نسخ? خطی «مجمع الافکار» از آثار ارزشمند و بی نظیر قرن یازدهم هجری است. این اثر، مجموعه ای از دیباچ? دیوان-های شاعران قرن دهم و یازدهم هجری به همراه رقعات و نامه ها و اخوانیات شاعران این عصر به یکدیگر و مجموعه ای متنوع از نوشته های شاعران و نویسندگان مختلف این عهد است. این نسخه نه تنها گوشه های تاریکی از تاریخ عصر گورکانیان هند را روشن می کند، بلکه به دلیل در برداشتن بسیاری از نامه های خصوصی و ...

چکیده       بیاتی یکی از سه نفری بود که دغدغه پیشتازی در شعر عربی معاصر را داشت و برای پدری شعر معاصر تلاش کرد.او خالق اسطوره های زیاد و پدیدآورنده صورتک (ماسک) در شعر معاصر است سرچشمه­های میراثی که بیاتی ازآن استفاده نموده به شش دسته تقسیم می شود و شامل: ادبی، تاریخی، دینی، صوفی، فلکلور و اسطوره است. او نمونه های و شخصیت های زیادی با جنسیت­ها و ملیت­های مختلف به کار گرفت و شیوه ی بهره مندی از ...

تجدّد و تمدّن مفهوم عام و گسترده‌ای است که ایران عصر قاجاریه را به خود پیچیده‌است و حیات ایرانیان در سایة آن، دستخوش تغییر و تحوّلات همه جانبه‌ای گشته، به شکلی که اثرات آن حتی تا روزگار ما محسوس است؛ بدیهی است که این گونه تحولات، واژگان جدیدی را در سطوح مختلف زندگی ایرانیان مطالبه ‌نماید. از آن‌جا که شعر این دوره، آمیختگی کاملی با وجوه و ابعاد مختلف و واقعیِ تاریخ این عصر دارد، بررسی واژگان موجود د...

در میان اغراض و معانی شعر فارسی و عربی آنچه از زیربنـای عـاطفی بـسیار اسـتواربرخوردار است و در عین حال از تخیل یعنی مهمترین عنصر شعر به کمال بهره دارد، مرثیـهاست . خاصه مرثیه در سوگ فرزندان، این گونه مراثی بی هیچ گونه اغراقی نمودی بیرونـی ازعواطف متراکم است که با آمیزه هایی از ابداعات مخی ل، امکان تجلّی پیدا کرده است و ایـنمقاله کوششی است در راه شناساندن بخشی از این قسم شعر، در ادبیات فارسی و ع...

سخنگویان هر زبانی بنا به نیاز بی‌وقفه خود برای انتقال مفاهیم و بیان ‌اندیشه‌ها و افکار و خواسته‌های خویش، واژگان جدیدی می‌آفرینند و در این فرایند، از توانایی‌های پیدا و پنهان زبان خود بهره می‌برند. برای نمونه، اشتقاقی بودن زبان عربی ‌باعث شده است تا اهل زبان بتوانند واژگان فراوانی با معانی متعدد از یک ریشه برسازند. انگلیسی زبانان هم از ویژگی اشتقاقی، ترکیبی ‌و پیوندی زبان خود برای خلق واژه استف...

بافت عاطفی زیرمجموعة نظریة بافت و به عنوان یکی از مؤلفه­های علم معنی­شناسی به حساب می­آید. فهم و درک این نوع بافت که در حقیقت شدت و ضعف کنش احساسی موجود در واژگان را مشخص می­کند در خوانش متون ادبی و بویژه شعر حائز اهمیت است. بویژه از زاویه دید نشانه ـ معناشناسی گفتمانی که رویکردی کامل­تر و پویاتر است و در این مرحله بحث گفتمان عاطفی مطرح می­شود. نگارنده در  پژوهش حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی ...

بافت عاطفی زیرمجموعة نظریة بافت و به عنوان یکی از مؤلفه­های علم معنی­شناسی به حساب می­آید. فهم و درک این نوع بافت که در حقیقت شدت و ضعف کنش احساسی موجود در واژگان را مشخص می­کند در خوانش متون ادبی و بویژه شعر حائز اهمیت است. بویژه از زاویه دید نشانه ـ معناشناسی گفتمانی که رویکردی کامل­تر و پویاتر است و در این مرحله بحث گفتمان عاطفی مطرح می­شود. نگارنده در  پژوهش حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی ...

شعر معاصر عربی و فارسی بر آن است تا با استفاده از ظرفیت­های موجود در واژگان، تصویری روشن از دغدغه­های انسان معاصر، ارائه دهد. در این بین، شاعران به عنوان بخشی آگاه از اجتماع، ضمن وقوف بر این مهم، خود، روایتگـران قصـه حضـور انسان و کاوشگران معنا در دنیای واژگان­اند.   جستار حاضر بر آن است تا به این پرسش اساسی پاسخ گوید که با توجّه به پس­زمینه­های تاریخی و اجتماعی، واژگان چگونه می­توانند در شکل بخ...

تداخل زبانی یا به عبارتی، آمیختگی دو زبان از ویژگی‌های متمایز ارتباط زبان فارسی با زبان عربی است. ورود اسلام به ایران، نوع عمیقی از ارتباط بین دو زبان فارسی و عربی را ایجاد نمود؛ ارتباطی که منجر به تأثیرگذاری بین آن دو، به‌ویژه از جنبة واژگانی گردید؛ بدین معنا که واژگان دخیل یا وام‌واژه‌های بسیاری بین دو زبان مبادله شد که سهم وام‌واژه‌های عربی در فارسی به مراتب بیشتر و قابل توجّه است. واژگان متع...

رابطة زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژة فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است. طی چهار قرن نخستین اسلامی، وام واژه های فارسی در عربی سخت کثرت یافت، چندان که تعداد آنها را می توان بین 2000 تا 2500 کلمه ب...