یکی از نگاشته‌ها در ارتباط با مناظره و گفتگوی علمی، رسالۀ مناظرۀ علامۀ بحرالعلوم با یهودیان ذوالکفل است. اصلِ رساله به زبان عربی است که توسط شاگردان مرحوم بحرالعلوم تدوین و نگارش یافته و سپس توسط آیت‌اللّه محمدکاظم هزارجریبی به فارسی برگردان شده است. دست‌نوشت عربی و فارسی این رساله توسط خانم دکتر زابینه اشمیتکه (استاد آلمانی اسلام‌شناسی) و آقای رضا پورجوادی تصحیح و در نشر میراث مکتوب چاپ و منتشر ...

میرزا محمد علی خان سدهی اصفهانی، متخلّص به سروش (1285-1228 ه.ق)، از شاعران بنام دوره بازگشت ادبی است؛ که قصایدش تقلیدی از قصیده سرایان نامی دوره غزنوی است؛ تا آنجا که به فرّخی قرن سیزده ملقّب شده است. وی در قصاید خود، ریزه کاری های زبانی سبک خراسانی را به کار برده است. از وی‍‍ژگی های فکری سبک خراسانی سروش می توان به بهره گیری از اسطوره های ایرانی، عشق مجازی و زمینی، واقع گرایی، روحیه شاد باشی و ...

عمل به دستورات کتاب مقدس قرآن در سایه فهم معانی آن امکان پذیر است، که آن هم نیازمند فهم تک تک واژگان آن می باشد؛ از همین رو دانشمندان اسلامی این نیاز را درک نموده و آثار فراوانی در زمینه شناخت مفردات قرآن شکل داده اند. مفردات راغب اصفهانی (م 502 ق)، یکی از این آثار است؛ ضمن اینکه علامه طباطبایی (م 1402ق) نیز در تفسیر المیزان به میزان قابل توجهی به مفردات قرآن پرداخته است. در این تحقیق به بررسی ...

نورعلیشاه لقب طریقتی میرزا محمد علی اصفهانی است، در شیراز با معصوم علیشاه ملاقات کرد و این دیدار منجر به ارادت و بیعت با وی گردید. جاذبه ی معنوی و جمال ظاهری نورعلیشاه از همان آغاز مورد توجه خاص و عام و مایه وحشت و سوءظن فقها و حکام گردید. علاقه ی او به نشر دعوت و احیاء طریقه ی نعمت اللهی در ایران، شور و هیجانی به پا نمود و مریدانی را پیرامون وی فراهم آورد اما سرانجام با غلبه ی نهایی فقها از جو...

مقتل الحسین7 موجود در کتاب مقاتل الطالبیین ابوالفرج اصفهانی از جمله مقاتل بر جای مانده و قدیمی است که البته همچون سایر کتب تاریخی و روایی از هجمه تحریفات عاشورایی مصون نمانده، چنان که ما را در بعضی از مطالب مربوط به جریان عاشورا در تردید قرار می دهد. با مقایسه مقتل اصفهانی با مقتل موجود در تاریخ طبری روایت شده از ابومخنف، می توان شباهت هایی از آن را دریافت. روایت ابوالفرج ترکیبی است از روایت را...

هدف: عروس ماهی اصفهانی، یکی از گونه‏های مهم با پراکنش وسیع در رودخانه زاینده رود است. با توجه به اینکه تاکنون مطالعه‏ای در خصوص ویژگی های خون شناسی این‏گونه صورت نگرفته است، در این مطالعه، برخی از این ویژگی ها در ایستگاه های مختلف رودخانه  زاینده‏رود مورد مقایسه قرار گرفت. مواد و روش ها: تعداد 127 قطعه ماهی از 4 ایستگاه مختلف در طول رودخانه زاینده رود شامل ایستگاه های چشمه دیمه، خرسونک، چمگردان...

یک از کهن ترین سوژه ها برای آفرینش آثار متعددی در زمین? ادبیات و هنر مفهوم «زن» است که در ادبیات گذشته به دلیل سنت ها و محدودیت ها بیشتر بار معشوق بودن را به دوش می کشید و در دوران معاصر همگام با تحولات اجتماعی چهر? وی نیز متحول شد. هرچند که هنوز موقعیت و وظیف? سنتی او نمی گذارد کاملاً از پوست? محدودیت ها بیرون بیاید، اما به هر حال جایگاه کنونی او در ادبیات معاصر با ادبیات کلاسیک ایران متفاوت شد...

دورۀ ادبی‌ را که همزمان با روزگار صفوی در ایران رواج داشت، عدّه‌ای دورة انحطاط ادبی می‌دانند و گروهی برخلاف آنان معتقدند این دوره از دوره‌های پویا و پُررونق ادب فارسی است که علاوه بر تداوم سنّت‌های ادبی رایج در دوره‌های بعد، زمینۀ ظهور تجارب جدیدی فراهم آمد. در این مقاله، بی‌آنکه این دو دیدگاه ارزیابی شود، یکی از این تجربه‌های جدید به نام واقعه‌سرایی بررسی و تحلیل می‌شود. از شواهد و قرائن برمی‌آید...

در این مقاله، نگارنده به ارائۀ شرح‌ مختصری از زندگی حمیرا اصفهانی، زن بااراده و شرافتمند ایرانی، پرداخته است که در مسیر زندگی توانست تمام اصول و سنن فرهنگی خویش را نگه دارد. در میانه‌های سدۀ نوزدهم میلادی، مجید حمید (پدربزرگ نگارنده) که از اهالی سمرقند و بخارا بوده است، به ایران می‌آید و نمایندگی امیر بخارا را برعهده می‌گیرد. در این زمان میان مجید و پدر حمیرا که در این وقت سفیر بود، روابط دوستی...

اصفهان، در حیات پر افتخار خود، چهره های برجسته ای را در زمینه های سیاسی، هنری،علمی، تاریخی، ادبی و ... در دامانِ پر مهر خود پرورانده و به جهان دانش و معرفتپیشکش کرده است؛ این مفاخر هر یک به مثابه کوکبی رخشان بر سپهر علم و خرداصفهان، بلکه جهان درخشیده اند؛ از میان این ستارگانِ پر فروغ، شاعرانی هستند که تا دورجای گسترة زبان و ادب فارسی، چشم گیتی را روشن کرده اند؛ از آن جمله ” جمال “ و ” کمال “اصفها...