایت ...

چکیده متن قرآن، متنی سرشار از پیچیدگی­های زبانی و معنایی و در نهایت فصاحت، بلاغت، زمان­مند و مکان­مند است. دوره معاصر با آغاز روش­های نقد ادبی، زبان­شناسی و معناشناسی، ابزارهای جدید، متفاوت، با کارکردهای نو در اکتشاف گوهرهای دریای بی­کران قرآن را فراروی محققان و مفسران قرار داده است. نظریه بافت یکی از رویکردهایی است که امروزه مورد توجّه بسیاری از زبان­شناسان و به خصوص پژوهشگران حوزه معناشناسی قر...

حوزه معنایی با دو رویکرد درزمانی و هم زمانی قابل بررسی است که در بررسی درزمانی تغییراتی معنایی همچون تعمیم یا گسترش معنایی، تخصیص معنایی، مجاز، استعاره، ترفیع معنایی و تنزل معنایی مورد توجه قرار می گیرند. بر این اساس، پاره ای از واژگان قرآنی در مقایسه با دوره جاهلی دچار توسعه مفهومی و افزایش مدلول های خود شده اند و برخی دیگر مفهومی تخصصی یافته و کاهشی در مدلول های آنها رخ داده است. همچنین فراین...