در متون بازمانده از زبان فارسی دری برخی افعالی وجود دارند، که در ساخت آن‌ها، بر خلاف صورت معمول فعل در این زبان، به جای پایانه‌های صرفی فعل، از ضمایر شخصی متصل استفاده شده است؛ از این رو پژوهندگان دستور زبان فارسی به این افعال عنوان «ضمیرساخت» داده‌اند. کاربرد این افعال عموماً در بیان شرط و تمنا است و شواهد مطمئنی از سه صیغۀ دوم شخص مفرد و جمع و اوّل شخص جمع از آن در دست است. تنها نظر پذیرفته‌شده...

زمینه و هدف: درک واژگان یکی از پارامترهایی می باشد که در ارزیابی مهارت های زبانی مورد بررسی قرار می گیرد اما  عدم وجود آزمون مناسب در این زمینه منجر به بررسی غیررسمی این ارزیابی شده و در نتیجه دستیابی به ارزیابی درک واژگان را با چالش روبرو کرده است. لذا  هدف از این مطالعه ساخت و تعیین ویژگی های روان سنجی آزمون مصور درک واژگان برای کودکان سالم 6 تا13 ساله  فارسی زبان می باشد تا با استفاده از آن ...

ژولیا کریستوا با تکیه بر همگرایی ها و همپیوندی های دو حوزة زبان­شناسی و روانکاوی، نظریات نوینی در باب تحلیل متون ادبی ارائه کرده است. او در نظریة «آلوده­انگاری» که برآمده از کنکاش­های پساساختارگرایانة اوست، بر این عقیده است که آفرینشگر ادبی به مثابه فاعل سخنگو از خلال زبانی شاعرانه و نشانه­ای از نابسامانی­های جهان پیرامون خود اعلام برائت می­کند و سپس برای تطهیر خویش و جامعة پیرامون از آلودگی­ها...

فرایند تغییر زبان بخشی جدایی ناپذیر از ماهیّت ذاتی آن است و به آرامی و با ظرافت انجام می شود؛ و گاه چنان پنهان و نامحسوس است که تنها پس از گذر زمان و در مقایسه با گذشته برای اهل زبان ملموس خواهد شد. پژوهش حاضر در پی بررسی پدیده ی تغییر و تحول طنین معنایی (مثبت یا منفی) مربوط به برخی از ترکیبات فعلی خنثای کنونی فارسی به معنای ضمنی در آن ها است. بدین منظور، ضمن بررسی پژوهش های متعدد پیرامون طنین م...

هرچند هجا جزو واحدهای معنادار زبان به شمار نمی­رود، نقش­های کاربردی عمده­ای در زبان ایفا می کند که مهم ترین آن ها شکل­دهی و سازماندهی نظام آوایی زبان است. هر زبانی ساخت­های (الگوهای) هجایی ویژه و محدودیت­های مختص خود را برای ترکیب و استفاده از آواها در سطح هجا دارد؛ ضمن اینکه زبان­ها معمولاً به حفظ قوانین هجایی خود تمایل دارند. ساخت­های هجایی از معدود اجزای زبانی هستند که معمولاً در فرآیند وام گی...

سبک کلامی «توبه» در کنش گفتاری معذرت خواهی جای می گیرد. معذرت خواهی در مقابل بالاترین مقام در سلسله مراتب مذهبی را توبه می خوانند. هدف از پژوهش حاضر، شناخت ابزار زبانی است که در دو زبان فارسی و روسی برای بیان توبه به کار می رود. در این راه کوشیده ایم شباهت ها و تفاوت های زبانی در توبه را که موجب تفاوت در این سبک کلامی در دو زبان مورد بررسی می شود، دریابیم. روش تحقیق بر پایة زبان شناسی مقابله ای...

در این پژوهش تلاش برآنست تا سازوکار دریافت زاویه دید در حوزه ی داستان و نمایش بررسی شود. برای این منظور دو نمونه ی داستانی(«حلزون شکن عدن» از شهریار مندنی پور) و نمایشی(«سپنج رنج وشکنج»از محمود استاد محمد) مورد مطالعه قرار می گیرند. وجه اشتراک نمونه های منتخب در این است که زاویه دید شخصیت های غایب در هر دو اثر، از خلال اظهارات افراد حاضر در جهان داستانی و نمایشی خلق می شود. برای درک این فرایند،...

ابراهیم ناجی، شاعر سرشناس معاصر مصر و حسین منزوی، پدر غزل معاصر ایران، ­از جمله شاعرانی هستند که با جادوی عشق، آثار جاودانی بر تارک ادبیّات حک نموده­ و پیوسته از عشق، درد، تنهایی و احساسات صادقانه خود سروده­اند. پژوهش حاضر بر آن است عاشقانه­های این دو شاعر معاصر را با رویکرد تطبیقی بررسی نماید و به ماهیت عشق و چگونگی بازتاب آن، در کنار مفاهیمی همچون دین، وصال، انتظار، زن، خیال، عفّت، رهایی، طبیعت...

نیما یوشیج و خلیل مطران، از پیشگامان شعر نو، در ادبیات فارسی وعربی به شمار می­روند. روحیه متفاوت آن دو، سبب شده تا پدیده­های طبیعی، در شعر هر یک از این دو، رنگی ویژه به خود بگیرد. هر کدام، در عالم خیال شاعرانه، از «شیر»، نمادی متناسب با احساسات درونی خود خلق نموده­اند که یکی ناتوان و گریان، و دیگری، شجاع و غرّان است. شیر در قصیده­ی نیما، نمادی از آزادی­خواهان در بند است و رنگی به شدت واقعگرایانه...

چکیده هدف مقالة حاضر تأکید بر اهمیت پژوهش در حوزة واژگان پایه و بررسی انتقادی کتاب واژگان پایۀ فارسی از زبان کودکان ایرانی و طرح ملی شناسایی واژگان پایه‌ فارسی از منظر روان­شناختی، زبان­شناختی، روش­شناسی و آموزشی است. در ابتدا به اهمیت موضوع واژگان پایه و تاریخچة تدوین کتاب اشاره می­شود. سپس محتوای اثر توصیف و تحلیل می­شود. به این ترتیب، پس از مروری بر فصل­های مختلف کتاب، نقدی اجمالی از بخش­ه...