نیچه در عبارت معروفی در کتاب فراسوی خیر و شر روانشناسی را ملکه علوم می داند و به دنبال نشاندن روانشناسی به جایگاه اصلی خود در میان علوم است. همچنین می دانیم که نیچه پیوسته خود را روانشناس نامیده است. این روانشناس بودن نیچه به چه معناست؟ روانشناسی نیچه نوعی روانشناسی فیزولوژیک است که بر اساس تحلیل نیروها و تفسیر آنهاست. این نیروها با اینکه تمام نیروهای عالم را در بر می گیرند اما تفسیر علم فیزی...

پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که «چرا و چگونه بنیادهای فلسفه سیاسی میشل فوکو را متأثر از فلسفه سیاسی فردریش نیچه می دانیم؟» فرضیه ی مطرح شده در پاسخ به این پرسش اساسی بر این قرار است که «با عنایت به مولفه های کلیدی فلسفه سیاسی فردریش نیچه، می توان فلسفه سیاسی میشل فوکو را در سه مولفه بنیادینِ تبارشناسی در مقامِ روش، رابطه متقابل قدرت با دانش و حقیقت، و نهایتاً سوژه زدایی تاریخی، متأثر از نیچه تلقی ...

نیست انگاری هدایت، از جمله مقولاتی است که بارها مورد توجه پژوهشگران ادبیات معاصر قرار گرفته است؛ اما آنچه در این مقاله بدان پرداخته شد، مقایسه مراحل ششگانه نیست انگاری نیچه با نحوه نگرش و اندیشه هدایت خواهد بود. نیچه در بیان مراحل نیست انگاری، داستان خطای بشر را در شش مرحله بیان می کند. با اندکی دقت در "بوف کور" هدایت، می توان تمامی این مراحل ششگانه را در این اثر نیز مشاهده کرد. او نیز همچون نی...

بی‌علاقگی یکی از ویژگی‌های اساسی تجربه زیباشناختی قرن هجدهم بریتانیا و آلمان است. در این پژوهش با روش تحلیلی-تطبیقی، چیستی مولفه‌ها و وجوه بی‌علاقگی در شاخه آلمانی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف از شناخت وجوه بی‌علاقگی، ایجاد تمایز میان تجربه‌ی زیباشناختی و سایر تجارب شناختی، اخلاقی و نیز ذوقی است. قائل‌شدن به چنین تفکیکی، از جستجو در آرای کانت حاصل شده است. اما آیا دیدگاهی به این سرسختانه که ...

خوانش نیچه از واسازی مفهوم سوبژکتیویسم، بر گسستِ معرفت­شناختی از فهم­های سنتی و مدرن در باب معرفت، حقیقت، زبان و آگاهی استوار است. او چهارچوبی جدید برای بازتفسیر موجود انسانی به عنوان موجودی دائماً متغیر در شبکة فرایندهای تن­کردشناسانه ارایه می­دهد و پدیده‌هایی چون معرفت، حقیقت، زبان و اندیشه را از نو تفسیر و ارزشیابی می­کند. هدف نیچه کنارگذاشتن معرفت و خواست حقیقت مطلق به عنوان رانة اصلی آن، و  ...

 گویش نایینی یکی از گویش های رایج درناحیه ی مرکزی ایران وجزو شاخه ی شمالغربی زبان های ایرانی است که در شهرستان نایین استان اصفهان(ماد بزرگ روزگار باستان) رواج گسترده ای دارد.دانشمندان اروپایی نخستین پژوهش های زبانشناختی درباره ی این گویش را درسده ی نوزدهم میلادی انجام دادند(آمده کری-١٨٩٦م.، ویلهلم گایگر، ولادیمیر ایوانف، اسکارمان و کارل هدنک-١٩٢٦م.). پژوهشگران ایرانی تا کنون به بررسی زبانشناختی...

زمانی که سوت قطارها، زنگ تلفن‌ها و روشنایی لامپ‌ها مجالی برای مردم قرن نوزدهم برای شک دربارۀ علم جدید و فواید فناورانه آن باقی نگذاشته بود، نیچه آن را به چالش ‌کشید. او با نقد این تصور که جهان طبیعت به‌گونه‌ای تنظیم شده است که با «قواعد» یا «قوانین» علمی ما مطابقت داشته باشد، اصلی‌ترین بنیان علم جدید را زیر سؤال ‌برد. او همچنین با نقد اصل علیّت که برای فهم علمی جهان بسیار ضروری است، نقد خود را ع...

مبانی اندیشة فردریش نیچه و اقبال لاهوری با تأکید بر انسان‌شناسی و فلسفة سیاسی   شجاع احمدوند* - محسن سلگی**   (تاریخ دریافت:8/2/93 – تاریخ پذیرش: 5/8/93 )   چکیده در این نوشتار، مقایسة اندیشة نیچه و اقبال لاهوری در چهار بُعد معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی‌، روش‌شناسی و انسان‌شناسی مقصود قرار گرفته است. درحالی‌که نیچه با هر سه مؤلفة نخست، سر ستیز دارد، اما لاجرم می‌‌توان از وجود هر چهار محور شناخت در ان...

چکیده یکی از مسائل مهم و قابل توجه در حوزه ی مسائل کلامی، مسئله ی اخلاق است. بیش تر فلاسفه ی غرب و شرق به این موضوع پرداخته اند.در پژوهش حاضر، دیدگاه دو فیلسوف صاحب نظر در این زمینه، نیچه و علامه طباطبایی را مورد بررسی قرار داده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که دیدگاه نیچه در باره ی اخلاق، یک دیدگاه انتقادی و حاکی از مخالفت وی با دیدگاه ها و ارزش های اخلاقی رایج است. نیچه خواهان آن است تا اخلاق...

مطالعات علمی ادیان از قرن 19 میلادی و با کوشش های مکس مولر 1 آغاز شد و به لحاظ ماهیت کاملاً باآنچه که دین داران و متکلمان دربارۀ دین خود آموختند و یا آموزش می دادند، تفاوت داشت . از مکس مولر بهعنوان بنیان گذار مطالعات علمی ادیان یا همان علم دین یاد می شود، اما در کنار او باید از کرنلیوس پترس تیلههم یاد کرد که کوشید رهیافتی متفاوت از متکلمان در زمینۀ پژوهش دربارۀ پدیدارهای دینی ارائه دهد .انجامید...